به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مجموعه تلویزیونی «هیس، هیچی نیس»، اقتباسی از مجموعه‌کتاب «سرگذشت استعمار» به قلم مهدی میرکیایی، یکشنبه (۲۳ اردیبهشت‌ماه) در غرفه مجمع ناشران انقلاب اسلامی با حضور عوامل سریال و کتاب بررسی شد.
مدیر محتوایی انتشارات مهرک با تشکر از عوامل تولیدکننده مجموعه ۱۵ جلدی «سرگذشت استعمار» بیان کرد: در کشور ما گاهی مرسوم است که تیم‌های اجرایی جدید با ورود به سازمان، عملکرد مسئولان سابق را نقد می‌کند؛ اما من از دست‌اندرکاران تهیه این مجموعه که در سال‌های گذشته حضور داشته‌اند، تشکر می‌کنم. این مجموعه در دوران مدیریت محسن مؤمنی‌شریف در حوزه هنری و مدیریت محمد حمزه‌زاده در انتشارات سوره مهر شکل گرفته و با حمایت آنها به ثمر نشسته است.
سورنا جوکار در مورد رسیدن ایده این کتاب به ذهن نویسنده اثر گفت: مهدی میرکیایی، استاد تاریخ دانشگاه است و ذهنش در چارچوب تاریخ رصد می‌کند. او می‌گفت در لحظاتی که فکر می‌کردم دانشجویانم سر کلاس خسته شده‌اند، در وقت استراحت نکاتی کوتاه و آموزنده و عجیب را از تاریخ مطرح می‌کردم که کمتر شنیده بودند. بر همین اساس، این پیشنهاد به سوره مهر ارائه شد و طی کاری طولانی‌مدت و طاقت‌فرسا، تولید این مجموعه به طول انجامید. رهبر انقلاب نیز به این مجموعه اشاره و بر خواندنش تأکید کرده‌اند.
ضرورت‌های تولید محتوا برای نوجوانان
جوکار بر ضرورت‌های تولید محتوا برای رده سنی نوجوان تأکید کرد و در این خصوص توضیح داد: ما انسان‌ها سال‌های زیادی را در کودکی به سر می‌بریم و سال‌های زیادی را در بزرگسالی. در این میان، سال‌های نوجوانی کوتاه است و نوجوان شخصیتی بلاتکلیف و مردد برای خودش و دیگران است. نوجوان خودش را بزرگسالی می‌داند که از کودکی فاصله گرفته و در عین حال، بزرگ‌ترها او را کودک تصور می‌کنند. ذهن کودک ذهن فقط سرگرم بازی است؛ اما نوجوان از دنیای ظاهر اطرافش وارد دنیای محتوا و بزرگسالی شده است. با این حال، این دوره کوتاه شامل مباحث زیادی همچون مباحث اخلاقی و اقتصادی و فرهنگی و جامعه‌شناسی می‌شود. این موضوع ضرورت‌های زیادی را برای تولید محتوا برای این گروه سنی ایجاد می‌کند.
جوکار با تأکید بر اینکه در تولید محتوا برای نوجوان باید با خلاصه‌ترین حالت ممکن برخورد کرد، گفت: این سوال برای تولیدکننده پیش می‌آید که اجازه دارم درباره چه مباحثی تولید اثر کنم؟ آیا مسائل باید همانطور برای نوجوان مطرح شود که برای یک بزرگسال مطرح می‌شود؟ باید به اقتضای سن نوجوان تولید اثر کرد و در عین حال، مجبوریم در خلاصه‌ترین حالت با او صحبت کنیم و این کار را سخت می‌کند. تعداد کسانی که بتوانند در این قالب تنگ، خلق محتوا کنند که هم خواص و هم عوام بپذیرند، بسیار کم است. با این حال، آثارشان نیز ماندگار شده است: مثل «بچه‌های آسمان» و «قصه‌های مجید».
