سه‌شنبه ۲۲ آبان ۱۴۰۳ - ۱۹:۳۴
اهمیت توجه ویژه به طراحی جلد کتاب/ ضعف طراحی باعث کاهش علاقه مخاطب به کتاب است

کوروش پارسانژاد گفت: ناشر وقتی ترجمه‌ای از نویسندهای محبوب چاپ می‌کند، باید به طراحی جلد کتاب توجه ویژه‌ای داشته باشد. به‌طور کلی، جلد کتاب نقش مهمی در جذب مخاطب ایفا می‌کند. اگر طراحی جلد ضعیف و نامناسب باشد، ممکن است باعث کاهش علاقه خریدار به کتاب شود. در حال حاضر، ناشرانی که به ویژگی‌های زیباشناسانه جلد کتاب توجه می‌کنند، محدود هستند. به‌عنوان مثال، «سوره مهر» تلاش‌های زیادی کرده تا به یک سبک و لهجه خاص خودش برسد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا خانه کتاب و ادبیات ایران با همکاری انتشارات سوره‌مهر نشست «نقطه عطف» را امروز با حضور کاظم طلایی مدیر هنری و طراح گرافیک، کوروش پارسانژاد مدیر هنری و طراح گرافیک و احسان حسینی مدیر هنری انتشارات سوره‌مهر برگزار کرد.

در ابتدا کوروش پارسانژاد گفت: یکی از دلایلی که باعث شد این موضوع برای من اهمیت داشته باشد، این است که خودم سال‌ها در حوزه هنری طراحی جلد کتاب‌های مرتبط با دفتر مرتضی سرهنگی و هدایت‌الله بهبودی کار کرده‌ام. همچنین برای مجله «ادبیات داستانی» که سردبیر آن شهید آوینی بود، طراحی جلد انجام داده‌ام. انتشارات سوره مهر همواره به‌عنوان ناشری شناخته می‌شود که در طول زمان تلاش کرده تا کتاب‌هایی با کیفیت بالا در زمینه طراحی جلد و متن، تولید کند.

وی تصریح کرد: در رابطه با تنوع کتاب‌ها، فایل ارسالی دوستان را بررسی کردم. برخی از کتاب‌ها را پیش از این دیده بودم و تنوع موضوعی و طراحی جلدها به‌لحاظ ساختار و سبک بسیار چشمگیر است. در ۲ سال اخیر، مدیریت هنری سوره مهر بر عهده احسان حسینی بوده است و همچنان تلاش‌هایی برای طراحی جلدهای جذاب و مناسب انجام می‌شود تا بتواند توجه مخاطبان را در ویترین کتاب‌ها جلب کند.

او افزود: به دلیل آگاهی کم نسبت به طراح‌های حاضر نمی‌توانم بگویم که کارها دقیقاً متعلق به کدام طراحان است. با این حال، طراحی‌ها بسیار خوب بوده و نشان‌دهنده‌ی مجموعه‌سازی منظم است. به‌عنوان مثال، کتاب‌هایی که در سال‌های گذشته منتشر شده‌اند، با طرح‌های جدید و یکپارچه‌سازی شده که این حرکت کاملاً مثبت و مشهود است.

پارسانژاد مطرح کرد: نکته‌ای که به ذهنم می‌رسد این است که از دهه ۷۰ به بعد، جلد کتاب‌ها بیشتر مورد توجه قرار گرفت. در آن زمان ناشران جدیدی به میدان آمدند و طراحان جلد زیادی ظهور کردند. طراحی‌های طراحان شاخص آن دوره به‌راحتی قابل شناسایی است. مثلاً در دهه ۸۰، می‌توان جلدهای طراحی شده توسط رضا عابدینی یا فرزاد ادیبی را به‌خوبی تفکیک کرد. حتی کارهایی که خودم انجام داده‌ام، تا حد زیادی به‌خاطر روش‌ها و سبک‌های خاص آن دوره، قابل شناسایی هستند.

