سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - یوسف ملایی: «سه رنگ ها» یکی از چهار تیم اروپایی حاضر در اولین جام جهانی فوتبال یعنی جام جهانی فوتبال ۱۹۳۰ بودند که در کشور اروگوئه برگزار شد و در کنار کشورهای فرانسه و بلژیک و یوگسلاوی در این جام شرکت کردند.

رومانی، زادگاه گئورگی هاجی

تیم ملی فوتبال رومانی تاکنون در ۷ جام جهانی شرکت داشته‌است که آخرین آنها به جام جهانی فوتبال ۱۹۹۸ فرانسه مربوط می‌شود. آن‌ها در جام جهانی فوتبال ۱۹۹۴ آمریکا به مرحلهٔ یک چهارم نهایی راه یافتند که بهترین عملکردشان در طول تمام ادوار جام‌های جهانی بود که در آن شرکت داشتند. همچنین در همین جام آن‌ها با هدایت بازیساز بزرگ و محبوب و نامی خود گئورگی هاجی توانستند در مرحله یک‌هشتم پایانی با نتیجهٔ سه بر دو از سد تیم ملی فوتبال آرژانتین، نائب قهرمان جام قبلی بگذرند.

این تیم همچنین سابقه ۵ دوره حضور در جام ملت‌های اروپا از سال ۱۹۸۴ دارد و توانسته است در سال ۲۰۰۰ به نیمه نهایی صعود کند.

عملکرد تیم ملی فوتبال رومانی در یورو ۲۰۲۴

زردپوشان رومانی در گروه ۵ رقابت‌ها با برد ۳ بر صفر مقابل اوکراین، باخت ۲ بر صفر در برابر بلژیک و تساوی یک بر یک در مقابل اسلواکی با ۴ امتیاز بالاتر از بلژیک و اسلواکی و اکراین با ۴ امتیاز و به لطف تفاضل گل بهتر به دور حذفی راه یافتند. اما در مرحله یک هشتم نهایی در مقابل لاله‌های نارنجی هلند با نتیجه ۳ بر صفر، شکست خوردند و آلمان را ترک کردند.

یورو ۲۰۲۴ (EURO ۲۰۲۴) هفدهمین دوره رقابت‌های جام ملت‌های اروپا محسوب می‌شود. این بازی‌ها از تاریخ ۲۴ خرداد ۱۴۰۳ تا ۲۲ تیر ۱۴۰۳ به میزبانی آلمان در حال برگزاری است.

رومانی عضوی از اتحادیه اروپا و سازمان ناتو است

رومانی، کشوری است در جنوب شرقی اروپا و پایتخت آن بخارست است. رومانی از باختر با مجارستان و صربستان و از شمال خاوری و خاور با مولداوی و اوکراین همسایه است. بلغارستان نیز دیگر همسایه این کشور در جنوب آن است.

رومانی با داشتن مساحت ۲۳۸٬۴۰۰ کیلومتر مربع نهمین کشور اتحادیه اروپا از نظر مساحت با داشتن ۱۹٫۲ میلیون جمعیت هفتمین کشور اتحادیه اروپا از نظر جمعیت است. پایتخت و بزرگ‌ترین شهر آن بخارست ششمین شهر بزرگ اتحادیه اروپا است. رومانی عضوی از اتحادیه اروپا و سازمان ناتو است. رومانی یک کشور با درآمد متوسط رو به بالا با شاخص توسعه انسانی بالا است.

میراث‌دار قوم بومی داس‌ها

زبان رسمی این کشور زبان رومانیایی و واحد پول آن لئوی رومانی است. بیشتر مردم رومانی مسیحی هستند که حدود ۸۷ درصد از شاخه ارتدکس تعلق دارند. مردم رومانی از آمیزش قوم بومی داس‌ها (قومی هندواروپایی) و رومی‌ها پدید آمده و زبان رومانیایی از ریشه لاتین و هم‌خانواده با زبان ایتالیایی است.

