به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، سمینار هم‌اندیشی علمی و تخصصی فناوری و صنعت چاپ با عنوان «هویت‌بخشی و بازارسازی صنایع دستی، فرهنگی و سوغات ملی» سه‌شنبه (۲۴ مهرماه) با حضور جمعی از فعالان صنعت چاپ کشور و با همکاری معاونت صنایع‌دستی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در کاخ نیاوران برگزار شد.
در بخش نخست این سمینار، محمد بیطرفان، رئیس انجمن علمی فناوری چاپ ایران در سخنانی گفت: انجمن علمی فناوری چاپ ایران با یک‌دهه سابقه نقش مهمی در فرهنگسازی و ترویج مباحث مختلف حوزه چاپ و ارتباط آن با بخش‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی، فناوری و نیز بخش‌های هویت‌بخش کشور مثل صنایع دستی داشته است.
وی ادامه داد: امروزه با افتخار اعلام می‌کنیم این انجمن با برگزاری ۱۰ سال متوالی هفته علوم و فناوری چاپ توانسته به محل توجه مسئولان علمی و اجرایی کشور بویژه حوزه تولید محصولات و خدمات فرهنگی تبدیل شود.
بیطرفان با اشاره به ظرفیت‌های بی‌نظیر کشور در حوزه صنایع دستی گفت: بازاریابی و بازارسازی در حوزه صنایع دستی بسیار اهمیت دارد و این امر بدون توجه به فناوری چاپ و بسته‌بندی متناسب با نیاز روز محقق نخواهد شد.
وی همچنین بر مقوله صنایع دستی و اقتصاد مرتبط با آن به‌عنوان بخشی هویت‌ساز اشاره و تاکید کرد: برای این هویت‌سازی توسعه صادرات، ارزآوری و نگاه نو به مقوله فرم و محتوا و استفاده از فناوری‌ها بسیار اهمیت دارد، استفاده از سوغات ایرانی به جای سوغات ملی می‌تواند نکته قابل تاملی باشد وقتی ایران باشد، گویی به مقوله ملی هم توجه شده است.
لزوم ورود صنعت چاپ به هویت‌بخشی صنایع دستی
در ادامه این نشست، محمدحسین عسگرپور، مدیرکل حمایت از تولید صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز در سخنانی با ارائه آمار و ارقام از فعالیت در این حوزه، توضیح داد: اکنون ۵۲۰ هزار هنرمند صنایع دستی کشور در ۲۹۹ رشته فعالیت دارند، باید اعلام کنم که ۲۰ ویژگی صنایع دستی کشور احصاء شده که می‌تواند در تجاری‌سازی، تولید، اشتغال، کارآفرینی و ترویج این رشته‌ها نقش داشته باشد.
وی با طرح این موضوع که صنایع دستی مزیت بومی و عین حال بخش هویت‌ساز و اقتصادی کشورمان است، اظهار کرد: صنایع دستی از یک‌سو دارای ارزش افزوده و از سوی دیگر سازگار با محیط زیست و ارزآور و نیز ارزان قیمت در ایجاد اشتغال و توسعه سرمایه‌گذاری است. از این رو باید چرخه صنایع دستی و هنرهای سنتی را با توجه به وضعیت هنرمندان، صنعتگران و صادرکنندگان کامل کنیم تا هنرمندان بتوانند محصولات جدید و کارآمدی تولید و روانه بازار کنند.
عسگرپور با اشاره به نقش مهم و فرهنگساز انجمن علمی فناوری چاپ ایران، گفت: این انجمن می‌تواند در ورود صنعت چاپ به هویت‌بخشی صنایع دستی و طراحی در حوزه بسته‌بندی و برگزاری مسابقات در این حوزه به توسعه، بازار و ارزآوری صنایع دستی و نقش‌آفرینی آن در اقتصاد کشور کمک کند، در این مسیر باید نقش و هویت‌های هنری وارد چاپ و بسته‌بندی صنایع‌دستی شود.