پارسانژاد در ادامه توضیح داد: از یک دوره‌ای به بعد، تنوع و تعداد طراحان گرافیک به‌ویژه در حوزه گرافیک نشر و طراحی جلد کتاب، به‌طرز قابل توجهی افزایش یافت. دلیل این امر به دوران تحصیل ما در دهه‌های قبلی و کم بودن تعداد دانشگاه‌ها با رشته طراحی گرافیک در آن زمان بازمی‌گردد. در آن زمان، تنها چند دانشگاه در تهران مانند دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه هنر و دانشگاه آزاد این رشته را ارائه می‌دادند. دانشگاه الزهرا نیز به‌طور اختصاصی برای خانم‌ها فعالیت داشت و شاید در اصفهان نیز رشته طراحی گرافیک به‌تدریج راه‌اندازی شده بود. اما بعدها، دانشگاه‌های زیادی به این رشته اضافه شدند.

او افزود: با افزایش تعداد مراکز آموزشی، تعداد فارغ‌التحصیلان گرافیک نیز به‌طور چشمگیری بالا رفت. هرچند رشته‌های هنری معمولاً هنرمندان زیادی را تربیت می‌کنند، اما به دلیل تعدد مراکز آموزش، تعداد افرادی که این حرفه را به‌خوبی می‌شناسند یا استعداد و توانایی لازم را دارند؛ افزایش یافت. البته این وضعیت، هم مزیت و هم چالش‌هایی دارد که نیازمند آسیب‌شناسی است. هرچند که شاید این بحث فراتر از موضوع گفت‌وگو ما باشد.

وی اشاره کرد: گرافیست طراحی جلد کتاب‌های سوره مهر به ندرت قابل تشخیص است. حتی در مواردی که کارهایی از طراحانی مثل امیر نجفی را می‌بینم، به‌سختی می‌توانم تشخیص دهم که طراحی توسط او انجام شده است. نمی‌دانم این وضعیت خوب است یا بد. در زمینه هویت‌سازی برای سوره مهر، به نظر می‌رسد که این انتشارات توانسته طراحی‌های سالم و به‌روز ارائه دهد. با این حال، احساس می‌شود که طراحی‌ها، ترکیبی از شیوه‌های مختلفی است که طی دو یا سه دهه اخیر در گرافیک ایران توسط نسل‌های پیشین رایج شده.

سؤال مطرح، این است که آیا ادامه دادن به این شیوه‌های امتحان‌شده و تکرار رفتارهای نسل قبلی، برای سوره مهر مفید است؟ یا بهتر است این انتشارات به سمتی حرکت کند که مجموعه آثارش، حس و حال یکپارچه و لحن ویژه به خود بگیرد؟ هرچند رسیدن به چنین هویتی کار ساده‌ای نیست و چالش‌های زیادی به همراه دارد. به نظر من، سوره مهر نیاز دارد بدون آن‌که سند هویت مشخصی بنویسد، در پس ذهن خود به این موضوع فکر کند و به دنبال راه‌هایی برای ایجاد یکپارچگی بیشتر در آثارش باشد.

پس از آن احسان حسینی ادامه داد: در انتشارات هنری، دفاتر مختلفی وجود دارد که هریک در حوزه‌های گوناگون فعالیت می‌کنند. شاید یکی از دلایل تنوع موضوعی در کتاب‌ها نیز همین باشد. ابتدا، دفترهای مختلف حوزه هنری روی آماده‌سازی اولیه کتاب‌ها کار می‌کنند و پس از تکمیل، آن‌ها را به دفتر انتشارات ارسال می‌کنند. زمانی که کتاب به دفتر انتشارات می‌رسد، نویسنده و دفتر مربوطه توضیحاتی را در اختیار ما قرار می‌دهند. بر اساس این توضیحات، ما یک طراح مناسب را انتخاب کرده و کار را به او می‌سپاریم. همچنین ممکن است درخواست‌هایی مانند ارتباط مستقیم طراح با نویسنده صورت بگیرد.