۴۰ سال و اندی تسلط دولت کمونیستی بر رومانی

کشور رومانی در سال ۱۹۴۴ به اشغال ارتش سرخ شوروی درآمد و تا سال ۱۹۵۸ ادامه یافت. در این مدت شوروی با مداخله در امور رومانی موفق شد زمینه‌های شکل‌گیری و تسلط دولت کمونیستی را بر رومانی فراهم آورد. از این پس به مدت چهل سال و اندی از ۱۹۴۵ تا ۱۹۸۹ دولت کمونیستی بر رومانی فرمان راند.

روستازاده رومانیایی، برنده جایزه نوبل ادبیات ۲۰۰۹

هرتا مولر (زاده ۱۷ اوت ۱۹۵۳) نویسنده، شاعر و مقاله‌نویس رومانیایی‌تبار آلمانی است که سال ۲۰۰۹ برنده جایزه نوبل ادبیات شد.
مولر سال ۱۹۵۳ در یک روستای آلمانی‌زبان در غرب رومانی به دنیا آمد و خانواده‌اش جزو اقلیت آلمانی کشور رومانی بود. مادرش پس از جنگ جهانی دوم توسط نیروهای نظامی شوروی به اردوگاه کار اجباری اعزام شد.
پدربزرگش زمانی کشاورز و تاجر ثروتمندی بود که دارایی‌اش به دست حکومت کمونیستی رومانی ضبط شد.
پدرش نیز زمان جنگ جهانی دوم از اعضای گروه اس اس وافن بود و در دوره حکومت کمونیست‌ها از طریق رانندگی کامیون امرار معاش می‌کرد.

مولر به دلیل عدم همکاری با پلیس مخفی حکومت نیکلای چائوشسکو در دهه ۱۹۷۰ شغل معلمی خود را از دست داد. سال ۱۹۷۶ او در یک کارخانه صنعتی کار مترجمی می‌کرد.
اما به دلیل خودداری از همکاری با پلیس مخفی رژیم کمونیستی رومانی اخراج شد. اولین مجموعه داستان کوتاه او سال ۱۹۸۲ به زبان آلمانی منتشر شد که در رومانی سانسور شد. اولین آثار مولر به صورت قاچاق به بیرون از رومانی برده می‌شد تا زمینه انتشار آن‌ها فراهم شود.

او سال ۱۹۸۷ به آلمان مهاجرت کرد. پیش از مهاجرت در دو رشته زبان آلمانی و ادبیات رومانیایی تحصیل کرده بود. مولر در آلمان به تدریس در دانشگاه پرداخت و از سال ۱۹۹۷ عضو آکادمی زبان آلمان شد.
سال ۲۰۰۹ کمیته نوبل ادبیات اعلام کرد «نوبل ادبیات به هرتا مولر تعلق می‌گیرد، کسی که با تمرکز بر شعر و نثر ساده دورنمای زندگی کسانی را که زندگی‌شان مصادره شده به تصویر کشیده‌است.»
اما اعطای نوبل ادبیات به این نویسنده آلمانی، تقریباً هم‌زمان با بیستمین سالگرد فروریختن دیوار برلین صورت گرفت و بسیاری از رسانه‌های آلمان نسبت به آن واکنش مثبت نشان دادند.
مولر از سال ۱۹۸۱ ده‌ها جایزه ادبی برای نوشتن رمان‌ها و آثار خود به دست آورد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به جایزه فرانتس کافکا، ۱۹۹۹، جایزه بنیاد کنراد آدناوئر، ۲۰۰۴ اشاره کرد.

از هرتا مولر تاکنون ۱۸ کتاب در زمینه‌های رمان، داستان، شعر و مقاله منتشر شده‌است. همه آثار او به زبان آلمانی هستند.

ماریا بارو، برنده جایزه گیوم آپولینر

لیندا ماریا بارو شاعر، مترجم و منتقد ادبی به زبان فرانسوی و رومانیایی است که روز ششم اوت ۱۹۸۱ در شهر بخارست متولد شد. او در سال ۲۰۰۷ موفق به دریافت جایزه گیوم آپولینر شد. اشعارش در ۲۵ کشور منتشر شده‌است. او اولین شعر خود را در مجله ادبی معروفی در بخارست منتشر کرد.

