سرویس کودک و نوجوان خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): کتاب «جادوگر واقعی» نوشته آویسا شرفی، نویسنده کودک و نوجوان است. داستان کوتاهِ این کتاب مصور، همان‌طور که از نام او برمی‌آید درباره کنجکاوی و دنیای جذاب کودکان درباره جادو و ماوراء است که با بیان طنز، آموزنده و جذابیت تصویر از سوی انتشارات پرتقال وارد بازار نشر شده است. تصویرگر این کتاب میثم موسوی است.
این کتاب برای آشنایی با مفهوم اتکا به توانایی و استعدادها، کشف توانمندی‌ها و تقویت قوه تخیل و خلاقیت بسیار مناسب است. گفت‌وگوی ما با آویسا شرفی درباره این کتاب و حوزه داستان کودک و نوجوان را در ادامه می‌خوانید.
- از چه سالی به نویسندگی علاقه‌مند شدید و کار نویسندگی کودک را آغاز کردید؟
از کودکی به خواندن و نوشتن علاقه‌مند بودم؛ اما شروع فعالیتم به صورت جدی برای مخاطب کودک و نوجوان از سال ۱۳۸۵ بود که با نشریه «بادبادک» در قالب شعر و داستان آغاز شد. در ابتدا نشریه «بادبادک» کتاب و مجله به صورت آکاردئونی با ظاهری متفاوت منتشر می‌کرد؛ اما بعدها مانند دگیر نشریات و به شکل معمول فعالیت خود را ادامه داد که من شعر و داستان را در ابتدا با این انتشارات آغاز کردم. پس از آن در سال ۱۳۹۶ اولین کتابم به چاپ رسید و در ادامه با نشریاتی چون؛ نبات، سروش کودکان، کانون پروش فکری و … همکاری کردم.
- کتاب شعر هم دارید؟ تا به حال چند کتاب منتشر کرده‌اید و کدام یک را بیشتر دوست دارید؟
کتاب شعر ندارم اما شعر چاپ‌نشده بسیاری دارم؛ چون تصمیمی برای چاپ اشعار نداشتم برای ناشران ارسال نکردم. تا به حال ۱۰ کتاب منتشرشده دارم که کتاب اولم به اسم «نَه» را بیشتر دوست دارم. به‌تبع، اولین تجربه من برای انتشار کتاب بود و شیرینی خاص تجربۀ اول را دارد که پس از تلاش های فراوان توسط انتشارات علمی و فرهنگی در سال ۱۳۹۶ چاپ و منتشر شد. دو رمان برای رده سنی نوجوان دارم که منتشرشده در انتشارات علمی و فرهنگی و محراب قلم است که نام کتاب نشر محراب قلم «همه سیب‌ها زمین را دوست دارند» است.
- بیشتر به چه موضوعاتی علاقه‌مند هستید و درباره آن داستان می‌نویسید؟
من از تکرار متنفر هستم و به همین دلیل روی موضوع خاصی متمرکز نیستم. درباره تمام موضوعاتی که برایم الهام‌بخش و جالب باشند و ایده‌ای برای نوشتن راجع‌به آن داشته باشم دست به قلم می‌شوم. در کل به متنوع نوشتن علاقه‌مند هستم؛ اما نکته‌ای که برایم بیش از هر موضوعی مهم‌تر است انسانیت، اخلاق، صلح و شاخصه‌هایی است که برای پرورش و آموزش کودکان و نوجوانان لازم است. اغلب سعی می‌کنم موضوعاتی را انتخاب کنم که نیازی برای آموختن آن پیدا کنم تا برای مخاطب آگاهی و فایده داشته باشد.
- برای نوشتن کتاب بیشتر از چه چیزهایی الهام می‌گیرید؟
بیشتر از دنیای درونی خود الهام می‌گیرم تا اینکه بخواهم با دیدن اشیاء و طبیعت و … برای کودکان بنویسم. اغلب از جرقه‌ها و آنچه که در ضمیر ناخودآگاهم به ذهنم خطور می‌کند بهره می‌برم و آن را متناسب با دنیای کودکان می‌پرورانم. گاهی هم پیش می‌آید که بر اساس اتفاقات یا رویداد جالبی، موضوعی را انتخاب کرده و درباره آن می‌نویسم.
