به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب «فراز و فرود دموکراسی؛ از دوران باستان تا امروز» نوشته دیوید استاساویج به‌تازگی با ترجمه لی‌لا سازگار از سوی نشر نو منتشر شده است. نسخه اصلی این‌کتاب سال ۲۰۲۰ از سوی انتشارات دانشگاه پرینستون چاپ شده است.
فراز و فرود دموکراسی یک بررسی جامع از تاریخ و تکامل نظام‌های دموکراتیک در سراسر جهان است. استاساویج، محقق برجسته در علوم سیاسی و تاریخ، تحلیلی عمیق ارائه می‌دهد که دموکراسی را از ریشه‌های باستانی آن تا دوران مدرن ردیابی می‌کند و تغییرات کلیدی، چالش‌ها و احیای آن را در کانون توجه قرار می‌دهد. او می‌کوشد تا درک عمیق‌تری از دلایل موفقیت یا شکست دموکراسی در مناطق مختلف جهان به دست آورد و عواملی را که در پایداری یا زوال آن نقش دارند، بررسی کند.
دیوید استاساویج نویسنده این‌کتاب، فیلسوف سیاسی آمریکایی است که به‌خاطر آثار و افکارش درباره دموکراسی و اقتصاد سیاسی شناخته می‌شود و سال ۲۰۱۵ به عضویت آکادمی هنر و علوم آمریکا درآمد. او معتقد است وقتی طیف گسترده‌ای از جوامع انسانی را در نظر بگیریم، معلوم می‌شود رخدادهایی در مناطقی دورافتاده و زمان‌های خیلی دور رخ داده که ممکن است نکات عجیبی درباره نهادهای سیاسی امروز روشن کنند. دموکراسی اغلب در مناطقی شکوفا شده که اصلاً انتظارش نمی‌رفته است. پس روایت دموکراسی فقط روایتی نبوده که بزرگان اندیشه در کتاب‌های مهم نوشته باشند. بلکه مردم هم در ساختنش سهم داشته‌اند؛ مردمی که برای حکمرانی بر خود به‌شیوه جمعی، به‌طور عملگرایانه دست به کار شده‌اند.
کاری که مولف کتاب انجام داده، این است که برداشتش از تاریخ دموکراسی را گسترش دهد. او که بیش از ۲۰ سال درباره دموکراسی پژوهش کرده می‌گوید در دهه‌های اخیر، با گسترش روال انتخاب آزاد رهبران در دنیا، دموکراسی حالتی ناگزیر پیدا کرده و گویی برای کسانی که به آن گوش سپرده‌اند، ندای آینده بوده است. استاساویچ در این‌کتاب چگونگی تحول دموکراسی‌های غربی را هم بررسی کرده و می‌گوید دموکراسی امروزی، فقط یکی از شیوه‌های بالقوه سازماندهی امور است و زمانی که این‌نکته درک شود، موقعیت بهتری برای توجه به نحوه تکامل دموکراسی در آینده به وجود می‌آید.
کتاب سه بخش اصلی دارد که در ۱۲ فصل تنظیم شده است. «دموکراسی اولیه»، «واگرایی» و «دموکراسی مدرن» عناوین سه بخش کتاب هستند که بخش اول چهار فصل «خاستگاه‌های فرمانروایی دموکراتیک»، «دموکراسی اولیه فراگیر بود»، «دولت‌های ضعیف دموکراسی را به ارث بردند» و «زمانی که فناوری پایه‌های دموکراسی را سست کرد» را شامل می‌شود. فصل‌های پنجم تا هشتم کتاب در بخش دوم قرار دارند که از این‌قرارند: «توسعه نظام مبتنی بر نمایندگی در اروپا»، «چین، گزینه بدیل دیوانسالاری»، «دموکراسی در دنیای اسلام چگونه از میان رفت» و «دموکراسی و توسعه اقتصادی در بلندمدت».
«چرا انگلستان متفاوت بود»، «دموکراسی _ و برده‌داری _ در آمریکا»، «گسترس دموکراسی مدرن» و «تجربه مستمر دموکراتیک» هم عناوین فصل‌های نهم تا دوازدهم این‌کتاب هستند که در بخش سوم قرار دارند.
این کتاب با کاوش در خاستگاه ایده‌های دموکراتیک در تمدن‌های باستانی مانند آتن آغاز می‌شود و تأثیر این ایده‌ها را در دوره‌های تاریخی مختلف، از جمله جمهوری روم، دوران روشنگری و ظهور دولت‌های دموکراتیک مدرن، دنبال می‌کند. استاساویج با در نظر گرفتن زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، عوامل موثر بر رشد و زوال نظام‌های دموکراتیک را تحلیل می‌کند. از طریق مطالعات موردی دقیق، نویسنده به بررسی این موضوع می‌پردازد که چرا برخی از دموکراسی‌ها به موفقیت رسیده‌اند و برخی دیگر به اقتدارگرایی یا شکست دچار شده‌اند. او بینش‌هایی درباره نقش نهادهای سیاسی، تأثیر نابرابری اقتصادی و رابطه میان دموکراسی و توسعه اقتصادی ارائه می‌دهد. علاوه بر این، تأثیر رویدادهای جهانی مانند جنگ‌ها، استعمار و جنگ سرد را بر گسترش و سرکوب آرمان‌های دموکراتیک در نظر می‌گیرد.