نویسنده‌ای که نخست وزیر شد

نیکولای یورگا (متولد ۱۷ ژانویۀ (۱۸۷۱)- درگذشت ۲۷ نوامبر (۱۹۴۰))، مورخ، سیاستمدار، منتقد ادبی، تذکره نویس، شاعر و نمایشنامه نویس رومانیایی بود. وی یکی از بنیانگذاران حزب ناسیونالیست دموکرات در سال ۱۹۱۰ بود. او همچنین به عنوان عضو پارلمان، رئیس مجلس نمایندگان و سِنا، وزیر کابینه و به مدت کوتاهی (در خلال سال‌های (۱۹۳۱) تا (۱۹۳۲)) به عنوان نخست وزیر مشغول به کار بود. یورگا، کودکی نابغه و مسلط به چندین زبان بود. او مجموعه آثار علمی بسیاری را منتشر کرد که باعث شهرت بین‌المللی او به عنوان تاریخ شناس قرون وسطی و دوران بیزانس، لاتین شناس، متخصص در زمینۀ هنر و فلسفۀ تاریخ شد.

یورگا ضمن تدریس در دانشگاه بُخارست، دانشگاه پاریس و چندین موسسۀ دانشگاهی دیگر، اِقدام به تأسیس کنگرۀ بین المللی مطالعات بیزانس و موسسۀ مطالعات اروپای جنوب شرقی کرد. یکی دیگر از فعالیت‌های او تبدیل شهر «والنی دِمونته» در رومانی به مرکزی دانشگاهی و فرهنگی بود.

نیکولای به موازات فعالیت‌های علمی و آموزشی خود، یک فعال برجستۀ راستگرای میانه رو با نظریۀ سیاسی مبتنی بر محافظه کاری، ملّی گرایی رومانیایی و تقسیم مساوی اراضی در بین مردم بود. او پس از آغاز انقلاب مارکسیستی، مواضع خود را تغییر داد و به یکی از پیروان مستقل جنبش «جونیمه: انجمن ادبی رومانیایی» تبدیل شد. یورگا بعداً در سامانتاترول (یک مجلۀ ادبی تأثیرگذار با گرایش‌های عوام‌گرایانه)، به نمادی از رهبری مردم تبدیل شد و در اتحادیه و در راستای وحدت فرهنگی همۀ رومانیایی‌ها مبارزه کرد. به علاوه، اقدام به انتشار نشریات محافظه کاری چون کِلار، دِرام دِرِپت، نموئال رومانسیس و فلوآرئوری کرد. پشتیبانی او از آرمان‌های قومی رومانیایی در اتریش-مجارستان در زمان جنگ جهانی اول باعث معرفی او به عنوان چهره‌ای تأثیرگذار در جبهۀ طرفدار توافق شد. در خِلال جنگ جهانی و شکل گیری رومانی بزرگ، نقش سیاسی خاص او کاملاً تثبیت شد. یورگا به عنوان بنیان‌گذار حمایت‌های اجتماعی گسترده به منظور دفاع ازفرهنگ رومانیایی در مقابل تهدیدات احتمالی، با سخنرانی‌های یهودستیزانۀ خود جنجال زیادی را به پا نمود. او به مدت طولانی طرفدار ایدئولوژی راست‌گرایانۀ افراطی اَلکساندر سی‌کوزا (سیاستمدار و اقتصاددان راستِ اِفراطی رومانیایی) بود. وی یکی از دشمنان لیبرال‌های ملّی محسوب شده و بعدها با حزب مخالف ملّی رومانی درگیر شد.

