سرویس دین و اندیشه خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): به مناسبت برگزاری نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ تهران، به سراغ پرفروش‌ترین عناوین کتاب در نمایشگاه مجازی سال ۱۴۰۲ رفتیم. در این گزارش بر اساس آماری که خانه کتاب و ادبیات ایران از نمایشگاه مجازی ۱۴۰۲ اعلام کرده به پرفروش‌ترین کتاب‌های حوزه اندیشه سیاسی پرداخته‌ایم.
۱. صعود چهل ساله
سیدمحمد حسین راجی
دفتر نشر معارف
کتاب صعود چهل ساله، مروری بر دستاوردهای ۴۰ ساله انقلاب اسلامی براساس آمارهای بین‌المللی است که به قلم حجت الاسلام سیدمحمدحسین راجی و جمعی از پژوهشگران به رشته تحریر درآمده است. «استقلال»، «گسترش عدالت اجتماعی»، «گسترش برخورداری های عمومی»، «عزت و اقتدار»، «پیشرفت های زیرساختی»، «پیشرفت صنعتی»، «پیشرفت در معنویت»، «کرامت زن»، و «آزادی و مردم سالاری» سرفصل های ۹ فصل این کتاب است.کتاب صعود چهل ساله نشان می‌دهد جمهوری اسلامی ایران در این چهل سال به کدامیک از آرمان‌های عدالت، استقلال، آزادی، معنویت، کرامت زن، مردم‌سالاری دینی، گسترش رفاه عمومی و دیگر آرمان‌های انقلاب دست پیدا کرده است. یکی از شاخصه‌های اصلی کتاب صعود چهل ساله ارجاع به منابع معتبر بین‌المللی مانند سازمان ملل متحد، بانک جهانی، سازمان جهانی غذا و کشاورزی، دفتر برنامه توسعه ملل متحد و دیگر مراجع معتبر است.
۲. فقر احمق می‌کند
سندهیل ناتان، الدار شفیر؛ ترجمه سیدامیرحسین میرابوطالبی
نشر ترجمان
در کتاب «فقر احمق می‌کند» که بر اساس تحقیقات برجسته الدار شفیر و سندهیل مولاینیتن به چاپ رسیده است، ثابت می شود که «فقر» ساختار روانی متمایزی را برای افراد متفاوت در تلاش برای مدیریت بهینه آنچه نیاز دارند ایجاد می‌کند. افراد پرمشغله به همان دلایلی که افراد فقیر نتوانسته‌اند پول خود را مدیریت کنند، نمی‌توانند وقت خود را به طور کارآمد مدیریت کنند. با شروع نگریستن به جهان از دریچه «کمبود منابع» مشکلات زندگی مدرن بیشتر به چشم می‌آیند و کتاب «فقر احمق می‌کند» نه تنها نشان می‌دهد که کمبود منابع چگونه ما را محدود می‌کند بلکه مشخص می‌سازد که چگونه افراد و سازمان‌ها می‌توانند برای رضایت و موفقیت بیشتر منابع را مدیریت کنند.
مولاینیتن و شفیر، متکی به آخرین یافته های علوم رفتاری و اقتصاد، تبیین می کنند که چطور ابعاد مختلف زندگی ما تحت تأثیر ذهنیت کمیابی است. همچنین آنها توضیح می‌دهند که چطور سازمان‌ها و تک‌تک افراد می‌توانند کمیابی را مهار کنند تا به موفقیت و رضایت بیشتری دست یابند. همان‌طور که تیلر برندۀ نوبل اقتصاد ۲۰۱۷ می‌گوید، این کتاب از نظر علمی بی‌بدیل و از نظر روایی بسیار خواندنی و سرگرم‌کننده است.