او افزود: فاصله نسلی میان تولیدکنندگان آثار هنری با نوجوانان باعث شده که کمی از نیازهای نوجوان عقب بیفتند. این افراد در گذار سنت و مدرنیته گیر کرده‌اند.
کلاه گشاد ادبیات غرب بر سر نویسندگان ایران
او درباره شاخص‌های نشر مهرک برای ارزیابی آثار رسیده عنوان کرد: ادبیات غرب کلاه گشادی سر عده‌ای از نویسندگان گذاشته است. بسیاری می‌گویند چرا کار باید پایان‌بندی داشته باشد یا داستان باید سرگرم‌کننده باشد. آنچه امروز در ادبیات و سینمای ما به عنوان پایان باز باب شده، درواقع پایانی ولنگار و شلخته است. این در داستان کودک و نوجوان نیز وجود دارد و گویا هر داستانی را که بیشتر نفهمیم، داستان بهتری است. این از خارج از مرزها به جامعه ادبی ما تزریق شده و گفتمان ما نیست. قصه‌های قدیمی ما سرگرم‌کننده بوده است. نوجوان و کودک همواره دنبال پایان خوش و قهرمان است.
جوکار ادامه داد: چند شرط آسان برای پذیرفتن کارها در مهرک گذاشته‌ایم. شرط اول در کنار رعایت همه اصول داستان‌نویسی به صورت کلاسیک، این است که داستانی برای ما بفرستند که اگر تبدیل به کتاب شد، حاضر باشند آن را برای بچه خودشان بخوانند. شرط دوم این است که اگر کتاب ارزشی عرفی را اشاعه نمی‌کند، ضدعرف هم نباشد و عرف‌های دینی و ملی ما را زیر پا نگذارد. دیگر اینکه اگر این کتاب را با همان کیفیت نویسنده دیگری نوشته بود، این نویسنده حاضر باشد آن را بخرد.
جوکار در پایان خبری خوب مبنی بر مجموعه دوم از این کتاب را با عنوان «سرگذشت توسعه» داد که در دست تألیف است و به زودی منتشر خواهد شد.
ما مخاطب نوجوان را دانا فرض کرده‌ایم
سردبیر سریال «هیس! هیچی نیس!» در این نشست گفت: ناداستان‌های این کتاب هویت‌های مستقل از هم دارد و از لحاظ زمانی و جغرافیایی ارتباطی با هم ندارند. طی جست‌وجوها به این کتاب رسیدیم که مطابق با فرم اپیزودیک سریال ما بود.
زینب یزدانی دلیل انتخاب تاریخ جهان را برای این سریال به این صورت توضیح داد: در خصوص اینکه بر تاریخ ایران متمرکز شویم یا تاریخ جهان، مردد بودیم. ما معتقد بودیم بچه‌ها طبق کلام مولا (ع) فرزند زمانه خویش‌اند و در عصری زندگی می‌کنیم که مصرف رسانه‌ای بچه‌ها جهانی است و اتفاقات داخلی کمتر برایشان موضوعیت دارد؛ به همین دلیل به تاریخ جهان پرداختیم و این کمک می‌کند تا اتفاقات داخلی را بهتر درک کنند.
او درباره اینکه برای تولید اثر تصویری نیاز به جزییات بیشتری وجود داشت، گفت: ما طی کار نیاز به جزییات و داستان داشتیم. درحالی‌که در کتاب جزییات کمتر و مطالب فشرده‌تری وجود داشت تا خواننده به لُب مطلب برسد. به همین دلیل با گروه پژوهش جزییات لازم را به کار اضافه کردیم تا متن به شکلی داستانی و با اطلاعات کافی برسد و نویسنده بتواند کار را بنویسد. همچنین، در پژوهش تنوع مکانی و جغرافیایی و زمانی را باید طبق ساختار و روایت مشخصی دسته‌بندی می‌کردیم و در این زمینه، از کتاب‌های دیگر نیز استفاده کردیم. برای مثال، به نتیجه رسیدیم در فصل اول، درباره سیاه‌پوستان قاره آفریقا صحبت کنیم.