یورگا بعدها با گارد آهنین فاشیست رادیکال (یک جنبش و حزب سیاسی انقلابی فاشیستی رومانیایی) به مخالفت برخاست و پس از تردیدهای بسیار از رقیبش، شاه کارول دوم حمایت کرد. یورگا درگیر اختلافات شخصی با رهبر گارد به نام کورنلیوزلیا کودرانو شد و غیرمستقیم در قتل او مشارکت داشت. وِی همچنین، یکی از چهره های برجسته در حزب خودکامۀ کارول (جبهۀ رِنسانس ملّی) بود. او پس از شکل گیری هَنگ دیکتاتوری ملّی گارد به عنوان یک مخالف به کار خود ادامه داد و در نهایت توسط یکی از تکاوران گارد ترور شد

نویسنده و نمایندگان مردم در مجلس رومانی

واروژان ووسگانیان (زادهٔ ۲۵ ژوئیهٔ ۱۹۵۸) سیاست‌مدار، اقتصاددان، مقاله‌نویس و شاعر ارمنی‌تبار اهل رومانی است.
وی در سال ۱۹۸۲ میلادی در رشته تجارت از «آکادمی مطالعات اقتصادی بخارست» فارغ‌التحصیل شده‌است. او همچنین در سال ۱۹۹۱ میلادی رشته ریاضیات از دانشگاه بخارست فارغ‌التحصیل شده‌است. ووسگانیان مدرک دکتری خویش در رشته علم اقتصاد در سال ۱۹۹۸ کسب کرده است.

در سال ۱۹۹۰ میلادی وی رئیس «اتحادیه ارمنی‌های رومانی» شد. ووسگانیان دو مرتبه به ترتیب در سال‌های (۱۹۹۰–۱۹۹۲ و ۱۹۹۲–۱۹۹۶) به عضویت مجلس رومانی درآمد؛ و همچنین دو مرتبه به ترتیب در سال‌های (۱۹۹۶–۲۰۰۰ و ۲۰۰۴–۲۰۰۸) در فهرست حزب لیبرال ملی به سنای رومانی راه یافت.

اهالی قلم و ادبیات رومانی

مارت بیبسکو، رمان‌نویس و مقاله‌نویس قرن نوزدهم میلادی اهل رومانی-فرانسه بود.

استفانا ولیسار تئودورنئو (زاده ۱۷ اکتبر ۱۸۹۷ – درگذشته ۳۰ مهٔ ۱۹۹۵) رمان‌نویس، ترجمه و مترجم اهل رومانی بود.

تودور آرگزی (۲۱ مهٔ ۱۸۸۰ – ۱۴ ژوئیهٔ ۱۹۶۷) شاعر، رمان‌نویس، نویسنده داستان کوتاه، روزنامه‌نگار و جستارنویس اهل رومانی بود. نام واقعی او «ایون ن. تئودورسکو» بود و خود اظهار داشت که «آرگزی» که تخلص او محسوب می‌شد، برگرفته از واژهٔ «آرگِسیس» است که معادل لاتین رودخانهٔ آرجش است. شهرت او علاوه بر اشعارش، به‌واسطهٔ مشارکت‌های مهمش در ادبیات کودک است.

گئورگه لازاری آساکی (۱ مارس ۱۷۸۸ – ۱۲ نوامبر ۱۸۶۹) شاعر، نویسنده داستان کوتاه، نمایشنامه‌نویس، جستار نویس، روزنامه‌نگار، مترجم، نقاشی، مهندس، معمار، آموزگار، فرهنگ نویس، اهل ارمنی‌تبار مولدووا بود.

آلکساندرو ماسدونسکی (۱۴ مارس ۱۸۵۴ – ۲۴ نوامبر ۱۹۲۰) شاعر، رمان‌نویس، نویسنده داستان کوتاه، نقد ادبی، روزنامه‌نگار، مترجم اهل رومانی بود.

مارسل یانکو (۲۴ مه ۱۸۹۵ – ۲۱ آوریل ۱۹۸۴) معمار، نقاش، شاعر، موسیقی‌دان، مجسمه‌ساز، تصویرگر و نویسنده اهل رومانی بود.

کتابخانه بخارست رومانی

بخارست رومانی در اصل دارای دو کتابخانه ملی است: یکی «کتابخانه ملی» و دیگری «کتابخانه آکادمی رومانی» «کتابخانه ملی» که به سال ۱۹۳۵ به‌منزله کتابخانه مرکزی دولتی احداث شد.

