سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - سید حسن حسینی نژاد: هوش مصنوعی یکی از فناوری‌های نوینی است که امروزه به دنیا معرفی‌شده و کاربردهای بسیارش منجر شده تا این فناوری در سر لیست محبوب‌ترین‌ها حتی در زندگی روزمره قرار بگیرد.

دنیای گسترده هوش مصنوعی باعث شده تا بسیاری از افراد به دنبال آشنایی بیشتر با کاربردهای مختلفش در زندگی روزمره باشند و به‌عنوان یک دستیار شخصی کارهای مختلف را برای افراد ساده‌تر کند.

هوش مصنوعی با عنوان کامل (Artificial Intelligence) و اختصاری (AI) درمجموع بسان اَبَر ماشینی است که توسط بشر امروز ساخته‌شده تا زندگی را آسان‌تر کند و به‌عنوان شاخه‌ای از علوم کامپیوتر مجموعه‌ای از فناوری‌های گوناگون است که ماشین را قادر می‌سازد تا به درک، یادگیری و عملکردی در سطح هوش انسان برسد.

هوش مصنوعی حوزه‌ای پرکاربرد و پردرآمد است که بی‌شک در آینده نزدیک پیشرفت‌های زیادی خواهد کرد و به مرحله فراهوش خواهد رسید و در این رهگذر اثرات پرکاربردش را حتی می‌توانیم در حوزه فرهنگ کتاب و کتاب‌خوانی و چاپ و نشر شاهد باشیم.

در آستانه سی و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، به سراغ مریم سادات حسینی، مدرس دانشگاه و دانشجوی دکتری تخصصی کامپیوتر (گرایش هوش مصنوعی) و مسئول مرکز رشد حوزه هنری استان گلستان رفتیم. او که در این حوزه آثاری نیز قلمی کرده است درباره نقش نمایشگاه کتاب در توجه و ترویج هوش مصنوعی در جامعه مطالبی خواندنی و کاربردی را مطرح کرد که در ادامه ازنظر مخاطبان می‌گذرد.

نمایشگاه کتاب بستری برای معرفی هوش مصنوعی

مریم سادات حسینی، با اشاره به اینکه نمایشگاه‌های کتاب نقش مهمی در توجه و ترویج هوش مصنوعی در جامعه ایفا می‌کنند، گفت: نمایشگاه‌ها به‌عنوان پلتفرم‌هایی برای اشتراک‌گذاری دانش و فناوری‌های جدید عمل می‌کنند. این نمایشگاه‌ها معمولاً شامل بخش‌هایی هستند که به کتاب‌ها، مقالات و منابع تخصصی در زمینه هوش مصنوعی اختصاص داده‌شده‌اند.

وی در ادامه به چند نقش کلیدی نمایشگاه کتاب در این زمینه (ترویج هوش مصنوعی) اشاره کرد و افزود: نمایشگاه‌های کتاب فرصت‌هایی را برای معرفی آخرین پیشرفت‌ها و دستاوردهای علمی و پژوهشی در زمینه هوش مصنوعی فراهم می‌آورند. این موضوع باعث می‌شود تا افراد بیشتری از پیشرفت‌ها و کاربردهای جدید هوش مصنوعی آگاه شوند.

حسینی ادامه داد: نمایشگاه‌های کتاب محلی برای تعامل بین متخصصان، دانشمندان و علاقه‌مندان به هوش مصنوعی است و این تعاملات می‌توانند منجر به همکاری‌های تحقیقاتی و تجاری شوند و نیز از طریق برپایی کارگاه‌ها، سمینارها و سخنرانی‌هایی که در نمایشگاه‌های کتاب برگزار می‌شوند، شرکت‌کنندگان فرصت یادگیری در مورد نحوه استفاده و اثرات هوش مصنوعی در جوامع مختلف را پیدا می‌کنند.

نمایشگاه کتاب محفلی الهام‌بخش

مریم سادات حسینی ادامه داد: نمایشگاه‌ها می‌توانند الهام‌بخش نسل‌های جوان برای ورود به زمینه‌های علمی و فناوری به‌ویژه در حوزه‌های نوین مانند هوش مصنوعی باشند. همچنین نمایشگاه‌ها اغلب به ناشران کمک می‌کنند تا کتاب‌ها و منابع آموزشی مرتبط با هوش مصنوعی را به بازار عرضه کنند و این باعث افزایش دسترسی عمومی به این منابع می‌شود.

از سویی دیگر نمایشگاه‌های کتاب فرصتی را برای استارتاپ‌ها و شرکت‌های نوپا فراهم می‌آورند تا محصولات و خدمات خود را معرفی کنند و این می‌تواند به تسریع در فرآیند نوآوری و تجاری‌سازی در زمینه هوش مصنوعی کمک کند.

حسینی افزود: نمایشگاه‌های کتاب مکان‌هایی عالی برای گسترش شبکه‌های حرفه‌ای هستند و شرکت‌کنندگان می‌توانند با همتایان خود در سراسر جهان ارتباط برقرار کرده و به اشتراک‌گذاری ایده‌ها و تجربیات بپردازند.

