به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نخستین نشست خبری سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، با حضور خبرنگاران یکشنبه (۲۳ دی‌ماه) در باغ زیبای تهران برگزار شد.
وزیر فرهنگ ضمن گرامی‌داشت اعیاد بزرگ ماه مبارک رجب گفت: خدارو شکر، نخستین جلسه خبری را برگزار می‌کنیم. حوزه رسانه عنصر بیدار و بینا برای رصد اقدامات دولت است. باید خوشحال باشیم که رسانه کنار ما باشد هم در تکمیل تکامل و نقد. اگر رسانه درست عمل کند و ارتباط دولت با رسانه موثر باشد، حتماً به کمک کشور می‌آید، برای توسعه، عدالت و رفاه اجتماعی. بخشی از نقص به دلیل بی‌توجهی به همین موضوع است.
وی در تشریح عملکرد چند ماهه وزارت فرهنگ دولت چهاردهم به کلان برنامه‌ها اشاره کرد و افزود: مردمی‌سازی، اصلاح بنیادی صدور مجوزها و شفاف‌سازی با تشکیل مجدد شفاف‌سازی دنبال می‌شود.
وی با بیان اینکه امیدوارم در صدور مجوزها، شرایط تا پایان سال بهتر باشد و بتوانیم بهتر اقدام کنیم، گفت: با هدف مردمی‌سازی و عدالت فرهنگی، شفاف‌سازی را مدنظر قرار دادیم و تاکنون ۲۰۰ سند بارگذاری شده است که همه آنچه در حوزه فرهنگ هستند را در نظر گرفتیم و تلاش کردیم پشت دیوارهای شیشه‌ای قرار گیریم که ایمن‌تر از دیوارهاست.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: طرح مدیریت محصولات جمعی، دیگر نکته‌ای است که ما آن را پیگیری می‌کنیم چرا که افراد به دلیل عدم آشنایی احقاق حقوقشان با مشکل روبه‌رو هستند و موسسات در این مسیر مشغول به کار هستند و این طرح در حال اجرا و پیگیری است. برخی از حرکات‌ها نمادین است؛ ازجمله اتفاقی که دکتر پزشکیان در شب سال نو میلادی رقم زدند تا در حوزه مجموعه افرادی که در جغرافیای ایران هستند، بتوانیم این حس را ایجاد کنیم.
وی با بیان اینکه درباره دبیرخانه سامانه انتشار و دسترسی به اطلاعات، در دولت یازدهم کلید خورد، گفت: در دولت دوازدهم و سیزدهم این مسیر ادامه یافت و معتقدیم سامانه دسترسی، یک قانون مهم برای عدالت فرهنگی است؛ بنابراین هر فردی چنین حقی دارد تا به اطلاعات غیرمحرمانه دسترسی داشته باشد و این در نگاه ما به شکل جدی دنبال می‌شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه به بحث «اقتصاد فرهنگ» و صادرات، ورود کردیم که به اقتصاد فرهنگ در حوزه اشتغال خانگی و خرد به کمک می‌آید، گفت: بحث شبکه‌های خلاق هنر نیز به شکل جدی‌تری در این چندماه مورد توجه قرار گرفته است. شهرها می‌توانند مزیت‌های نسبی فرهنگی داشته باشند و با همین مزیت‌های نسبی در حوزه اقتصادی و فرهنگی عمل کنند. مقدمات در دولت دوازدهم شروع شد اما به دلیل کرونا توقف ایجاد شد که زیرساخت‌های آن آماده است و مراحل دنبال می‌شوند.
وی افزود: بحث گذرهای «فرهنگ و هنر» نیز با همین نگاه اقتصاد فرهنگ و هنر شکل گرفت تا پایگاه‌های فرهنگ و هنر را داشته باشیم. در این هفته به مشهد سفر خواهم کرد، در نیشابور کار خوبی با همکاری بخش خصوصی انجام شده که با همین نگاه تفاهم‌نامه‌ای خواهیم داشت.
صالحی با بیان اینکه حوزه فرهنگ نسبتی با هویت دارد که این هویت دو بخشی است، گفت: هویت ایرانی و هویت اسلامی، امکان ندارد، یک رو شود؛ چراکه هر دو با هم معنا می‌یابند، در فضای فرهنگی و رسانه‌ای خودمان باید بتوانیم از این سکه دو رو، صیانت کنیم و آن را تکامل دهیم.