کتابخانه ملی رومانی

«کتابخانه ملی» که به سال ۱۹۳۵ به‌منزله کتابخانه مرکزی دولتی احداث شد، سنن پیشین کتابخانه‌ها در بخارست را ادامه داده، اما ساختار اجرایی آن در طول زمان تغییرات شگرفی کرده و از حق واسپاری قانونی نیز برخوردار بوده است.
این کتابخانه به انتشار کتابشناسی‌های جاری و کتابشناسی ملی مبادرت ورزیده است و همچنین تهیه فهرستگان ملی، انتشار راهنما، و تهیه فهرستگان کتب خارجی و نشریات را نیز بر عهده دارد.
این کتابخانه دارای اتاق‌های مطالعه متعددی است که هر یک به زمینه‌های مختلف موضوعی اختصاص دارد و شامل منابع گوناگونی مانند نسخه‌های خطی، نامه‌ها، کتاب‌های مورد علاقه رومانیایی‌ها، کتابشناسی‌های مورد علاقه خارجی‌ها، نقشه‌ها و روزنامه‌ها است. همچنین بخش‌هایی به انتشارات رسمی و اداری، انتشارات یونسکو و دیگر سازمان‌های بین‌المللی اختصاص یافته است.
این کتابخانه هسته اصلی سندداری در کتابداری، و مرکز راهنمایی روشمند کتابخانه‌های عمومی است و دارای مرکز مبادله و امانت بین‌کتابخانه‌ای ملی و بین‌المللی است. فعالیت‌های سالانه آن عبارت‌اند از برگزاری نمایشگاه‌ها، همایش‌های نویسندگان و محققان، برنامه‌های موسیقی، و مانند آن‌ها.
مجموعه منابع این کتابخانه بالغ بر ۰۰۰‚۸۳۴‚۱۸ است که شامل نسخه‌های خطی و کتاب‌های نایاب و مرجع است.

کتابخانه آکادمی رومانی

«کتابخانه آکادمی رومانی» دومین کتابخانه ملی کشور، در سال ۱۸۶۷ در بخارست تأسیس شد و گسترش اولیه آن مدیون منابع اهدایی شخصی و امتیاز قانون واسپاری (از سال ۱۸۸۵) است.

این کتابخانه دارای خدمات مبادله از انتشارات چاپ‌شده در مرکز انتشارات آکادمی است و آن‌ها را به ۱۰ هزار مرکز مبادله در بیش از ۱۰۰ کشور ارسال می‌دارد، و وظیفه امانت بین‌کتابخانه‌ای را نیز به عهده دارد. این کتابخانه دارای شاخه‌هایی در شهرهای دیگر است که برخی از آن‌ها (مانند کتابخانه‌های شعب در کلوج و حبسی) دارای مجموعه‌های غنی و ارزشمندی هستند.

فروشگاه‌های زنجیره‌ای کتاب در رومانی

فروشگاه‌های زنجیره‌ای کتاب در رومانی دست به ابتکار عمل جالبی زده و برای اولین بار یک کتابخانه سیار را در این کشور برای رساندن کتاب و تجدید دیدار با خوانندگان کتاب راهی برخی شهرهای این کشور که به ویژه در شرایط خاص کنونی امکان دسترسی به کتابخانه و کتاب‌ها را ندارند، کرده است.

این پروژه همچنین بخشی از شعار توسعه رئیس‌جمهور رومانی است که مبتنی بر دسترسی آسان به آموزش و فرهنگ است و مهم‌ترین و موثرترین عامل برای تضمین این دسترسی حضور کتابخانه‌ها و کتاب‌ها در قلب جوامع است.

تجربه بازدید از این کامیون بزرگ که چندین هزار عنوان کتاب را در قفسه‌های خود جا داده انعکاسی از لذتی است که شخص دریک کتابفروشی آشنا آن را حس می‌کند.

بخارست، پایتخت رومانی با بزرگترین شبکه کتابفروشی ۵۰ درصد از خرید کتاب را در این کشور شامل می‌شود.