وی بر توسعه شرکت‌های خلاق و نیز جایزه حوزه بسته‌بندی در صنایع دستی تاکید کرد و ادامه داد: دانشگاه علم و فرهنگ جهاد دانشگاهی و پارک علم و فناوری‌های نرم همکاری خوبی را با معاونت صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دارند که باید کمک کنیم این بخش در ابعاد مختلف تقویت شود. هدف این است که با ورود بخش‌های مختلف به صنایع دستی شخصیت داده شود و در این زمینه صنعت چاپ و بسته‌بندی اهمیت زیادی دارد.
فعالان حوزه چاپ و صنایع دستی هم‌افزایی داشته باشند
سومین سخنران این نشست، بهزاد احمدی فارسانی، مدیرکل آموزش و ترویج معاونت صنایع‌دستی بود، وی با طرح این موضوع که نخستین نشست تخصصی کاربرد صنایع‌دستی در صنعت چاپ و بسته‌بندی به منظور هویت‌بخشی و بازارسازی محصولات صنایع دستی و سوغات ملی اقدام مشترک و خوبی بین معاونت صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور و انجمن علمی فناوری چاپ ایران است، گفت: چاپ و بسته‌بندی می‌تواند به هویت‌بخشی و بازارسازی صنایع دستی کمک کند.
وی ادامه داد: با هدف همگرایی و هم‌افزایی بین صنایع مختلف برای ترویج و تقویت بیشتر فرهنگ استفاده از محصولات صنایع دستی، نخستین سمینار هم‌اندیشی علمی‌تخصصی فناوری و صنعت چاپ با حضور فعالان تاثیرگذار در حوزه‌های بسته‌بندی و صنعت چاپ برگزار می‌شود و امیدواریم این حرکت ادامه داشته باشد و فعالان حوزه چاپ و بسته‌بندی و صنایع دستی با هم افزایی و همکاری برای آموزش، ترویج و توسعه صادرات صنایع دستی به عنوان بخش هویت‌ساز کمک کنند.
احمدی با بیان اینکه تقویت و بازیابی ریشه‌های تاریخی و فرهنگی این هنرصنعت نیاز به پیوندهای جدید و رویکردهای تازه با دنیای جدید دارد، گفت: به همین منظور نیاز داریم که در تعامل بیشتر با سایر حوزه‌های نوین به‌ویژه حوزه چاپ بر تقویت و ترویج این هنر اصیل ایرانی بیفزاییم.
وی ضمن اشاره به اهمیت بسته‌بندی در ارائه محصولات صنایع دستی افزود: در این نشست موضوعاتی همچون تکنولوژی‌های نوین بسته‌بندی و چاپ در صنایع‌دستی، هنر بسته‌بندی در صنایع‌دستی و آسیب‌شناسی بسته‌بندی محصولات صنایع‌دستی در کشور مورد توجه قرار داده که می‌تواند برای کشورمان دستاوردهای خوبی داشته باشد.
در بخش دیگر این نشست، سعید بهروان معاون برنامه‌ریزی محتوایی دفتر امور چاپ و نشر نیز گفت: در توسعه صنایع دستی هویت‌بخشی اولویت دارد و و هویت‌بخشی به توسعه صنایع دستی و محصولات چاپ و بسته‌بندی با رعایت قوانین و مقررات در مسیر هویت بخشی اولویت ماست.
جایزه ملی بسته‌بندی صنایع فرهنگی؛ یک الگوی موفق
بهنام زنگی، رئیس موسسه فرهنگی هنری پژوهشی صبا نیز در این نشست به ارائه مقاله علمی با عنوان «هویت‌بخشی بسته‌بندی خلاق به صنایع دستی ایران» پرداخت و در سخنانی با اشاره به مزیت‌های اقتصادی و رقابتی صنایع دستی ایرانی، عنوان کرد: صنایع دستی به‌عنوان صنعت بوم ساخت ایرانی، بسته‌بندی خلاق را عاملی اثرگذار در رقابت‌پذیری و موفقیت محصولات صنایع دستی در بازارهای داخلی و خارجی دارد.