وی افزود: نقشه فرهنگی استان‌ها در ۲۰ استان آماده شده است و این نقشه فرهنگی را که مبتنی بر همین امر است به جد دنبال می‌کنیم و نظام‌نامه خاص خود را برای این مسئله در نظر گرفتیم تا به کمک هویت ایرانی اسلامی بیاید و با این نقشه پیش ببریم.
بخش دوم این نشست به پرسش و پاسخ خبرنگاران اختصاص داشت.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به سوال خبرنگار ایبنا درباره خروجی شورای هم‌افزایی وزارتخانه‌های فرهنگی در حوزه نشر بیان کرد: در قالب این شورا، جلساتی داشتیم؛ در دولت‌های مختلف حوزه اقتصادی و شورای اقتصادی کار اصلی را انجام می‌دادند و اگر بتوانیم اجتماعی را در کنار هم قرار دهیم تجربه موفقی خواهد بود.
وی با بیان اینکه همیشه مسائل اقتصادی و وزارتخانه‌های اقتصادی، پیش بوده است، افزود: رئیس جمهور و معاون رئیس جمهور جلسات متعددی با شورای اقتصاد داشته است، شرایط کشور نیز خیلی اوقات این امر را در اولویت قرار داده و همه اینها، موجب شده مسائل اجتماعی و فرهنگی در درجه‌های بعدی قرار بگیرند؛ درحالی که حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی از حوزه‌های زیرساخت توسعه هستند.
صالحی با بیان اینکه جلساتی با وزارتخانه‌های مرتبط مختلف داشتیم، ادامه داد: در ادامه چند وزارتخانه دیگر نیز اضافه خواهند شد، در مجموع چند موضوع را در دستور کار قرار داریم؛ امید و نشاط اجتماعی، ایران و فضاهای فرهنگی هستند و در کنار آن بحث بودجه را نیز با رئیس جمهور و سازمان برنامه و بودجه، موضوع بودجه و مشکلات منابع انسانی را مطرح کردیم، هنوز در نقطه‌های آغازین راه هستیم، دبیرخانه شورای هم‌افزایی در وزارت فرهنگ مستقر است و امیدوارم با طرح‌های دبیرخانه مسیر رو به‌جلویی در ارتباط با هم‌افزایی وزارتخانه‌ها و تاثیر آن بر حوزه فرهنگ به‌ویژه حوزه نشر داشته باشیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین در پاسخ به سوالی درباره ساخت مجموعه فرهنگی در پایتخت و نیز موضوع تولید کاغذ داخلی توضیح داد: پیش از این طرحی مطرح شد، اما بحث تامین منابع، سنگین است. زمانی که من آمدم با دوستان در حوزه وزارت گفت‌وگوهایی داشتیم و نسبت به تامین این منابع نگرانی‌هایی وجود داشت. پروژه های نیمه‌تمام، کار را دشوار می‌کند بنابراین اگر طرحی انجام می‌شود، باید اعتبار آن در زمانی معقول تامین شود.
صالحی همچنین در پاسخ به سوال دیگری درباره طرح‌های حاشیه‌ای دوره قبلی و بودجه فرهنگ و هنر و بند ب تبصره ۱۳، گفت: من در شرایط ویژه‌ای آمدم اما اینطور نبود که کار با تاخیر همراه شود؛ چراکه با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آشنا بودم و این آشنایی پیشین، کمک می‌کرد تا بتوانم سریع‌تر و متفاوت‌تر عمل کنم. به خاطر شرایطی که پیش آمد با شهادت آیت‌الله رئیسی و انتخابات، وزارت فرهنگ در شرایط نیمه مستقر بود و طبیعی هم بود.
وی افزود: در این چند ماه جشنواره‌های متعدد و متنوعی در حوزه‌های فرهنگ و هنر برگزار شد، برگزاری این رویدادها بی‌نقص نبودند اما با توجه به دوره‌ای که پشت سرگذاشتیم معاونت‌ها تلاش کردند این رویدادها قابل دفاع باشند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه تلاش کردیم افق‌ها و برنامه‌های جدید را تعریف و بارگذاری کنیم و از برخی برنامه‌های غیرقابل ادامه فاصله بگیریم، توضیح داد: این امر نیازمند تثبیت است، همیشه می‌شود پس زد اما نباید عجله کرد. باید در صورتی که جایگزینی داریم این طرح‌ها را پس بزنیم، وقتی به نتیجه مطلوب برسیم این بارگذاری‌ها تغییر خواهند کرد.