وی افزود: فرآیند طراحی به این صورت است که پس از سپردن کار به طراح، او طی یک هفته تا ۱۰ روز طرح اولیه خود را آماده کرده و برای انتشارات ارسال می‌کند. پس از دریافت طرح اولیه، جلسه‌ای با حضور مدیر هنری، مدیر تولید، مدیرعامل و بخش بازرگانی برگزار می‌شود. در این جلسه، طرح بررسی می‌شود و اگر نیاز به تغییراتی باشد، مطرح می‌شود. در صورت تأیید، طراح به کار خود ادامه می‌دهد و در صورت رد طرح، ممکن است طراحی مجدداً انجام شود یا به کلی کنار گذاشته شود. البته، به‌ندرت پیش می‌آید که یک طرح جلد به طور کامل رد شود و اغلب به مرحله چاپ می‌رسد.

او تصریح کرد: هر دفتر قطع‌های مشخصی برای کتاب‌ها دارد و پس از تایید اولیه، تنها تغییرات کوچکی اعمال می‌شود و سپس کتاب وارد پروسه چاپ می‌شود. به همین دلیل، معمولاً در این مراحل با مشکلات زیادی مواجه نمی‌شویم.

کاظم طلایی در ادامه گفت: انتشارات سوره مهر هم سفارش تولید کتاب می‌دهد، هم کارهای هنری انجام می‌دهد و هم به‌عنوان ناشر سرمایه‌گذاری می‌کند. طبیعتاً کسی که برای یک کتاب سرمایه‌گذاری می‌کند، دغدغه‌های متفاوتی دارد؛ در حالی که گرافیست یا طراح، نگرانی‌های دیگری دارد. البته گاهی این دغدغه‌ها با هم همپوشانی دارند و برخی مواقع نیز تفاوت‌های جدی بین آن‌ها وجود دارد.

وی افزود: براساس تجربه‌ای که با مدیریت احسان حسینی داشته‌ام، تمام تلاش‌های صورت‌گرفته در این انتشارات، قابل احترام است. کاملاً مشخص است که برای هر کتاب بارها تلاش شده تا بهترین نتیجه حاصل شود. این‌جا می‌خواهم از احسان حسینی و تیم او تشکر کنم.

او تصریح کرد: پیش از اینکه به اینجا بیایم، با یکی از فروشندگان کتاب‌های سوره مهر صحبت کردم. به نظر من، گاهی اوقات کتاب‌ها از نظر کیفی بسیار عالی هستند، اما با این حال فروش خوبی ندارند، چرا که ممکن است مطابق سلیقه مخاطب نباشند. به‌عنوان مثال، انتخاب عنوان‌هایی با حس و موسیقی خاص، طراحی متفاوت جلد، نوع کاغذ و ظاهر کتاب همگی می‌توانند در جلب توجه مخاطب و موفقیت در فروش نقش داشته باشند.

طلایی خاطر نشان کرد: به نظرم، انتشارات باید به این نکته توجه داشته باشد که ممکن است نیاز به بازنگری در استراتژی‌های خود داشته باشد. به همین دلیل می‌پرسم که آیا محدودیتی در تکنیک‌های چاپ وجود دارد؟ آیا انتشارات از تمام ظرفیت‌هایی صنعت چاپ به‌طور کامل استفاده می‌کند؟ در مجموع، احساس می‌کنم تیم شما با انگیزه به این کار مشغول است و در بخش اول صحبت‌هایم نیز به این موضوع اشاره کردم.

او مطرح کرد: فکر می‌کنم که اگر بخواهم به چند مورد اشاره کنم، شاید بتواند به احسان حسینی کمک کند تا کیفیت کارهایشان در سوره مهر را بهبود بدهند؛ به‌خصوص در مورد برخی از کتاب‌هایی که مدت‌هاست در این انتشارات نگهداری می‌شوند. به‌نظر من، رفتارهایی که در طراحی برخی از این کتاب‌ها دیده می‌شود، بسیار قدیمی است و حتی در زمان خود نیز با توجه به استانداردهای آن دوران به‌روزرسانی نشده است. به‌عنوان مثال، محسن سلیمانی که کتاب‌های مختلفی را ترجمه کرده، در گذشته تلاش‌هایی برای مجموعه‌سازی انجام داده، اما اکنون به نظر می‌رسد این کار نیازمند بازنگری است.

