به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در خرم‌آباد، ابراهیم خدایار روز چهارشنبه در آیین اختتامیه سومین جایزه ۲سالانه نقد زرین که با یاد نام عبدالحسین زرین‌کوب به میزبانی دانشگاه لرستان برگزار شد، گفت: اندیشه برگزاری جایزه ۲ سالانه نقد زرین ۶ سال پیش در شهریور ۱۳۹۷ در سومین جلسه از دوره چهارم فعالیت انجمن علمی نقد ادبی ایران جوانه زد.
وی افزود: همه می‌اندیشیدیم که اگر قرار باشد این جایزه به نام کسی سکه بخورد چه کسی شایسته‌تر از استاد دکتر عبدالحسین زرین کوب می‌تواند باشد؟ همان کسی که با اشرافی مثال‌زدنی و کم‌نظیر در تاریخ و ادبیات نقد ادبی جدید را در ایران با بهره‌گیری از میراث جهانی نقد به بالندگی رساند و خود علاوه بر تألیف کتاب ارزشمند نقد ادبی، عملاً با نگارش نقدهای اصیل و نشان دادن پست و بلند میراث ادب فارسی لذت عاشقانه زیستن با ادبیات فارسی را در بستری نقادانه به دوستداران فرهنگ جاویدان ایران هنرمندانه چشاند و فرصت تماشای این باغ رنگارنگ را با نگاهی نو فراهم کرد.
دبیر علمی سومین دوسالانه نقد زرین گفت: این روزها که در فضای علمی ایران دانش‌های بین رشته‌ای مقام و اعتباری والا یافته نقد ادبی نیز با بهره‌گیری از میراث غنی خود توانسته است عصای دست تمام رشته‌های دانشگاهی به‌ویژه علوم انسانی، هنر و کم و بیش حتی مدیریت و اقتصاد باشد.
افزایش طرفداران دانش نقد ادبی در ایران
خدایار با اشاره به اینکه در گوشه و کنار این سرزمین پهناور طرفداران این دانش روز به روز در حال افزایش است، افزود: به همین دلیل نقدِ نقد می‌تواند با نشان دادن راه درست مددکار مخاطبان این حوزه باشد.
ویژگی برجسته زرین‌کوب مرعوب نشدن در برابر میراث جهانی نقد بود
دبیر علمی سومین دوسالانه نقد زرین، برجسته‌ترین ویژگی استاد زرین‌کوب در نقد ادبی را مرعوب‌نشدن در برابر میراث جهانی نقد برشمرد و افزود: تسلط شگرف استاد به تاریخ و ادب ایران زمین وی را به این باور رسانده بود که صاحبان بزرگترین گنجینه ادب جهانی با بهره‌گیری عالمانه و آگاهانه از میراث جهانی خواهند توانست شکوه خود را در دنیای ادبیات و نقد به نمایش بگذارند.
وی گفت: انجمن علمی نقد ادبی ایران با در نظر گرفتن این ملاحظات در این دوره نیز با هدف شناسایی و معرفی پژوهش‌های اصیل انتقادی در حوزه نقد ادبی و بر اساس آیین‌نامه جایزه از میان نزدیک به ۳ هزار مقاله چاپ شده در ۵۰ مجله در بازه زمانی ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲، در نهایت ۶ مقاله را برای دریافت تندیس لوح سپاس و جایزه نقدی نامزد کرد.
خدایار به فرآیند داوری آثار اشاره کرد و گفت: در این فرایند در مرحله نخست ۱۷ تن از استادان دانشگاه‌های تربیت مدرس تهران، ارومیه، تبریز، لرستان، اهواز، قزوین، الزهرا، شهید بهشتی، پژوهشگاه علوم انسانی، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت)، مازندران و اراک ۲۹ مقاله را برای مرحله دوم داوری برگزیدند.