صالحی همچنین در پاسخ به سوال خبرنگار دیگری درباره ممیزی کتاب پرسید، عنوان کرد: نویسنده سال‌ها وقت می‌گذارد برای خلق یک اثر؛ بحث ممیزی یک امر انسانی است و یک اثر را نمی‌توان به چند نفر داد و برداشت یکسان از آن دریافت کرد؛ چراکه در این میان اختلاف سلیقه وجود دارد.
وی ادامه داد: ۲ سازوکار مهم وجود دارد؛ نخست اینکه از طریق کاربرگ‌های بررسی کتاب، یعنی براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، بتوانیم دامنه سلیقه‌ها را از تکثر دور کنیم و از برداشت‌های سلیقه‌ای بکاهیم. نکته دوم نیز در همین چند ماه شروع شده است و آن ایجاد باب گفت‌وگو میان مولف و بررسان است تا با هم صحبت کنند و به نتیجه مطلوب برسند. باید این گفت‌وگوها را به رسمیت بشناسیم.
صالحی با بیان اینکه ما آمر و مرشد نیستیم بلکه کارگزار مردم هستیم، گفت: باید به این امر توجه کنیم، به‌خصوص با اصحاب فرهنگ که ولی‌نعمت ما هستند، باید گفت‌وگو کرد و این دو سازوکار تا حدودی جواب می‌دهد به اضافه نگاه دیگری که مکرر در معاونت امور فرهنگی به دوستان می‌گویم که حق‌الناس فقط پول نیست، به هرحال نویسنده چند سال زحمت کشیده است و با ضبط آن اثر این اتفاق رخ خواهد داد و باید جواب درستی به آن داده شود.
به‌گفته وی، اقدامات کافی نیست و این قانون متعلق به زمان گذشته است که متغیرهای مختلفی مانند امروز نداشتیم. جهان پیرامون ما متفاوت شده است ما مقهور این تغییرات نیستیم اما باید متوجه آن باشیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه حاکمیت ما چالش سرمایه اجتماعی دارد و در همه پیمایش‌ها و مجموعه‌های مختلف، هم روندی و هم سرعتی، اعتماد مردم به حکمرانان کاهش یافته است، گفت: در حوزه فرهنگ و هنر این شتاب بیشتر بود و یکی از عمده‌ترین مسائل خود من نیز بود، یکی از عامل‌های جدی این گسستی است که در سرمایه اجتماعی اصحاب فرهنگ و هنر و رسانه نسبت به نظام حکمرانی ایجاد شده است. این مسئله قالب‌های مختلفی دارد و پیدا کرد؛ قهر، فاصله، اعتراض، نفرت و … بود و هست. این واقعیت اجتماعی خودمان است که باید بپذیریم و با برداشت درستی با آن مواجه شویم.
وی ادامه داد: کل جامعه درگیر این اغتشاشات ذهنی و معرفتی است و در میان اصحاب فرهنگ و هنر مضاعف شد، این مهم‌ترین مسئله امروز است و اگر اعتماد ذی‌نفعان را نداشته باشیم هیچ کاری درست اتفاق نمی‌افتد و موجب می‌شود کاری که شروع می‌کنیم در همان ابتدا براساس دیوار بی‌اعتمادی فرو بپاشد.
صالحی با بیان اینکه ما روزهای سختی پیش رو داریم و باید گردهم بیاییم تا بتوانیم حرف همدیگر را بهتر درک کنیم و بفهمیم، توضیح داد: تلاش خود من این بوده است که این فضا را تغییر دهم چرا که جامعه ایران قابل‌اعتماد است و باید سوءتفاهم‌های ایجاد شده را با برخی از روش‌ها برطرف کرد و این اعتماد ازدست‌رفته را بازگرداند.
وی همچنین درباره رویکرد وزارت فرهنگ در حوزه موسیقی، گفت: من اهل ارشاد نیستم اما امروز علاقه عجیبی به موسیقی کره‌ای در طی یک دهه اخیر ایجاد شد، معانی بسیاری برای مسیر موسیقایی کشور دارد. به عنوان بازخواست از خود می‌پرسم که کجا اشتباه کردیم که اینطور ذائقه موسیقایی ایران تغییر کرد و کودک و نوجوان ما به گونه‌ای در این فضا قرار می‌گیرد که جاذبه اصلی آن این حوزه می‌شود. حتماً ما به درستی برای مذاق این نسل جدید تولید مناسب نداشته‌ایم.
