سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): «عبدالمحمد روحبخشان» نویسنده، مترجم، ویراستار و پژوهشگر متون ادبی و تاریخی و نسخ کهن در خرداد ۱۳۱۷ در محله معروف به گذر «حمام جعفر» بروجرد پا به عرصه هستی نهاد.
تحصیلات ابتدایی و چند سالی از دبیرستان را در زادگاه خود طی کرد و پس از فوت مادر در سال ۱۳۳۶ به تهران آمد و در دبیرستان دارالفنون ادامه تحصیل داد و با دیپلم ادبی فارغ‌التحصیل شد.
در همان سال در دانشکده حقوق پذیرفته شد و در اواخر دوره لیسانس به دلیل مسائل سیاسی مجبور به رها کردن دانشگاه شد. چندی بعد به مطالعه و تحقیق در باستان‌شناسی، زبان‌شناسی، جامعه‌شناسی و مردم‌شناسی مشغول شد، تا اینکه به خدمت سربازی رفت و سپس برای ادامه تحصیل و مطالعه راهی کشور سویس شد. در آنجا به تحصیل در رشته ادبیات تطبیقی، مردم‌شناسی و زبان و ادبیات فرانسه پرداخت. چند صباحی را نیز در فرانسه به مطالعه و تحقیق گذراند.
روحبخشان سال ۱۳۴۹ به ایران بازگشت و در روزنامه کیهان مشغول به کار شد و تا سال ۱۳۵۷ این همکاری ادامه داشت. سال بعد ازدواج کرد که ثمره آن دو پسر به نامهای «زروان» و «آزاد» است.
همزمان با کار در روزنامه کیهان، در خبرگزاری فرانسه و تلویزیون به کار ترجمه اخبار مشغول بود و در مجلات و روزنامه‌های دیگری نیز به نگارش مقاله می‌پرداخت و در کنار آن کارهایی همچون کار در مزرعه، شاگرد خیاطی، خواربار فروشی و کارگری در کارخانه شامپوسازی را نیز تجربه کرد. پس از انقلاب و چند سال خانه‌نشینی، با مرکز نشر دانشگاهی شروع به همکاری کرد.
در پدیداری مجله نشر دانش اهتمام ورزید و فعالیت مستمری در آن مجله داشت و نیز به دستیاری دکتر حدیدی در پدیدآوردن مجله «لقمان» به زبان فرانسه پرداخت و پس از فوت آن مرحوم، لقمان به همت وی منتشر می‌شد.
نگارش بیش از یک هزار و ۲۰۰ مقاله
آثار روحبخشان در نگارش، ترجمه، تصحیح متون و نیز ویراستاری بسیار است. وی همچنین بیش از یک هزار و ۲۰۰ مقاله به فارسی، فرانسه و انگلیسی نگاشته و در روزنامه‌ها و مجلات مختلف به چاپ رسانده است؛ نشریاتی نظیر کاوه (در آلمان)، کیهان فرهنگی، آوای هامون، دنیای سخن، نشر دانش، جامعه سالم، نامه فرهنگستان، فرهنگ، نامه پارسی، آیینه میراث، رسانه، لقمان (به فرانسه)، پیام یونسکو، موزه‌ها، کتاب ماه ادبیات و فلسفه، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، جهان کتاب، نقد و بررسی کتاب تهران، کلک، بخارا، سمرقند، پل فیروزه، سیمیا، اطلاعات حکمت و فلسفه، فرهنگ و انسان.
روحبخشان نسبت به زبان فارسی حساسیت بسیاری داشت
در هیچ‌کدام از نوشته‌های روحبخشان در آثار تألیفی، ترجمه و مقاله‌های بی‌شماری که تألیف کرد، شاهد کوچک‌ترین لغزشی در زمینه فارسی‌نویسی نیستیم. او با وسواس و علاقه بی‌اندازه‌ای سعی می‌کرد زبان فارسی را از لحاظ قواعد نحوی و زبانی با دقت بنویسد و نسبت به این موضوع حساسیت زیادی داشت.
عبدالمحمد روحبخشان نوشته‌ها و آثارش را با نام «ع.روح بخشان» و نامهای مستعاری چون «ع.بیرانوند»، «ع.وخشور»، «عبدالله دیوان‌آبادی»، «زروان لرستانی»، و «آزاد بروجردی» امضا کرده و به چاپ رسانده است.
فرزند روحبخشان می‌گوید: پدرم در زمان ترجمه کتاب «صلاح‌الدین: ناب‌ترین قهرمان اسلام» (نوشته آلبر شاندور)، صبح‌ها در یک کارخانه، درِ شامپو می‌بست و شب‌ها ترجمه می‌کرد.
از آثار او می توان به موارد زیر اشاره کرد:
«جغرافیای تاریخی بروجرد»
«ایران فتحعلی‌شاهی»
«سمک عیار»
همچنین ترجمه و ویرایش کتاب «یونانیان و بربرها»
ترجمه «اخلاقیات»
«نیچه، فروید، مارکس» نوشته‌ی میشل فوکو
«شیخ ابوالحسن خرقانی»
«زندگی، احوال و اقوال» اثر کریستین تورتل
«تذکره الاولیا» اثر محمد بن ابراهیم عطار
«تصحیح رینولدالین نیکلسون»
«یونانیان و بربرها»
«روی دیگر تاریخ» اثر امیرمهدی بدیع
«روابط حکمت اشراق»
«فلسفه ایران باستان»
«بن‌مایه‌های زرتشتی در فلسفه سهروردی» اثر هانری کوربن
«کتاب ایرانی؛ چهار مقاله در مباحث متن‌پژوهی»
«نسخه‌شناسی و کتاب‌آرایی» اثر فرانسیس ریشار
«بازنگاری و ویرایش کلیله و دمنه»
«فرنگ و فرنگی در ایران»
بخشی از کتابخانه شخصی عبدالمحمد روحبخشان خریداری شد
کتابخانه مجلس بخشی از کتابخانه شخصی او را که حاوی بیش از ۱۲ هزار کتاب ارزشمند بود و آثار مهم حوزه ایرانشناسی به زبان فرانسه هم در آن به چشم می‌خورد، خریداری کرد.
این نویسنده، مترجم و ویراستار آثار تاریخی و ادبی بامداد دوشنبه ۲۲ اسفند ۱۳۹۰، به دلیل ایست قلبی در گذشت و ۲۴ اسفند با حضور اهالی فرهنگ و قلم در قطعه نام‌آوران بهشت زهرا (س) به خاک سپرده شد.
نظر شما