این کتاب همچنین بر الگوی تکراری «ظهور و سقوط» حکومت‌های دموکراتیک تأکید دارد و نمونه‌هایی از مناطق مختلف، از قاره آمریکا و اروپا گرفته تا آسیا و آفریقا را بررسی می‌کند. این مرور تاریخی به خوانندگان کمک می‌کند تا پیچیدگی سفر دموکراسی و ماهیت چرخه‌ای رژیم‌های سیاسی را درک کنند. فرود و فراز دموکراسی به بررسی چندین موضوع کلیدی می‌پردازد، از جمله تعامل بین نهادهای سیاسی و نظام‌های دموکراتیک، نقش نابرابری اقتصادی در شکل‌گیری نتایج سیاسی، و اهمیت مشارکت مدنی و عمومی. استاساویج استدلال می‌کند که بقا و شکوفایی نظام‌های دموکراتیک اغلب به توانایی آنها برای انطباق با تغییرات اجتماعی و اقتصادی و حفظ ساختارهای حکومتی فراگیر که بازتاب‌دهنده اراده مردم است، بستگی دارد. موضوع مهم دیگر تأثیر میراث فرهنگی و تاریخی بر مناظر سیاسی کشورهای مختلف است.
فرود و فراز دموکراسی نشان می‌دهد که چگونه تاریخ‌های استعماری، درگیری‌های گذشته و ارزش‌های فرهنگی می‌توانند بر اجرا و پایداری شیوه‌های دموکراتیک تأثیرگذار باشند. این کتابی است که با تحقیق دقیق و تحلیل‌های ژرف، خوانندگان را به بازنگری در مسیر توسعه دموکراتیک و چشم‌اندازهای آینده آن دعوت می‌کند. دیوید استاساویج با نگاهی تاریخی، بینش‌های ارزشمندی در مورد موفقیت‌ها و شکست‌هایی که دموکراسی را در سطح جهانی شکل داده است، ارائه می‌دهد. این کتاب به عنوان یک منبع ضروری برای هر کسی که می‌خواهد پویایی‌های پیچیده سیستم‌های سیاسی، انعطاف‌پذیری آرمان‌های دموکراتیک، و درس‌هایی که تاریخ می‌تواند در مورد حفظ دموکراسی در مواجهه با چالش‌های مدرن به ما بیاموزد را درک کند، مفید است.
در بخشی از این‌کتاب می‌خوانیم: حکومت سوئد که در ۱۹۰۱ نگران چشم‌انداز درگیرشدن در جنگی اروپایی بود، توانست قانونی برای خدمت وظیفه تمام مردان وضع کند. دیری نگذشت که این‌کار به طرح شعار جدید سوسیال دموکرات‌های سوئدی، که حزب اقلیت بودند، انجامید: «یک مرد، یک سلاح، یک‌رای» درست همان‌طور که آتنی‌ها لازم دانسته بودند که نقش سیاسی مهم‌تری برای فرودست‌ترین طبقه اجتماعی (thetes) در نظر بگیرند، زیرا آنها بودند که برای قایق‌ها پارو می‌زدند، همان استدلال در حدود ۲۵ قرن بعد نیز مطرح شد. یالمار برانتینگ، که بعدها نخستین نخست‌وزیر سوئدی سوسیال دموکرات شد، تا آنجا پیش رفت که بگوید «حق رای برترین موضوعی است که در سوئد باید از آن حمایت کرد.» سوئد حق رای عمومی مردان را در سال ۱۹۰۹ تصویب کرد، و تردید زیادی وجود ندارد که استدلال در مورد سربازگیری به باز کردن مسیر این‌تغییر یاری رساند.
همچنین می‌توانیم در حالی که حق رای مردان و زنان را از هم جدا می‌کنیم، شواهد کلی‌تری درباره سربازگیری همگانی و حق رای همگانی در اروپا را بررسی کنیم. هرچند شعاری مشابه وجود نداشت که بگوید «یک‌زن، یک‌سلاح، یک‌رای»، موضوع این است که در دوره دو جنگ جهانی زنان نقش‌های جدیدی عهده‌دار شدند، و برخی گفته‌اند که این‌کار پشتوانه‌ای برای ادعاهای آنها در مورد حق رای برابر شد.
برای مشاهده الگوی کلی سربازگیری و حق رای مردان در مجموعه‌ای از بیست کشور اروپایی، به دو خط در شکل ۲.۱۱ توجه کنید. خط توپُر نشان‌دهنده کسری از نمونه کشورهایی است که نظام سربازگیری همگانی داشتند. خط نقطه‌چین نشان‌دهنده کسری از کشورهایی است که در آنها حق رای همگانی برای مردان وجود داشت. این دو خط چنان تنگاتنگ پیش می‌روند که رابطه‌ای قوی بین آن دو استنباط می‌شود.
کتاب «فراز و فرود دموکراسی؛ از دوران باستان تا امروز» نوشته دیوید استاساویج با ترجمه لی‌لا سازگار در ۵۰۶ صفحه و قیمت ۶۵۰ هزار تومان از سوی نشر نو منتشر شده است.