- علت انتخاب موضوع کتاب «جادوگر واقعی» چیست؟
علت انتخاب این موضوع علاقه و توجه خاص کودکان امروزی به این موارد است؛ یعنی قدرت‌های ماورایی و شخصیت‌هایی ابرقدرت که با کارهای خارق‌العاده و کارهای شگفت‌انگیز قدرت خاص‌شان را به نمایش می‌گذارند. مانند شخصیت‌های کارتونی انیمیشن‌ها و شخصیت‌های معروف قدیمی اما پرطرفداری همچون هری‌پاتر و …. کودکان امروز گرایش دارند و دوست دارند شبیه آنها باشند و توانایی‌های خاص داشته باشند. در این کتاب داستان سعی داشتم تفاوت میان قدرت بی‌هدف و توانایی‌های ارزشمندی را که همه آدم‌ها دارند و با هدف از آن استفاده می‌شود نشان دهم.
در کتاب «جادوگر واقعی»، موضوع اهمیت و ارزش بیان تفاوت میان توانایی‌های فردی و قدرت‌های جادویی و ماورایی است و هدف از بیان آن، قلقلک‌دادن ذهن مخاطبان این کتاب است تا به این موضوع فکر کنند که آیا برای انجام‌دادن یک کار مفید و مثبت می‌بایست یک قدرت خاصی داشته باشیم یا باید از همین توانایی خدادادی بهره ببریم تا آدم مفیدی برای خودمان و دیگران باشیم؟
- نظرتان درباره تصویرسازی کتاب چیست؟ آیا تکمیل‌کننده محتوای کتاب بوده؟
این کتاب هم مانند دیگر کتاب‌های مصور است که با همراهی و همکاری نویسنده و تصویرگر خلق و متولد می‌شود. تصاویر در کتاب‌های تصویری بسیار مهم هستند و چه‌بسا گاهی نیز از متن مهم‌تر می‌شوند؛ زیرا کودکان با دنیای نقاشی همیشه زودتر ارتباط می‌گیرند. در اغلب کتاب‌های رده سنی خردسال و کودک بیشترین تکیه بر تصویرسازی‌ها است. به نظر من، تصویرسازی‌ها فقط بازگوکننده متن و تزیین نوشته‌ها نیستند؛ بلکه مکمل متن هستند و نقش بسیار مهمی در جذب مخاطبان دارند. اگر در این کتاب فضای بیشتری به تصویرگر داده می‌شد یعنی تعداد صفحات بیشتری منتشر می‌شد، می‌توانست تصاویر جذاب‌تر و بیشتری هم داشته باشد.
- به‌نظر شما کودکان امروزی بیشتر به چه موضوعات و ژانرهایی علاقه‌مند هستند؟ آیا نویسندگان و شاعران کودک توانسته‌اند به خوبی نیاز آنها را برطرف کنند؟
کودکان امروز با توجه به صحبت‌های فعالان این حوزه و تحقیق‌های انجام‌شده، بیشتر به کتاب‌هایی علاقه دارند که حاوی اطلاعات و جزییات بیشتری درباره روابط علّی و معلولی باشد و درباره چرایی و چگونگی عملکرد چیزی، موضوعی را بیان کرده باشد؛ به‌ویژه رده سنی نوجوان که اغلب، میل به خواندن کتاب‌هایی با ژانر ترسناک و هیجان‌انگیر یا طنز دارند.
به نظر من، نویسندگان ایرانی نتوانستند به اندازه کافی پاسخگوی تقاضای این سبک از موضوعات باشند و این فضا، موضوعات بکر بسیاری برای فعالیت نویسندگان دارد و اگر این فضای خالی با قلم نویسندگان ایرانی جبران نشود یا اهمیتی به علاقۀ این رده سنی داده نشود، بازار کتاب بیشتر از قبل به سمت آثار ترجمه می‌رود و این برای کودکان و نویسندگان‌مان خوب نیست؛ اما اتفاق خوبی که در حال حاضر شاهد آن هستیم، طنز بومی است که جای خود را میان کودکان و نوجوان پیدا کرده و با استقبال خوبی روبه‌رو شده است.
- آیا کتابی در دست انتشار دارید؟
بله، چند کتاب جدید دارم که قرار است از سوی انتشارات میچکا منتشر شوند؛ مثل تک‌داستان‌هایی که دنبالۀ سری مجموعه «وقتی ما نیستم» است.
نظر شما