به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست «رونمایی از کتاب دیپلماسی توییتری ایران در مقطع خروج آمریکا از برجام» به همت فصلنامه مطالعات بین‌المللی و با همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. مهدی ذاکریان دبیری این نشست را برعهده داشت.

محمدجواد ظریف، معاون راهبردی رئیس جمهور، در این نشست گفت: خانم نژادبهرام نویسنده کتاب زحمت خوبی برای تهیه این کتاب کشیده است. این موضوع، موضوع بسیار مهمی است و ما نیاز داریم در نگرشمان به دیپلماسی و ارتباطات مقداری دقت بیشتری داشته و نگاه جدیدی به موضوع دیپلماسی عمومی داشته باشیم. ما در گذشته در دیپلماسی خیلی روی بیانیه‌ها تاکید می‌کردیم که البته مهم هستند و بسیاری از افراد از نگاه حقوقی آنها را با اهمیت می‌دانند.

وی افزود: متاسفانه در کشور ما اظهارنظرها بدون توجه به عواقب آنها شکل می‌گیرد و یک اظهار نظر می‌تواند کشور را گرفتار کند. این دادگاه‌هایی که در آمریکا به ناحق ایران را محکوم می‌کنند، بخش زیادی از مستندات آنها، صحبت‌ها و بیانیه‌های مقامات ایرانی است. این یک نگاه کلاسیک به روابط بین‌الملل است و باید متوجه آن باشیم اما فضای رسمی یک کارکرد وِیژه برای ثبت مواضع و ثبت در تاریخ است ولی امروز دیپلماسی عمومی را به کار می‌گیرند برای تاثیرگذاری بر مخاطبان اما بیانیه‌ها تاثیری بر مخاطب ندارند. امروز انسان‌ها در روابط بین‌الملل به عنوان کنشگر شناخته می‌شوند اما در گذشته فقط دولت‌ها کنشگر شناخته می‌شدند. در دنیای کنونی انسان است که بر روابط بین‌الملل تاثیرگذار است. این انسان امروز خیلی فرصت خواندن را ندارد.

ظریف بیان کرد: وقتی توییتر شروع شد، ظرفیت پیام آن ۱۲۸ حرف بود. حوصله خواندن مردم خیلی محدود است و باید این هنر را داشته باشید که در تعداد کمی کلمات و حروف، مردم را تحت تاثیر قرار دهید. لذا کار کردن روی دیپلماسی توییتری و مجازی اهمیت پیدا می‌کند.

وی گفت: اگر دیپلماسی ارزش نداشت چرا ترامپ و پمپئو ۴۵۰ روز تلاش کردند که قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران را برگردانند؟ در تیرماه ۱۳۹۹ سفرهای مفصلی به همه جای دنیا انجام دادند و شروع به لابی برای یک قطعنامه ۳۵ بندی که بسیار شدیداللحن بود، کردند اما متوجه شدند که به نتیجه نمی‌رسند. یکی از ابزارهای این رویارویی، توییتر است. امروز یک پیام توییتری از یک بیانیه رسمی تاثیرگذارتر است. دنیا، دنیای سریعی شده است و ما با بهمنی از اطلاعات مواجه هستیم، پس ما باید یک نگاه جدیدی به روابط بین‌الملل داشته باشیم. ما زبان مردم خودمان و بخصوص نسل زد را نمی‌فهمیم. ما نمی‌توانیم به زبان‌های مختلف با هم صحبت کنیم.

در ادامه هادی خانیکی، استاد ارتباطات، ابراز داشت: رساله دکتری من، درباره گفت و گوی تمدن‌ها بود و بعد از آن، گفت و گو دغدغه‌ام شد. ما یک مسئله مشترک داریم که می‌شود در حوزه‌های تاثیرگذاری به آن پرداخت. مسئله مشترک عمدتاً توسط یک نویسنده و پژوهشگر محقق می‌شود. زهرا نژادبهرام که این کار را شروع کرد، این ویژگی را داشت که کنشگر مدنی بود که البته در ایران، کنشگر مدنی کنشگر سیاسی و ارتباطی هم می‌شود و انصافاً کار مهم و بزرگی انجام داده است. ما حتی از نظر علمی و نظری هم در دوره‌ای به سر می‌بریم که به کارهای میان رشته‌ای باید توجه بیشتری کرد.

وی افزود: مقوله‌هایی از جنس رسانه‌ای شدن سیاست و بعدها مجازی شدن سیاست و نهایتاً توییتری شدن سیاست، مقوله‌هایی هستند که یک میدانی را باز کرده است و مسئله به میان جامعه برده است. کاری که محمدجواد ظریف در فضای دیپلماتیک ایران شروع کرد، کمک کرد که مسئله ارتباطات وارد حوزه دیپلماتیک شود. اما چرا الان مسئله دیپلماسی توییتری مهم شده است؟ معمولاً کنشگر دیپلماسی، کنشگری است که بیشترین هراس را از رسانه دارد و هر چه بتوانند از رسانه فرار می‌کنند و دیپلمات‌هایی که از رسانه استفاده می‌کنند، کار متفاوتی انجام می‌دهند.

خانیکی بیان کرد: اجزاء دیپلماسی توییتری عبارتند از ارتباط فوری، دسترسی گسترده و تعامل و ارتباط دو طرفه. توییت‌های ظریف نمونه موفقی از دیپلماسی توییتری بود چرا که او ظرفیت رسانه را شناخته است و زبان استعاره هم به روایتی کردن کار کمک می‌کند.

در ادامه زهرا نژادبهرام، نویسنده کتاب، گفت: در مورد اینکه چرا من توییتر را مد نظر قرار دادم، باید گفت که توییتر خودش روایت‌ساز است. کسی که دارد از توییتر استفاده می‌کند، می‌داند با کی گفت و گو می‌کند. بعد از موسیقی‌دانان، سیاستمداران بیشترین استفاده را از توییتر دارند.

وی افزود: در این کتاب، فقط خروج آمریکا از برجام بررسی شد و ترامپ بیش از سه هزار توییت در آن سال منتشر کرد. در مقابل، توییت‌های طرف ایرانی (رهبری، رئیس جمهور و وزیر خارجه) بسیار نقطه‌زن بود. امروز دنیا، دنیای ارتباطات و رسانه است و رسانه توییتر یک فرصت استثنایی است. امروز افکار عمومی، بزرگ‌ترین لشگر در عرصه سیاست خارجی است.