وی سپس با اشاره به اینکه نمایشگاه‌های کتاب امکان این را داردن که به‌عنوان محلی برای بحث و گفتگو درباره مسائل اخلاقی مرتبط با هوش مصنوعی عمل کنند و این بحث‌ها می‌توانند شامل حفظ حریم خصوصی، امنیت داده‌ها و تأثیرات اجتماعی استفاده از هوش مصنوعی باشند، گفت: نمایشگاه‌ها اغلب شامل معرفی و رونمایی از کتاب‌ها و منابع جدید در زمینه هوش مصنوعی هستند که می‌توانند آخرین تحقیقات و دیدگاه‌ها را به مخاطبان عرضه کنند.

پیامدهای فلسفی و اجتماعی فناوری‌های هوش مصنوعی

مریم سادات حسینی در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: نمایشگاه‌های کتاب می‌توانند به‌عنوان یک پُل بین محققان دانشگاهی و فعالان صنعت عمل کنند که این امر می‌تواند به تبادل دانش و تجربیات و همچنین همکاری‌های بین‌بخشی منجر شود.

وی افزود: همچنین نمایشگاه‌ها می‌توانند برنامه‌های آموزشی را برای عموم مردم ارائه دهند تا درک عمومی از هوش مصنوعی و کاربردهای آن را افزایش دهند و این می‌تواند شامل جلسات سؤال و جواب، نمایش‌های زنده و کارگاه‌های تعاملی بوده و نیز می‌تواند محلی برای فراهم آوردن منابع برای معلمان و آموزش‌دهندگان به شمار رود. بدین شکل که با ارائه منابع و مواد آموزشی به معلمان و آموزش‌دهندگان که چگونه می‌توانند مفاهیم هوش مصنوعی را به دانش‌آموزان و دانشجویان خود آموزش دهند تا بدین ترتیب آن‌ها را به شکل مؤثرتری برای آینده‌ای که فناوری نقش بزرگی در آن دارد، آماده سازند.

مریم سادات حسینی گفت: ارائه و ترویج کتاب‌هایی که به تأمل در مورد پیامدهای فلسفی و اجتماعی فناوری‌های هوش مصنوعی پرداخته‌اند، می‌تواند به ایجاد یک جامعه آگاه و مسئولیت‌پذیر در قبال این فناوری‌ها کمک کند. از سویی دیگر برگزاری نمایش‌های عملی و دموهای فناوری در نمایشگاه‌های کتاب که در آن‌ها شرکت‌کنندگان می‌توانند به‌طور مستقیم با فناوری‌های هوش مصنوعی و نحوه کارکرد آن‌ها تعامل داشته باشند، می‌تواند تجربه عمیق‌تر و درک بهتری را برای آن‌ها فراهم آورد.

این مدرس دانشگاه ادامه داد: نمایشگاه‌ها می‌توانند مسابقه‌ها و چالش‌هایی را برگزار کنند که به شرکت‌کنندگان فرصت بدهند تا راه‌حل‌های خلاقانه‌ای برای مسائل مرتبط با هوش مصنوعی ارائه کنند و این نوع فعالیت‌ها نه‌تنها مهارت‌های فنی را تقویت می‌کنند، بلکه به ترویج نوآوری و تفکر خلاق در زمینه هوش مصنوعی کمک می‌کنند.

مشارکت زنان و اقلیت‌ها در عرصه هوش مصنوعی

وی افزود: با توجه به اینکه امنیت سایبری و حفظ حریم خصوصی ۲ موضوع مهم در استفاده از هوش مصنوعی هستند، نمایشگاه‌های کتاب می‌توانند جلساتی را به بحث و تحلیل این موضوعات اختصاص دهند که شامل بررسی قوانین و مقررات مرتبط با هوش مصنوعی و تأثیرات آن بر جامعه می‌شود.

مریم سادات حسینی ادامه داد: ازآنجاکه تنوع در زمینه تکنولوژی یک موضوع مهم است، نمایشگاه‌های کتاب می‌توانند به ترویج و حمایت از مشارکت زنان و اقلیت‌ها در عرصه هوش مصنوعی از طریق نشست‌ها، پنل‌ها و کتاب‌های تخصصی اختصاص داده‌شده به این موضوع بپردازند.

دسترسی باز به تحقیقات و منابع مرتبط با هوش مصنوعی

وی در بخش دیگری از سخنانش نمایشگاه‌ها را بستری برای بحث و تبادل‌نظر در مورد استانداردهای بین‌المللی در زمینه هوش مصنوعی برشمرد و گفت: این امر به تسهیل همکاری‌های بین‌المللی و اطمینان از سازگاری فناوری‌ها در سطح جهانی کمک می‌کند. همچنین نمایشگاه‌ها می‌توانند به معرفی فناوری‌های مکمل مانند یادگیری ماشین، بیگ دیتا و اینترنت اشیاء که با هوش مصنوعی تعامل دارند بپردازند و این امر به شرکت‌کنندگان کمک می‌کند تا چگونگی تعامل این فناوری‌ها و ایجاد سیستم‌های هوشمندتر را درک کنند.