طلایی گفت: در سوره مهر، برخی طراحی‌ها تاحدی قدیمی هستند که ممکن است امروزه حتی طراحان تازه‌کار نیز بتوانند این کارها را بهتر انجام دهند. این مسئله به‌ویژه در ژانر رمان که یکی از اصلی‌ترین دسته‌های سوره مهر است، به چشم می‌آید. به نظر من، نیاز است که بازنگری‌هایی در طراحی جلد رمان‌ها صورت بگیرد. موضوعی که می‌خواهم دوباره مطرح کنم، این است که آیا جلدهایی که اکنون در این انتشارات طراحی می‌شوند، با توجه به افزایش قیمت کتاب‌ها و شرایط اقتصادی فعلی، می‌توانند نظر مخاطبان را جلب کنند؟ در حال حاضر، قیمت کتاب‌ها به حدی بالا رفته که برای بسیاری از خریداران قابل توجه است. بنابراین، طراحی جلد باید به گونه‌ای باشد که واقعاً ارزش خرید داشته باشد و بتواند خریدار را به سمت خود جذب کند.

وی گفت: فکر می‌کنم این مسئله به‌ویژه برای کسانی که علاقه‌مند به کتابخوانی هستند، بسیار مهم است. به این دلیل که کتابخانه‌ها و خریداران به دنبال کتاب‌هایی هستند که نه‌تنها از نظر محتوا، بلکه از نظر طراحی و ظاهر نیز جذاب باشند. در نهایت، این نکات می‌تواند به سوره مهر کمک کند تا با توجه به تغییرات زمان و نیازهای مخاطبان، عملکرد بهتری داشته باشد.

کوروش پارسانژاد ادامه داد: بسیاری از ناشران، به خصوص وقتی قرار است آثار ترجمه‌ای از نویسندگان محبوب چاپ کنند، باید به طراحی جلد کتاب توجه ویژه‌ای داشته باشند. به‌طور کلی، جلد کتاب نقش مهمی در جذب خریداران ایفا می‌کند. اگر طراحی جلد ضعیف و نامناسب باشد، ممکن است باعث کاهش علاقه مخاطب به کتاب شود. در حال حاضر، ناشرانی که به ویژگی‌های زیباشناسانه جلد کتاب توجه می‌کنند، محدود هستند. به‌عنوان مثال، ناشری مثل «سوره مهر» تلاش‌های زیادی کرده است تا به یک سبک و لهجه خاص خودش برسد. اما تا چه حد در این مسیر موفق بوده؟ این موضوع جای بحث دارد.

او افزود: به عنوان مثال، انتشارات «چشمه» که یک ناشر خصوصی است، مجبور است به دلیل هزینه‌های بالای چاپ و کاهش تیراژ کتاب‌ها، توجه بیشتری به طراحی جلد داشته باشد. تیراژ کتاب‌ها از حداقل ۳۰۰۰ نسخه در چند سال پیش، اکنون به ۳۰۰ نسخه رسیده است. این کاهش تیراژ، می‌تواند باعث از بین رفتن برخی شغل‌ها، از جمله طراحی جلد کتاب شود. «چشمه» برای ایجاد یک هویت بصری خاص در کتاب‌های خود، از طراحانی مانند مجید عباسی بهره گرفته است. این طراحان تلاش کردند هویتی مشخص برای کتاب‌های این انتشارات به ویژه در کتاب‌های سینمایی و شعر به وجود آورند.

پارسانژاد تصریح کرد: اکثر جلدهایی که عباسی طراحی کرده است، بر اساس عکس و رنگ‌بندی‌های خاص بوده و طراحی‌ها عمدتاً به سمت مینیمالیسم و ساده‌سازی رفته‌اند. این رویکرد باعث شده که «چشمه» به یک هویت بصری خاص دست پیدا کند. اگرچه ممکن است این طرح‌ها مورد استقبال قرار بگیرند یا نه، اما به محض دیدن، می‌توان فهمید که این کتاب‌ها متعلق به انتشارات «چشمه» هستند.

