سرویس هنر خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - مریم محمدی: به مناسبت هفته دفاع مقدس، به بررسی میزان تولیدات فیلم‌های دفاع مقدس و همین طور مبحث اقتباس در تولیدات سینمایی دوسال اخیر پرداختیم.

در سال ۱۴۰۲ و در دوره چهل‌ودوم جشنواره فیلم فجر، ۲۲ فیلم برای بخش سیمرغ و ۱۲ فیلم برای بخش نگاه نو از طرف هیئت انتخاب برگزیده شده و به رقابت پرداختند. از این تعداد فیلم، ۷ فیلم در حوزه دفاع مقدس ساخته شده‌بودند.

فیلم‌های «آسمان غرب» ساخته محمد عسگری، احمد ساخته امیر عباس ربیعی، «دست ناپیدا» ساخته انسیه شاه حسینی، «قلب رقه» به کارگردانی خیراله تقیانی پور، «مجنون» ساخته مهدی شاه محمدی، «پرواز ۱۷۵» به کارگردانی محمد حسین حقیقت، «میرو» ساخته حسین ریگی فیلم‌های جنگی جشنواره چهل‌و دوم بودند.

در این میان فیلم‌های «آسمان‌غرب»، «احمد»،و «مجنون» سه فیلمی بودند که به ترتیب با اقتباس از روی زندگی شهیدان علی‌اکبر شیرودی، احمد کاظمی و مهدی زین‌الدین ساخته شده‌بودند.

سال ۱۴۰۱ و در دوره چهل‌و یکم جشنواره فیلم فجر که سینمای ایران رکود دوران کرونا را تازه پشت‌سر گذاشته بود با بی‌مهری بعضی از فیلم‌سازان روبرو شد و اوضاع کمی فرق کرد. در این سال ۲۴ فیلم در جشنواره فیلم شرکت کردند. از میان این فیلم‌ها هفت فیلم در حوزه دفاع مقدس ساخته‌شده بود. تعداد این فیلم‌ها با سال ۱۴۰۲ برابر بود.

فیلم‌های «اتاقک گلی» ساخته محمد عسگری، «سرهنگ ثریا» ساخته لیلی عاج، «سینما متروپل» ساخته محمدعلی باشه آهنگر، «شماره ده» به کارگردانی حمید زرگرنژاد، «غریب» به کارگردانی محمدحسین لطیفی، «گل‌های باوارده» به کارگردانی مهرداد خوشبخت، «های پاور» ساخته هادی محمدپور فیلم‌های جنگی جشنواره چهل‌ویکم بودند.

در این میان به‌جز فیلم «اتاقک‌گلی» باقی فیلم‌ها با اقتباس از موضوعات واقعی ساخته‌شده‌بودند. در این میان فیلم «غریب» ساخته محمدحسین لطیفی با اقتباس مستقیم از روی کتاب «محمد، مسیح کردستان» ساخته‌شد که درباره شهید محمد بروجردی بود و تنها اقتباس ادبی این جشنواره محسوب می‌شد.

با نگاهی دقیق‌تر و مقایسه دو جشنواره ۴۱، ۴۲ و نگاه آماری به آن‌ها متوجه می‌شویم در سال ۱۴۰۲ یعنی در جشنواره سال قبل هرچند به لحاظ تعداد تولیدات فیلم جنگی فیلم‌سازان و متولیان امر فیلم‌سازی به تعداد مساوی فیلم تولید کرده‌اند اما اقبال به مقوله اقتباس ادبی و الهام‌گیری از واقعیت در جشنواره ۴۱ بیشتر از جشنواره سال پیش بوده‌است.

البته باید این نکته را یادآور شد که هرچند در جشنواره سال قبل اقبال به اقتباس در حوزه ساخت فیلم دفاع مقدس کم‌تر شده‌است اما در حوزه اجتماعی و تاریخی و حتی کودک اقبال به اقتباس افزایش یافته است.

فیلم‌های «صبح اعدام»، «معجزه پروین»، «باغ کیانوش» و «بی‌بدن» فیلم‌هایی هستند که به ترتیب در زمینه تاریخی و کودک و اجتماعی از روی خبر، کتاب و حوادث واقعی ساخته شده‌اند.

اینکه چرا اقتباس در زمینه دفاع مقدس کم‌رنگ‌تر شده‌است شاید دلیل مشخصی نداشته‌باشد اما شاید بازهم نظریه مولف در این زمینه بی‌تقصیر نباشد. اینکه فیلم‌سازان ما دوست دارند قصه‌های خودشان را روایت کنند؛ چیز بدی نیست. در زمینه دفاع مقدس اما به‌لحاظ بالابودن هزینه‌ها بهتر است از قصه و درست بودن اصول آن اطمینان حاصل شود. اقتباس راه‌حلی است به‌منظور اطمینان از قصه هرچند فیلم‌ساز هم نقش مهمی در روایت قصه دارد اما اگر فیلمنامه که ستون اصلی فیلم است به درستی بنا شود احتمال ساخت فیلمی بهتر بیشتر خواهد شد.

امسال اما جشنواره فیلم فجر با توجه به شنیده‌ها سال شلوغی را پشت‌سر خواهد گذاشت. افراد نام آشنایی درحال تولید و ساخت فیلم خود هستند تا برای جشنواره فجر آماده شود. امید است که امسال برای سینمای دفاع مقدس و همچنین سینمای اقتباسی سال پررونقی باشد.