صالحی افزود: مسئله اصلی این است که ما مجال‌هایی که برای موسیقی ایرانی و یا موسیقی کلاسیک مدرن و یا موسیقی‌های جدیدی که می‌توانیم به طرف آنها حرکت کنیم تنگ کنیم، چنین فضاهایی ایجاد می‌شود، یک قدم به جلو در سند موسیقی مصوب شورای هنر و شورای عالی انقلاب فرهنگی ایجاد شده و موسیقی سنددار در فضای رسمی کشور شده است و پاره‌ای از ارجاعات به شکل درستی در این سند آمده که مطلوب است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به راهکار کنترل افزایش قیمت کتاب نیز بیان کرد: این اتفاق با متغییر قیمت کاغذ خود را نشان داد، با توجه به ثبات نسبی کاغذ و یارانه‌های بودجه‌ای که از نظر ارزی در حوزه کاغذ در سال ۹۸ قرار گرفت، مدیریتی بر فضای قیمت کتاب به شکل نسبی بود اما در سال‌های اخیر این مشکل قابل‌توجه شده است. متغیر اصلی این حوزه کاغذ است و در نوسانات موثر است.
وی تاکید کرد: ما هم در نامه‌ای که به جناب عارف معاون رئیس جمهور نوشتیم این درخواست را داریم، متغیر ارز و تغییرات قابل توجه آنکه موثر در این حوزه است و همچنان شرایط خود را ایجاد می‌کند این خطر را جدی می‌کند که کتاب به یک کالای لوکس تبدیل شود.
صالحی درباره همکاری فرهنگی با عربستان و مصر نیز توضیح داد: با گشایش روابط میان ایران و عربستان افق‌های بهتری در روابط دیده می‌شود، علامت‌هایی که سفارت عربستان در حوزه فرهنگی داشته است درخواست دیدارهایی صورت گرفته و صحبت‌هایی خواهیم داشت.
وی ادامه داد: ضلع سوم تعامل با عربستان، می‌تواند فرهنگ و هنر و رسانه باشد. چشم‌اندازی که عربستان در دوره جدید نشان داده گشایش ارتباطات مناسب در حوزه‌های متنوع است.
صالحی با بیان اینکه با مصر نیز ارتباطات خوبی شکل گرفته است، گفت: البته فعلاً ارتباط با این کشور، سیاسی است و چشم‌انداز روابط ایران و مصر نیز گام به گام به سمت مناسبی پیش خواهد رفت.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه درباره میزان بودجه فرهنگی بیان کرد: در بحث بودجه، فعالان رسانه باید دنبال کنند و به نتیجه برسند، این امری نیست که پاسخی نداشته باشد. قانون بودجه کاملاً مشخص و علنی است و می‌توانید با یک جستجو ببینید که تا چه اندازه، افزایش یافته است.
صالحی افزود: در بودجه ۱۴۰۳ ردیف اصلی بودجه فرهنگ ۱۷ درصد رشد داشت. اینکه چقدر از این میزان تخصیص پیدا کرده، به منابع تخصیص برمی‌گردد، ابتدا صحبت از ۳۶ همت بود اما فعلاً چیزی پرداخت نشده و آنچه هست ۶ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان طی ۱۰ ماه است.
وی با بیان اینکه در بخش کمک به مطبوعات و نشر نیز ۲۰ درصد رشد اعتباری داشته‌ایم، توضیح داد: حرف نهایی هیچ‌وقت حرف من مسئول نباشد، باید بررسی انجام شود؛ ازجمله اینکه آنچه درباره کاغذ مطرح شده بررسی شود. ببینید کارخانه‌ها چطور کار کرده‌اند و چقدر این رضایت وجود داشته است. این بررسی به کمک دولتمردان نیز می‌آید؛ چراکه رسانه با نگاه اکتشاف جامع و بدون غرض به این تصمیم کمک می‌کند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان این مطلب که در حوزه فرهنگ و هنر تعدادی هنرمند ممنوع‌الکار وجود دارد، درباره ابراز نظر برخی نهادها درباره فعالیت هنرمندان گفت: اگر این اعمال نظر وجود داشته باشد، باب گفت‌وگو همیشه باز بوده؛ علاوه‌براین باید این دو زیست بوم را نزدیک کرد.
نظر شما