وی ادامه داد: در مرحله دوم از بین این مقالات و ۳۰ مقاله ارسال شده به دبیرخانه جایزه دکتر عیسی امن خانی دکتر علیرضا نیکویی و دکتر رحمان مشتاق مهر شش مقاله را نامزد دریافت جایزه تشخیص دادند در مرحله نهایی و با توجه به امتیازات کسب شده دبیرخانه جایزه متشکل از دبیر جایزه معاون علمی جایزه جناب آقای دکتر سید علی قاسم‌زاده رئیس محترم دانشگاه امام خمینی (ره) قزوین و هیئت مدیره انجمن ۳ مقاله را با توجه به بالاترین، امتیاز شایسته دریافت جایزه دانستند.
خدایار به نمایندگی از انجمن علمی نقد ادبی ایران صمیمانه از رؤسای پیشین دانشگاه لرستان خسرو عزیزی، علی نظری و سرپرست کنونی دانشگاه مهرداد دادستانی برای مشارکت فعال در برگزاری این رویداد ملی سپاسگزاری کرد و از حضور دکتر قاسم‌زاده رئیس دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) دکتر نیکوبخت و دکتر نوری رؤسای مراکز تحقیقاتی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس و لرستان‌شناسی قدردانی کرد.
وی همچنین گفت: از دکتر ابراهیم حیدری مدیر عامل مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران که در برگزاری شایسته این جایزه از آغاز تاکنون همراه ما تشکر می‌کنم.
حمایت فرزانگان اعتلای نقد ادبی را به دنبال دارد
خدایار با بیان اینکه پیام‌ها و سخنرانی‌های فرهیختگان دنیای نقد ادبیات تاریخ و فلسفه استاد دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی استاد دکتر تقی پورنامداریان استاد دکتر اصغر دادبه و دکتر روزبه و زرین کوب در مراسم پایانی نشست‌های نخست، دوم و سوم جایزه مایه دلگرمی متولیان این جایزه است، افزود: باور داریم با حمایت این فرزانگان راهی را که برگزیده‌ایم به اعتلای نقد ادبی در ایران و سربلندی دوستداران زبان و ادب فارسی خواهد انجامید.
دکتر زرین‌کوب مایه افتخار ایران‌زمین و لرستان است
سرپرست دانشگاه لرستان نیز در این مراسم ضمن خیرمقدم به حضار گفت: دو سالانه نقد زرین به یاد استاد زرین‌کوب برگزار شده است، این استاد شهیر مایه افتخار ایران زمین، به‌ویژه لرستان است.
مهرداد دادستانی ضمن تبریک ویژه به برگزیدگان این دو سالانه برای آنها آرزوی موفقیت در برنامه‌های آتی داشت.
به گزارش ایبنا، در این مراسم پیام تصویری اصغر دادبه نمایش داده شد.
نثر استاد زرین‌کوب، ایرانی و افلاطونی است
اصغر دادبه، حافظ پژوه و استاد برجسته متون ادبی، در این آیین در پیام تصویری خود بیان کرد: استاد زرین‌کوب، در نگارش شیوه ایرانی، افلاطونی را برگزید و به همین علت، نثر او، یک نثر بسیار دلنشین، زیبا و جذاب است.
دادبه گفت: شیوه نگارش استاد زرین‌کوب به گونه‌ای است که اثرگذاری فراوانی در ذهن مخاطب دارد.
وی بیان کرد: هدف استاد زرین‌کوب در کتاب «از کوچه رندان»، تفسیر شعر حافظ در مسیر زندگی حافظ بوده است؛ استاد کوشیده است ضمن گزارشی از سیر زندگی حافظ از نوجوانی تا پیری، نشان بدهند که چگونه این شخصیت شکل گرفته و چگونه این غزل‌ها، این بیانیه رِندی، گفته شده که این کار، کار بسیار جالبی است.