مریم سادات حسینی سپس عنوان داشت: نمایشگاه‌ها امکان این را دارند که به‌عنوان نمونه‌هایی از کاربرد فناوری‌های پیشرفته عمل کنند، مثلاً با استفاده از سیستم‌های هوش مصنوعی برای بهبود تجربه بازدیدکنندگان، مدیریت جریان ترافیک در نمایشگاه یا شخصی‌سازی توصیه‌های کتاب بر اساس ترجیحات بازدیدکنندگان عمل کنند و نیز می‌توانند تأکید ویژه‌ای بر دسترسی باز به تحقیقات و منابع مرتبط با هوش مصنوعی داشته باشند و این کار می‌تواند باعث شود که دانش و فناوری جدید بیشتری به‌صورت عادلانه در دسترس تمامی افراد قرار گیرد.

وی با اشاره به اینکه نمایشگاه‌های کتاب این قابلیت را دارند که پنل‌ها یا بخش‌هایی داشته باشند که به معرفی فرصت‌های شغلی و کارآفرینی در زمینه هوش مصنوعی اختصاص بدهند، گفت: این امر می‌تواند به شرکت‌کنندگان کمک کند تا درک بهتری از بازار کار و نیازهای صنعت به دست آورند.

آشنایی نسل جوان با هوش مصنوعی

حسینی ادامه داد: علاوه بر کاربردهای عملی، نمایشگاه‌های کتاب می‌توانند جلساتی را به بحث و بررسی نظریه‌ها و مدل‌های تئوریک در زمینه هوش مصنوعی اختصاص دهند و این نوع جلسات می‌تواند به تعمیق دانش نظری شرکت‌کنندگان کمک کند.

در این گردهمایی سالیانه دوستداران فرهنگ کتاب می‌توان برای برقراری ارتباطات و همکاری‌های بین‌المللی با برگزاری جلسات مشترک بین پژوهشگران و صنعتگران از کشورهای مختلف عمل کرد و می‌تواند به تبادل دانش و فرهنگ‌های مختلف و تقویت همکاری‌های جهانی کمک کند.

وی برنامه‌ریزی برای جذب نسل جوان به مباحث مربوط به هوش مصنوعی با برگزاری رویدادها و فعالیت‌های جذاب و آموزشی را میسر دانست و گفت: چنین رویدادهایی می‌تواند آن‌ها را بیشتر با این فناوری‌های نوین آشنا کند و بستری برای رشد استعدادهای آینده فراهم آورد.

مریم سادات حسینی پیشنهاد داد: نمایشگاه‌های کتاب می‌توانند بخش‌های ویژه‌ای را به کتاب‌ها و منابعی اختصاص دهند که به بررسی و آموزش مهارت‌های مرتبط با داده‌های عظیم و تحلیل داده می‌پردازند، زیرا این مهارت‌ها از جنبه‌های کلیدی هوش مصنوعی هستند.

نقش آثار هنری در ترویج هوش مصنوعی

همچنین در نمایشگاه می‌شود دوره‌های آموزشی در سطوح مختلف را برای افراد علاقه‌مند به یادگیری بیشتر درباره هوش مصنوعی ارائه داد و این دوره‌ها می‌توانند از سطح مقدماتی تا پیشرفته را پوشش دهند و به شرکت‌کنندگان کمک کنند تا مهارت‌های موردنیاز برای پیشرفت در این حوزه را کسب کنند.

وی سپس با اشاره به اینکه نمایشگاه‌ها می‌توانند نشست‌ها یا پنل‌هایی را ترتیب دهند که به بررسی تأثیرات روان‌شناختی و اجتماعی هوش مصنوعی بپردازند، گفت: چگونگی تأثیر AI بر روابط انسانی، اشتغال و ساختارهای اجتماعی از جمله مباحثی است که می‌تواند محور قرار بگیرد.

مریم سادات حسینی در بخش پایانی سخنانش گفت: نمایشگاه آثار هنری و اکران فیلم‌هایی هنری با موضوعات مرتبط با هوش مصنوعی در ایام برپایی نمایشگاه مؤثر است و می‌تواند به مردم کمک کند تا از طریق فرم‌های بصری و هنری با این مفاهیم پیچیده ارتباط برقرار کنند و آن‌ها را بهتر درک کنند. همچنین نمایشگاه‌های کتاب می‌توانند تأکید ویژه‌ای بر نقش ناشران و کتاب‌فروشان در توزیع منابع آموزشی مرتبط با هوش مصنوعی داشته باشند و این امر می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا منابع کیفی و به‌روز را به دست مخاطبان برسانند.

به گزارش ایبنا، سی و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که با شعار «بخوانیم و بسازیم» از ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت‌ماه در مصلای امام خمینی (ره) برگزار می‌شود.