او مطرح کرد: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان که امسال شصتمین سالگرد تأسیس خود را جشن می‌گیرد، در طول این سال‌ها تلاش کرده است تا واحد گرافیکی قوی‌ای ایجاد کند. افرادی مانند عباس کیارستمی، قبل از ورود به سینما، در واحد گرافیک کانون فعالیت می‌کردند. اما با وجود این سابقه طولانی، به نظر می‌رسد کانون نتوانسته است تشخص و هویت کافی برای جلد کتاب‌های خود به‌دست آورد.

پارسانژاد گفت: در نهایت، می‌توان گفت که ناشرانی مانند «سوره مهر» و «چشمه» در تلاش‌اند تا یک سبک و استایل شخصی در طراحی جلد کتاب‌های خود ایجاد کنند. شاید دوره‌ای که ناشران می‌توانستند در طول زمان به یک استایل مشخص برسند، به پایان رسیده باشد. این موضوع، به ویژه در میان طراحان نسل چهارم و پنجم، بیشتر به چشم می‌آید. این مسائل جای بحث و تحلیل بیشتری دارند و می‌توانند موضوع گفت‌وگوهای جالبی باشند.

در ادامه کاظم طلایی گفت: در سال‌های اخیر، تمرکز ناشران بیشتر به سمت اهمیت دادن به تصویر و طراحی جلد رفته است. بسیاری از طراحان تلاش کرده‌اند که با استفاده از تصاویر خاص و طراحی‌های خلاقانه، توجه مخاطبان را جلب کنند اما گاهی اوقات، این تاکید بر تصویر به حدی می‌رسد که پیام و مفهوم اصلی کتاب به حاشیه رانده می‌شود.

او افزود: البته، استفاده از تصاویر حساب‌شده و انتخاب‌شده می‌تواند به‌درستی باعث جذابیت بیشتر کتاب شود. مثلاً دست‌نویس‌ها و طرح‌های خاصی که در برخی از کتاب‌ها استفاده می‌شود، نشان‌دهنده دقت و توجه به جزئیات است. با این حال، نباید کل کتاب تحت‌الشعاع تصویرسازی قرار بگیرد؛ چرا که لذت واقعی از کتاب، همچنان در محتوای آن است.

طلایی تصریح کرد: تجربه شخصی من این بود که در کتاب‌فروشی انتشارات سوره، کتاب‌هایی دیدم که طرح جلد جذابی داشتند اما این طرح‌ها بیشتر بر اساس تصویرسازی بود تا محتوای واقعی کتاب. به نظر می‌رسد این طراحی‌ها بیشتر به هدف جذب مخاطب و جلب توجه بصری بدون توجه به عمق و مفهوم کتاب انجام شده‌اند.

او خاطرنشان کرد: یکی از نکات مهم در طراحی جلد، در نظر گرفتن ذائقه مخاطب امروزی و جلب توجه او است. طراحان گرافیک و مدیران هنری باید این نکات را در نظر بگیرند، چرا که فروش کتاب به شدت به طراحی جلد آن وابسته است. اگر کتاب به خوبی طراحی نشود، ممکن است مشتریان کمتری جذب آن شوند.

طلایی اشاره کرد: به نظرم، نظر نویسنده در طراحی جلد کتاب می‌تواند اهمیت زیادی داشته باشد، زیرا نویسنده بهتر از هر کسی با محتوای کتاب آشنا است و می‌تواند به انتقال مفهوم و احساس کتاب کمک کند. این ارتباط میان نویسنده و طراح گرافیک می‌تواند تاثیر مثبتی بر فروش کتاب داشته باشد و باعث شود کتاب در ذهن مخاطب حک شود؛ حتی اگر خریداری نشود.

