سرویس ادبیات خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - سمیه خاتونی: ابراهیم‌محمد حسن‌بیگی که در سال ۱۳۹۹ یک دوره دبیری دوره سیزدهم جشنواره ادبی جلال را بر عهده داشت در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا درباره اینکه رویکرد جایزه جلال را در طول دوره‌های قبل و بعد از خود چگونه ارزیابی کرده است، مطرح کرد: جایزه ادبی جلال اینگونه نیست که با هر دبیری رویکرد تازه‌ای را دنبال کند.
وی ادامه داد: ما در انتخابات ریاست جمهوری، با تغییر هر رئیس‌جمهور شاهد تغییر رویکرد دولت در سیاستگزاری‌ها هستیم، اما در جایزه جلال اینگونه نیست، این جایزه‌ای است که چارچوب آن از قبل تعریف شده و دبیر علمی و دبیر اجرایی وظیفه دارند بر اساس آنچیزی که برایشان مشخص و تعریف شده است، عمل کنند.
حسن‌بیگی درباره ساز و کار کلی جایزه ادبی جلال توضیح داد: به طور مشخص هرسال تعداد کتاب بالغ بر ۵۰۰ الی ۱۰۰۰ عدد درشاخه های رمان، داستان کوتاه، مستندنگاری و نقد ادبی چاپ می‌شود، همه این آثار در روند جایزه جلال در قالب هیئت داوری مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد و هیچ اتفاق و تحولات خاصی با تغییر دبیرها در جایزه ادبی جلال رخ نخواهد داد. یعنی همان روالی که من در دوره سیزدهم داشتم دوستان من در سالهای قبل و سالهای بعد همان را داشتند و اگر قرار باشد این رویکرد مورد تجدید نظر و تغییر قرار بگیرد، مسئله‌ای است که خانه کتاب باید به آن ورود کند تا این روند را تغییر و یا اصلاح کند.
وی درباره ثابت ماندن رویکرد جایزه جلال در طول این ساله و اینکه این روند را مثبت میداند و یا آن را به عنوان یک آسیب قلمداد می‌کند، گفت: شاید از همان اول تعریف و چارچوب درستی از روند کار در دست بوده اما پس از برگزاری ۱۶ دوره، حتماً لازم است که با بررسی همه دوره‌ها، نگاهی تحولی با توجه به گذشته داشته باشیم. تا با توجه به شرایط جدید، این رویداد با شرایط فعلی ادبی ایران بازآفرینی شود.
او تاکید کرد: برای این کار لازم است همه دوره‌ها بررسی شود، نقاط قوت و موثر حفظ ونقاط منفی را از بین برود و چارچوب‌های تازه‌تری برای رویداد تعریف کند. ولی متاسفانه تا امروز این مهم اتفاق نیفتاده است. به نظرم با توجه به حساسیت این جایزه لازم است این مهم پیگیری شود و بعد از ۱۶ سال، وزارت ارشاد با دبیران همه دوره‌ها و مسئولان فرهنگی که جایزه جلال را اداره کرده‌اند جلسه‌ای بگذارد و همچنین به دلیل اینکه تصویب آئین‌نامه‌های این جایزه ادبی زیر نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی انجام شده است، شاید لازم باشد از آن سو هم آنها نیز به میدان بیایند و با مصوب کردن قوانین جدید، همتی در تغییرات و تحولات جدید بگذارند و مصوباتی را اضافه کنند تا روند بررسی کتابها تغییر کند.
دبیرسابق جلال افزود: تنها تغییری که در رویکرد این رویداد ادبی رخ داده است، تنزل مبلغ جایزه بود. جایزه‌ای که از سال اول ۱۱۰ سکه مشخص شده بود و امروز کمتر شده است، به غیر از این هیچ تغییر دیگری در جایزه جلال در طول این سالها رخ نداده است.
وی در ادامه با اشاره به این موضوع که یکی از چالش‌های، جامعه ادبی ایران با جایزه جلال نامگذاری آن است، گفت: از همان ابتدا که نامگذاری این رویداد مزین شد به نام جلال‌آل احمد دو دلیل می‌توانست داشته باشد اول اینکه، تنها به عنوان یک نماد ادبی ایرانی اسمش را برای این رویداد برگزینیم و هیچ استفاده‌ای از این چهره ادبی و فرهنگی به جز اسم نداشته باشیم. دوم اینکه ما میخواستیم فرهنگ، تفکر و نحوه نگارش جلال را الگو قرار دهیم و آنرا ترویج دهیم و رویکرد نگارشی جلال را با مفهومات پیرامون به جامعه ادبی کشور تسری دهیم و کسانی که قلمشان به جلال نزدیک شده است را مورد تحسین قرار دهیم.
وی ادامه داد: جایزه جلال هرگز رویکرد دوم را نداشته است. از همان ابتدا که سیاستگزاری این رویداد مشخص شد، دنبال کردن این موضوعات در چارچوب کلی این جشنواره نبود. کارکرد جلال‌آل‌احمد در این رویداد، تنها یک اسم است و به دنبال ادامه راه و ادبیات جلال نیست، البته به نظر من حتی اگر تصمیم گیرندگان به دنبال جانمایی نگاه جلال در این جایزه ادبی بودند، شدنی نبود.
نظر شما