این استاد برجسته زبان و ادبیات فارسی اظهار کرد: وقتی فصول کتاب از کوچه رندان نوشته استاد زرین‌کوب را دنبال می‌کنیم که از شهر رندان، شروع می‌شود تصویری از آن شهر نشان داده شده است که در نهایت گفته بشود: شهر زیبای پُر از تناقض؛ در این شهر نهادهای مختلف قدرت را بین خودشان تقسیم کرده‌اند و چگونه حافظ نوجوان در چنین شهری، شخصیتش شکل می‌گیرد و در عین حال هوشمندی خود را از دست نمی‌دهد.
دادبه بیان کرد: دیوان حافظ بر اساس دیدگاه استاد زرین‌کوب، بیانیه آزادگی و رهایی است.
وی گفت: برپایه محتوای کتاب از کوچه رندان، شعرهای حافظ سرشار از تنوع و تکرار است که استاد زرین‌کوب، این موضوع را موهبت تمرین می‌نامد؛ منشاء الهام حافظ، قوه شاعره بود که این شاعر بزرگ از آن بهره‌مند بود که این قوه با عشق، پیوند خورده است؛ استاد اصلی حافظ هم سعدی بوده است؛ منظور از عشق، عشق الهی است؛ عشق انسانی هم رنگ الهی پیدا می‌کند و به یک عشق آسمانی تبدیل می‌شود.
ویژگی تنوع و تکرار از نظر زرین‌کوب در شعر حافظ
دادبه افزود: استاد زرین‌کوب، دو ویژگی را برای شعر حافظ مطرح می‌کند که بسیار مهم است: ویژگی تنوع و ویژگی تکرار؛ طبیعی است که شاعر، یک مضمون را به صورت‌های گوناگون و متنوع، بسازد؛ نتیجه تکرار، تنوع است؛ استاد زرین‌کوب، معتقد است سبب تکرار، نکته‌های مرکزی اندیشه شاعر است؛ نکته‌های مرکزی فلسفی است؛ همه شعرای بزرگ هم متفکر بوده‌اند هم شاعر؛ بنابراین شعر، ابزار بیان اندیشه‌هایشان است.
حافظ‌پژوه برجسته کشور گفت: علت تکرار و تنوع در شعر حافظ از نگاه استاد زرین‌کوب، نکته‌های بزرگ فلسفی است که در ذهن حافظ وجود دارد؛ استاد زرین‌کوب، علت ماندگاری شاعر بزرگی همچون حافظ را بهره‌مندی از فکر بلند و نحوه گفتن (چگونگی بر قلم جاری کردن اندیشه) می‌داند؛ نکته‌های فلسفی ذهن حافظ به گونه‌ای در قالب شعر گفته شده است که در همه زمان‌ها، سیر می‌کند؛ چگونه گفتن اندیشه، از اهمیت بالایی برخوردار است.
گفتنی است؛ از بین شش نامزد معرفی شده در مرحله سوم داوری، به سه نفر از برندگان جایزه تندیس، لوح سپاس و جایزه نقدی به شرح زیر اهدا شد.
نفر اول: محمود فتوحی رودمعجنی، برای مقاله «ردهبندی معرفتی گزارههای عرفانی».
نفر دوم: علیرضا محمدیکلهسر، برای مقالههای «تحلیل فرمال زبان عرفان؛ گونه‌ها، نقدها، پیشنهادها» و «فقر مبانی نظری در گرایشهای زبان و ادبیات فارسی».
نفر سوم: مصطفی گرجی، برای مقاله «کُحلِ پندار: بررسی ایماژ «زندگی به مثابه توهم ارادۀ آزاد» در نگاه مولوی و اسپینوزا».
انجمن علمی نقد ادبی ایران و موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران برگزارکنندگان و دانشگاه‌های تربیت مدرس، لرستان، امام خمینی (ره) قزوین و مراکز تحقیقات زبان و ادبیات فارسی و لرستان‌شناسی حامیان این رویداد ملی بودند.
نظر شما