وی افزود: در نهایت، خوشبختانه در برخی از هیئت‌های داوری، توجه به بخش فروش کتاب نیز در نظر گرفته می‌شود که این امر می‌تواند به بهبود کیفیت طراحی جلد و افزایش فروش کتاب‌ها کمک کند. این همکاری بین نویسنده، طراح گرافیک و مدیر هنری می‌تواند به خلق آثاری منجر شود که نه تنها از لحاظ بصری جذاب هستند، بلکه با محتوای کتاب نیز هماهنگ‌اند.

احسان حسینی ادامه داد: ما در حال حاضر به بازنگری و یونیفرم‌سازی کتاب‌هایی که قبلاً چاپ شده‌اند، می‌پردازیم. هدف این است که طراحی این کتاب‌ها به شکلی یکپارچه و منظم شود. البته، با توجه به تنوع زیاد کتاب‌ها و دفاتر مختلفی که داریم، طراحی‌ها باید متناسب با سلیقه‌های مختلف باشد. از آنجا که سلیقه ناشران و مخاطبان متفاوت است، ما باید هم به زیبایی طراحی و هم به جنبه‌های فنی توجه کنیم.

او گفت: با این حال، به مرور زمان سعی داریم که سبک طراحی جلد کتاب‌ها را یکسان‌سازی کنیم، به گونه‌ای که هویت بصری مشخصی پیدا کنند. به ویژه برای کتاب‌هایی که در حال حاضر داریم، مانند داستان‌های کوتاه، فیلم‌های مستند، شناسی سفرنامه‌ها و غیره، طراحی جدید را شروع کرده‌ایم. این فرآیند ممکن است زمان‌بر باشد و به دلیل محدودیت‌های زمانی، نمی‌توانیم به سرعت همه کتاب‌ها را بازطراحی کنیم.

حسینی اشاره کرد: طراحی جلد در گذشته همیشه اولویت داشته و سعی شده که به درستی انجام شود. اما تغییر ذائقه مخاطب، به‌خصوص در طراحی جلد کتاب‌ها، به نظر من نیازمند زمان است و یک روند چندساله است. در حال حاضر، ما در حال طراحی یونیفرم برای رمان‌ها هستیم. به تازگی طراحی جلد کتابی را انجام دادیم که هنوز منتشر نشده است. در این طراحی، توجه داشتیم که تصویر و هویت بصری کتاب تحت تاثیر یونیفرم قرار نگیرد.

وی افزود: در گذشته، بیش از ۳۰ طراح مختلف برای طراحی جلد کتاب‌های ما همکاری کرده‌اند. این تنوع در انتخاب طراحان، به ما این امکان را داده که از نگاه‌های مختلف برای طراحی جلد استفاده کنیم. در نتیجه، هم تصویرسازی و هم استفاده از عکس‌ها را در طراحی‌های خود به کار برده‌ایم. تلاش ما این است که مدل‌های مختلف طراحی جلد را استفاده کنیم تا پاسخگوی طیف وسیعی از مخاطبان باشیم. البته هنوز نمی‌دانیم که این رویکرد تا چه اندازه موفق خواهد بود، اما به دلیل تنوع مخاطب، مجبور به استفاده از شیوه‌های مختلف طراحی هستیم.

کاظم طلایی افزود: ما به عنوان ناشری شناخته‌شده، در سال‌های اخیر به این موضوع تاکید داشته‌ایم که باید شخصیت و هویت خاصی برای آثارمان تعریف کنیم. این شخصیت باید شامل جدیت، خلاقیت و نوآوری باشد. همچنین، سخت‌گیری در فرآیند تولید کتاب‌ها یکی از اصول اصلی ما است. بخش بزرگی از این نوآوری‌ها در طراحی و انتخاب محتوای کتاب‌ها مشاهده می‌شود که به ما کمک می‌کند تا در بازار کتاب متمایز شویم.