وی با استناد به دستاوردهای دانشجویان طی مدت آموزش دروس طراحی خود، ادامه داد: آنچه که از آن به‌عنوان طراحی بسته‌بندی نام می‌بریم در واقع فرآیندی پیچیده و چند وجهی است که در پی حل مسئله محصولی به نام صنایع دستی است. بی‌ملاحظه‌گری در استفاده از نقش مایه‌های ایرانی و نقوش بصری ایرانی که طی روند تکوینی در قرون متمادی خلق شده‌اند، نمی‌تواند به محصول هویت عمیق ببخشد و اشراف، مطالعه و شناخت اصولی معیارهای زیبایی‌شناختی ایرانی در کنار استفاده از نقوش ایرانی ضروری است تا دچار آثار سطحی و هویت‌زده نشویم.
زنگی افزود: هنر صنعت بسته‌بندی و صنایع دستی هر دو جزو بروندادهای هویت‌ساز صنایع فرهنگی هستند و بازار بزرگی را به خود اختصاص داده‌اند، بنابراین، لازم است مسئله هویت‌بخشی به صنایع دستی با رویکردی تخصصی و بدون شتابزدگی دنبال شود.
وی همچنین جایزه ملی بسته‌بندی صنایع فرهنگی را الگوی موفقی برای شناخت ظرفیت‌ها و معرفی دستاوردهای بسته‌بندی صنایع دستی عنوان کرد و خواستار مشارکت همه بخش‌ها در تقویت این رویداد ملی شد.
مهرداد بیات، فعال و مدرس پیشکسوت حوزه چاپ و نشر نیز در این نشست با مروری بر تحولات صنعت چاپ تاکید کرد: صنعت چاپ با ارزش‌آفرینی و ارزآوری گره خورده است، صنعت چاپ در سال ۲۰۲۰ بیش از ۴۲۲ میلیارد دلار گردش مالی داشته است و می‌توانیم با استفاده از بستر چاپ و بسته‌بندی و با همکاری انجمن‌ها و تشکل‌ها و مراکز علمی و اجرایی حوزه صنایع دستی را تقویت کنیم.
همچنین رضا نورایی، فعال حوزه چاپ و بسته‌بندی نیز در این سمینار بر توسعه بسته‌بندی متناسب با نیاز مخاطبان داخلی و خارجی تاکید کرد و گفت: هزینه بسته‌بندی باید کمتر از ده درصد قیمت محصول باشد و نباید از بسته‌بندی و چاپ به دلیل هزینه آن در تولید و فروش محصولات صرف نظر کرد.
محمدحسین شهامت‌پور، کارشناس و متخصص حوزه چاپ و بسته‌بندی نیز در این نشست با بیان اینکه چاپ و بسته‌بندی می‌تواند صنایع دستی را زنده نگه دارد، گفت: در این حوزه دغدغه‌های زیادی وجود دارد و یکی از دغدغه‌ها، دغدغه تولید محصولات چاپی سازگار با محیط‌زیست در عصر حاضر است، صنایع دستی با محیط‌زیست سازگاری خوبی دارد و می‌توان به توسعه صنایع دستی با استفاده از هنر چاپ و بسته‌بندی کمک کرد.
وی افزود: بسته‌بندی جزء لاینفک زندگی مردم شده است و اگر بسته‌بندی وجود نداشته باشد درصد عظیمی از مشاغل از بین خواهد رفت لذا با توجه به نیاز روزافزون کشور به اشتغال‌زایی و ارتقا تولید و رفع مشکلات اقتصادی، واضح و مبرهن است هر سیاست و استراتژی که دولت جدید در نظر بگیرد، ناگزیر از مسیر ارتقا صنعت بسته‌بندی می‌گذرد.
نظر شما