۳. چرا ملت‌ها شکست می‌خورند؟
دارون عجم اوغلو، جیمز رابینسون؛ ترجمه حمیدرضا خطیبی
نشر هنوز
«چرا ملت‌ها شکست می‌خورند» اثر تحسین‌شده دو استاد اقتصاد دارون عجم اوغلو استاد دانشگاه فناوری اطلاعات ماساچوست MIT و جیمز رابینسون استاد دانشگاه شیکاگو است. این کتاب در همان سال انتشار (۲۰۱۲) یکی از ۱۰ اثر دانشگاهی برجسته در حوزه اقتصاد سیاسی شناخته شد. با نگارشی درخشان و دلپذیر به پرسشی پاسخ می‌دهد که قرن‌ها متخصصان را درمانده کرده است. چرا برخی کشورها ثروتمند و برخی دیگر فقیرند و به واسطه ثروت و فقر، سلامتی و بیماری غذا و قحطی از یکدیگر مجزا می‌شوند؟ آیا این امر ناشی از فرهنگ، آب و هوا یا جغرافیا است؟ شاید جهل و غفلت از سیاست‌های صحیح علت ناکامی است؟ مطلقاً خیر. هیچیک از این عوامل قطعی یا محتوم نیستند. از اینکه بگذریم، چگونه توضیح دهیم که چرا بوتسوانا تبدیل به یکی از کشورهایی شده است که سریعترین رشدها را در جهان دارند، در حالی که سایر کشورها آفریقایی همچون زیمبابوه، کنگو و سیرالئون در ورطه فقر وخشونت گرفتار آمده‌اند؟
دارون عجم اوغلو و رابینسون در چرا ملت‌ها شکست می‌خورند قاطعانه نشان می‌دهند که این نهادهای اقتصادی و سیاسی ساخته دست بشرند که شالوده موفقیت اقتصادی (یا فقدان آن) را می‌سازند. عجم اوغلو و رابینسون بر مبنای پانزده سال مطالعه برروی منابع اصلی به شواهد تاریخی فوق‌العاده‌ای از امپراطوری رم، دولت-شهرهای مایا و نیز دوران قرون وسطی، اتحادیه جماهیر شوروی و آفریقا نظم می‌بخشند تا نظریه اقتصاد سیاسی تازه‌ای بنا کند که ارتباطی وسیع با پرسش‌های سترگ امروزین دارد.
۴. آیشمن در اورشلیم
هانا آرنت، ترجمه زهرا شمس
نشر برج
آیا ممکن است کسی بی‌آنکه شرور باشد، مرتکب شرارت شود؟ این پرسش دشواری است که هانا آرنت، متفکر آلمانی، در جست‌وجوی پاسخی برای آن، راهی اورشلیم و دادگاه آدولف آیشمن می‌شود. بیش از پنجاه سال از انتشار آیشمن اورشلیم می‌گذرد و این گزارش همچنان جنجالی‌ترین اثر هانا آرنت به شمار می‌رود. آرنت معتقد است که ما ترجیح می‌دهیم از هیولایی برخاسته از ظلمت شکست بخوریم تا از یک انسان معمولی، چون به این ترتیب خودمان را کمتر مقصر می‌دانیم.
هانا آرنت در کتاب آیشمن در اورشلیم نشان می‌دهد که حتی آدمی در قد و قواره‌ی یک کارمند معمولی چطور می‌تواند عامل اجرای یک فاجعه‌ی انسانی شود. آدمی که مرتکب جنایت می‌شود لازم نیست هیولایی خبیث یا شیطان صفت باشد. شر می‌تواند مبتذل‌تر و پیش پا افتاده‌تر از این‌ها باشد.
۵. جان راولز از نگاه مایکل سندل
یوسف شاقول، ترجمه اکرم نوری زاده
انتشارات دانشگاه مفید
مؤلفان کتاب پیش‌رو بررسی رویکرد جان رالز و مایکل سندل دربارۀ مضمون عدالت را برعهده گرفته‌اند و موضع انتقادی مایکل سندل در برابر اندیشه‌های جان راولز را تبیین کرده‌اند. در زمینۀ موضوع این پژوهش، منبع جامع و مستقلی وجود ندارد. البته در برخی از کتاب‌های حوزۀ فلسفۀ سیاسی بسیار مختصر به رویکرد جماعت‌گرایانه سندل در نقد لیبرالیسم راولز اشاره‌هایی شده است؛ مثلاً کتاب اولویت دموکراسی بر فلسفه، اثر ریچارد رورتی که حاوی پاسخ به برخی نقدهای سندل بر انسان‌شناسی در نظر راولز است، به فارسی ترجمه شده است.
همچنین گزیده‌ای از اندیشه‌های سندل، که در کتاب جامعه‌گرایان و نقد لیبرالیسم چاپ شده است، و نیز مقاله‌ای از وی که در کتاب لیبرالیسم و منتقدان آن آمده است، به فارسی برگردانده شده است. با این وجود می‌توانیم بگوییم، هیچیک از این تألیفات نمی‌توانند همه یا حداقل بخش اعظمی از اندیشه‌های سندل را تبیین کنند؛ از این رو پژوهش در این موضوع در حوزۀ دانشگاهی مورد نیاز بوده و می‌تواند در شناخت یکی از جریان‌های اندیشۀ سیاسی معاصر به دانش‌پژوهان کمک کند.
نظر شما