پس از آن خبرنگار ایبنا طی سوالی گفت: شما در صحبت‌های‌تان اشاره کردید که هویت‌سازی در سوره مهر نیاز به توضیح بیشتری دارد. با اینکه سوره مهر هویت بصری‌های مختلف و زیبایی دارد و طراحی جلد خوبی در کتاب‌هایش انجام می‌دهد، به نظر می‌آید که هویت بصری مشخصی برای این انتشارات وجود ندارد. مخاطب عامی که تنها نام انتشارات سوره مهر را می‌شناسد، وقتی در بازار با کتاب‌های این انتشارات مواجه می‌شود، نمی‌تواند به راحتی بگوید که این کتاب متعلق به سوره مهر است.

در این راستا کوروش پارسانژاد پاسخ داد: ما مخاطبانی داریم که به دنبال یک کتاب خاص هستند و از هر جلدی می‌خرند، ولی همچنین مخاطبانی داریم که به دنبال انتشارات خاصی می‌گردند. در صحبت‌ها، اشاره به برندینگ انتشارات امیرکبیر شد که در دوران مدیریت مهران عباسی با تغییر طراحی جلدها، بدون ترس از دست دادن مخاطب، برند خودش را مطرح کرد و موفق بود. اما به نظر من، در سوره مهر برندسازی به طور مشخص اتفاق نیفتاده است.

وی افزود: در مورد سبک طراحی یونیفرم، نظر من این است که این موضوع مختص جلد کتاب‌ها نیست، بلکه در دیزاین و صفحه‌آرایی کتاب‌ها و فونت‌های استفاده‌شده هم می‌تواند اثرگذار باشد. شاید هنوز نتواسته‌ایم به یک نتیجه قطعی برسیم که آیا استایل شخصی برای سوره مهر وجود دارد یا نه. همانطور که اشاره کردید، هنرمندانی که روی طراحی جلدها کار کرده‌اند، ممکن است هرکدام استایل شخصی خاص خود را داشته باشند. اما سوال این است که آیا سوره مهر سند هویتی دارد که برای طراحان مشخص کند که طبق چه اصولی و با چه دیدگاهی باید کار کنند؟ تعداد طراحان جلد در سوره مهر زیاد است و این هم می‌تواند افتخار باشد و هم چالشی برای هویت‌بخشی به انتشارات.

کوروش پارسانژاد گفت: همچنین، بسیاری از ناشران چه دولتی و چه خصوصی، در ایجاد هویت بصری مشترک دچار پریشانی هستند. سوره مهر به طور خاص کتاب‌های متنوعی از تاریخ انقلاب و جنگ ایران و عراق تا رمان‌ها، شعرها و کتاب‌های هنری دارد و در همین راستا گله‌مندی‌هایی هم در میان دفترهای حوزه هنری وجود دارد که شاید به کتاب‌های هنری توجه کمتری شده باشد. شما به درستی اشاره کردید که باید به ایجاد یک اتمسفر مشترک برای کتاب‌های مختلف توجه شود.

وی افزود: در پایان، اینکه آیا احسان حسینی در جایگاه خود اختیارات لازم را دارد یا نه، مسئله‌ای است که باید بیشتر بررسی شود. اگر در مدیریت هنری، آزادی عمل بیشتری برای او فراهم باشد، سوره مهر پتانسیل حرکت به سمت برندسازی دقیق‌تر و منظم‌تر در آینده را دارد. در خصوص طراحی داخلی کتاب‌ها هم باید گفت که برخی از کتاب‌ها با طراحی ساده و دو رنگ شروع می‌شوند تا حداقل جذابیت بصری داشته باشند، و صفحات ورودی با فونت‌های خاص و طراحی مناسب، تجربه خواندن را راحت‌تر می‌کنند. این رویکرد به آنچه که به عنوان کتاب در ذهن مخاطب ایجاد می‌کند، کمک می‌کند و سوره مهر می‌تواند در این زمینه‌ها پیشرفت قابل توجهی داشته باشد.