سرپرست پژوهشگران این سریال با اشاره به بازخوردها عنوان کرد: بازخوردها بسیار خوب بوده و منتقدان و مخاطبان از اثر رضایت داشته‌اند. ما مخاطب نوجوان را دانا فرض کرده‌ایم و این دانایی را پیش‌فرض ساخت این برنامه قرار داده‌ایم. بچه‌ها بسیار دانا هستند و تشخیص‌شان درخصوص مطالب کتاب و سریال بسیار دقیق است.
یزدانی گفت: برای هر اثر رسانه‌ای جذابیت موضوع اصلی است. ریتم برای نوجوان امروز بسیار مهم است؛ زیرا نوجوان امروز مدام کارهای پرریتم را از رسانه‌های خارجی می‌بیند. مخاطب امروز مخاطب دیروز نیست که با یک قصه عام راضی شود. فضای رسانه‌ای دنیا در تولیدات نوجوانانه دارد به سمت کارهای پرریتم و قالب‌های منعطف پیش می‌رود. اتفاق خوب این پروژه ارتباطش با کتاب و یک اثر چاپی است و این پیوند رسانه‌ای بسیار تأثیرگذار است.
او افزود: آنچه در دنیا دارد در حوزه کودک و نوجوان اتفاق می‌افتد، تنوع قالب با محتوایی واحد است و به این موضوع طی رصدها رسیدیم و قصد داشتیم از این شیوه عقب نمانیم.
عروسک روباه، نماد استعمار
سردبیر سریال «هیس! هیچی نیس!» درباره شخصیت روباه در این سریال گفت: تاریخی که نقل می‌کنیم، تاریخی تلخ است و مجبور بودیم طبق ذائقه مخاطب متن را طنز بنویسیم. جاهایی شخصیت واقعی ما توانایی این کار را نداشت و نیاز به یک پرداخت نمادین داشتیم و به همین دلیل، شخصیت روباه را انتخاب کردیم. روباه چهره‌ای جذاب دارد؛ اما نمادی از استعمار است.
او با اشاره به بازیگران کار بیان کرد: در سریال چهره شاخص و سلبریتی نداریم و نخواستیم اثر را بر مبنای سلبریتی چیدمان کنیم. به همین دلیل، از بازیگران تئاتر استفاده کرده‌ایم که در عین حال توانمندند.
در ادامه مدیر انتشارات مهرک در توضیحی مجموعه «سرگذشت استعمار» را اینگونه معرفی کرد: این مجموعه ۱۵ جلدی و ناداستان، شامل سیر تاریخی گسسته‌ای از ۵۰۰ سال تا صد سال گذشته است. نویسنده در این اثر اتفاقات تاریخی را متناسب با فضای کتاب، یعنی نامشخص بودن سیر زمانی اتفاقات، کنار هم چیده و در عین حال، همه اتفاقات به هم مربوط‌اند. با مطالعه این اثر خواننده به تحلیلی تاریخی می‌رسد و متوجه می‌شود بسیاری از اتفاقات شبیه به هم در زمان‌های مختلف رخ می‌دهد و این بینشی تاریخی را برای او به دنبال دارد.
سمانه حسینی گفت: وقتی اثری خلق می‌شود، می‌شود فهمید که این اثر قابلیت ساخت اثر تصویری دارد یا نه. هنگام تولید کتاب، ما این اولویت را نداشتیم که بعد از آن سریالی با محوریت کتاب تولید شود.
به گزارش ایبنا: نمایشگاه کتاب تهران ۱۴۰۳ با شعار «بخوانیم و بسازیم» ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت‌ماه در مصلای امام خمینی (ره) برگزار می‌شود. اطلاعات کامل نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ تهران را اینجا بخوانید.
نظر شما