پارسا نژاد گفت: در مجموع، توجه به تصویر، تصویرسازی و استفاده از عکس در عناوین مختلف کتاب‌ها اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. برخی عناوین به شدت کار شده‌اند و این باعث ایجاد تنوع در قلم‌ها می‌شود. یکی از نکات مهم در طراحی کتاب این است که عنوان کتاب باید بسیار خوانا باشد، چرا که هر سطح از مخاطب باید به راحتی قادر به خواندن آن باشد. اگر عنوان خوانا نباشد، با مشکل مواجه خواهیم شد.

وی افزود: در عین حال، برخی از طراحی‌ها ممکن است به‌طور غیرمستقیم به نمادهایی مانند لباس‌های خاص یا تصاویر برجسته‌ای اشاره کنند که برای مثال، دربار یا شخصیت‌های تاریخی در لباس‌های سلطنتی می‌پوشیدند. این طراحی‌ها می‌تواند جنبه‌ای از برجستگی و پررنگی ایجاد کند که مخاطب را جذب کند. اما مسئله اینجاست که وقتی از تکنیک‌های چاپ گران‌قیمت استفاده نمی‌کنیم، شاید نتوانیم به درستی آن حس مورد نظر را منتقل کنیم. در نتیجه، اگر این حس به درستی منتقل نشود، ممکن است زحمت‌هایی که برای طراحی کشیده شده‌اند، به نتیجه مطلوب نرسند و برخی از طراحی‌ها ممکن است به‌طور متوسط باقی بمانند.

کاظم طلایی مطرح کرد: در پاسخ به این موضوع، اولاً باید بگویم که اساساً هدف از برگزاری چنین جلساتی، دریافت بازخورد از افراد صاحب‌نظر و متخصص در زمینه طراحی است تا ایرادات موجود برطرف شود. در نهایت، ما در سوره مهر در تلاش هستیم تا هویت گرافیکی خود را شکل دهیم، اما باید بگویم که این فرآیند زمان‌بر است و نباید انتظار داشته باشیم که تغییرات به سرعت صورت گیرد.

او افزود: واقعیت این است که هویت بصری چیزی نیست که با صحبت و حرف زدن به وجود بیاید؛ سال‌ها طول می‌کشد تا این هویت شکل بگیرد. به عنوان مثال، رمان‌ها و کتاب‌های قدیمی ممکن است سال‌ها با یک سبک طراحی شده باشند و رسیدن به تغییرات تدریجی برای آن‌ها به‌طور طبیعی زمان می‌برد. ما هم سعی داریم که این تغییرات را آهسته و با دقت انجام دهیم. گاهی اوقات ممکن است تغییرات در طراحی جلد کتاب‌های قدیمی به نفع ما باشد و گاهی هم این تغییرات می‌تواند چالش‌هایی برای ما ایجاد کند.

طلایی تصریح کرد: در این بین، مهم است که در طراحی‌های مختلف تنوع را حفظ کنیم؛ به‌ویژه در بازار نشر که برای ما در حال شکل‌گیری است. حتی اگر هویت بصری سوره مهر به‌طور مشخص هنوز شکل نگرفته باشد، می‌توان گفت که با وجود تنوع در طراحی‌ها، این انتشارات به‌طور کلی هویتی خاص و رنگ و بویی دارد که آن را از دیگر انتشارات متمایز می‌کند.

وی افزود: در نهایت، ما تمام تلاشمان را می‌کنیم تا به هویت گرافیکی مشخصی برسیم و در حال حاضر به این نکته فکر می‌کنیم که چگونه این هویت را تقویت کنیم. در دوسال‌ونیم گذشته که در سوره مهر هستم، همواره گفت‌وگو در مورد طراحی‌ها و بهبود آن‌ها باز بوده است. تلاش ما این است که این فرآیند به‌طور مستمر بهبود یابد و در نهایت به نتیجه مطلوب برسیم. البته این تغییرات با توجه به پروسه‌های تولید و تعاملات با نویسندگان و طراحان، زمان‌بر است، ولی در نهایت وقتی به کلیت کار نگاه می‌کنم، معتقدم که قابل قبول است و امیدوارم که بهتر هم شود.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها