چهارشنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۳ - ۱۸:۴۳
«جنگ و دولت»؛ درس‌ها و نکاتی برای امروز/ «دختران قبیله جنگ»، روایتی تلخ از گروگانگیری زنان یک روستا

در سالی که گذشت چندین کتاب در حوزه جنگ تحمیلی و مقاومت نامشان مطرح شد که در گزارش زیر مروری کوتاه به این کتاب‌ها شده است.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، در سالی که گذشت در جوایزی که برگزار و برخی فیلم‌های جنگی که ساخته شد، کتاب‌هایی مطرح شد که بعضی جوایزی دریافت کردند و برخی دیگر نامزد جایزه شدند و بعضی دیگر به دلیل ساخت فیلم نامشان در فضای مجازی مطرح شدند. کتاب‌هایی که همه چاپ سال ۱۴۰۳ نبودند، اما در این سال اقبال بیشتری به آنها شد از جمله کتاب «یادداشت‌های سعید» که با نمایش فیلم پیشمرگ مطرح شد. هر چند این گزارش دربرگیرنده تمام کتاب‌هایی نیست که در سال ۱۴۰۳ مطرح شدند و تنها به چند کتاب اشاره شده است.

«جنگ و دولت، خاطرات محمد صدر» / ‏محمد‬قبادی / ‏‬سوره مهر

«جنگ و دولت» مروری است بر خاطرات روای بین سال‌های ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۸ و اندکی آن‌طرف‌تر. در این دوره زمانی سیدمحمد صدر عهده‌دار معاونت سیاسی – اجتماعی وزارت کشور است. او در این کتاب فقط به آن‌چه در یادش مانده اکتفا کرده، چرا که به هیچ سند مکتوب رسمی دسترسی نداشته مگر آنچه جسته و گریخته و غیر رسمی در یادداشت‌های پراکنده خود نوشته است.

کتاب «جنگ و دولت»، نوشته محمد قبادی، جلد دوم کتاب «انقلاب و دیپلماسی» به شمار می‌رود، روایتگر خاطرات سیدمحمد صدر، معاون سیاسی اجتماعی وزارت کشور بین سال‌های ۶۴ تا ۶۸ است. کتاب، هرچند در نگاه نخست صرفاً یک کتاب تاریخی به نظر می‌رسد، اما مرور آن نشان می‌دهد که خاطرات صدر، درس‌ها و نکته‌هایی برای امروز دارد. او حوادث مختلف کشور را در دهه‌ای بازگو می‌کند که کشور از یک سو با جنگی تحمیلی مواجه است و از سوی دیگر، مشکلات متعدد داخلی از جمله در حوزه اقتصادی و معیشت مردم، فعالیت گروهک‌های ضد انقلاب به ویژه مجاهدین و به زیر سؤال بردن امنیت مردم، چالش‌های مختلفی مانند برگزاری انتخابات و … بر سر راه مدیریت کشور قرار دارد. از این منظر می‌توان گفت هرچند وقایع رخ داده در کتاب، مربوط به دهه ۶۰ است، اما وجود برخی مسائل مشترک، کتاب را با شرایط امروز پیوند می‌دهد.

«ماه تمام؛ سرگذشت نامه مستند معلم بسیجی شهید محمد ابراهیم همت» / تالیف گلعلی بابایی / نشر‬ ۲۷‬ بعثت‏

کتاب «ماه تمام: سرگذشت نامه مستند معلم بسیجی شهید محمد ابراهیم همت» تالیف گل‌علی بابایی و به کوشش مرکز مطالعات پژوهشی ۲۷ بعثت (نشر ۲۷) به چاپ رسید. این کتاب شانزدهمین عنوان از مجموعه «بیست و هفت در بیست و هفت» است که این ناشر درباره ۲۷ تن از فرماندهان لشکر ۲۷ محمدرسول‌الله (ص) منتشر می‌کند و انتشارش از سال ۱۳۹۱ آغاز شده است. کتاب پیش رو برای چهلمین سالگرد شهید همت آماده و منتشر شده است. او اسفندماه ۱۳۶۲ هنگام هدایت لشکر ۲۷ در عملیات خیبر در جزیره مجنون به شهادت رسید. گلعلی بابایی نگارنده «ماه تمام» می‌گوید نوشتن این کتاب ادای دینی به شهید همت به‌عنوان فرمانده لشکری است که خود (بابایی) به عنوان سرباز در آن حضور پیدا کرد. او می‌گوید وجه تمایز همت از دیگر شخصیت‌های جنگ، چه شهدا و چه افرادی که هنوز هم در قید حیات‌اند، وجه آموزگاری و معلمی اوست. بابایی از این منظر، همت را یک انسان_معلم_فرمانده می‌خواند. این مولف پیش تر درباره شهید همت کتاب «ماه همراه بچه‌هاست» و کتاب‌های «ضربت متقابل»، «زمین‌های مسلح»، «کوهستان آتش» و «شراره‌های خورشید» را منتشر کرده که ۵ کتاب یاد شده از مجموعه کارنامه عملیاتی لشکر ۲۷ در سال‌های جنگ، مربوط به دوران ۲۰ ماهه فرماندهی همت بر لشکر ۲۷ محمدرسول‌الله (ص) است.

«راه خون، یادداشت‌های سرلشکر غلامرضا صالحی» / ‏‬با پژوهش احمد دهقان / ‏‬ نشر ۲۷ بعثت

«راه خون؛ یادداشت‌های روزانه سرلشکر پاسدار شهید غلام‌رضا صالحی» با اهتمام احمد دهقان به‌تازگی توسط نشر ۲۷ بعثت منتشر و راهی بازار نشر شده است. غلامرضا صالحی متولد سال ۱۳۳۷ در نجف‌آباد اصفهان، قائم‌مقام لشکر ۲۷ محمدرسول‌الله (ص) بود که در عملیات معروف «تنگه ابوغریب» که پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران و حمله دوباره عراق انجام شد، در یک‌حمله شبانه به دشمن یورش برد و به شهادت رسید. احمد دهقان می‌گوید دست‌نوشته‌های شهید صالحی بدون اغراق از مهم‌ترین دست‌نوشته‌هایی هستند که تاکنون راجع به جنگ نوشته شده و منتشر می‌شوند. صالحی خیلی‌زود ابتدا در غرب کشور و سپس در جنوب و شمال غرب، در بالاترین سطوح جنگ و تصمیم‌گیری‌ها حضور پیدا کرد. اما اندیشه‌ها و وقایع زندگی‌اش به‌عنوان یک‌فرمانده گمنام تاثیرگذار، کمتر معرفی شده‌اند. با این‌وجود از او، انبوه یادداشت و دستنوشته به جا مانده که اندیشه‌ها و روزگار او را تشریح و مشخص می‌کنند. تک‌جمله‌هایی در این‌یادداشت‌ها وجود دارند که حاصل سال‌ها تجربه جنگیدن و نبرد او هستند.

«یادداشت‌های سعید» / ‏با پژوهش محمد رسول رستمی / ‏سوره ‬مهر

کتاب «یادداشت‌های سعید» شامل دست‌نوشته‌های سردار سعید قهاری سعید است. این سردار شهید فرمانده لشکر سوم نیروی مخصوص حمزه بوده است. این کتاب گزیده‌ای از نوشته‌های او است که در بیست و یک سال نوشته شده است. کتاب شامل خاطره‌هایی از زندگی سیاسی، نظامی و خانوادگی او را در برمی‌گیرد. آدم‌هایی که از جانشان برای اعتقادات و باورهای خود از عزیزترین چیزشان یعنی جانشان می‌گذرند انسان‌ها بزرگ و بی‌مانندی هستند. این کتاب روایت یکی از این بزرگواران به قلم خودش است که انتشارات سوره مهر آن را منتشر کرده است.

«دختران قبیله جنگ» / ‏جواد ‬افهمی / ‏‬ خط مقدم

«دختران قبیله جنگ»، روایتی تلخ از گروگانگیری زنان یک روستای شیعه‌نشین است که در یک اتوبوس در حال حرکت به نقطه‌ای دیگر هستند. «دختران قبیله جنگ»، نوشته جواد افهمی یکی از رمان‌های مرتبط با موضوع مقاومت در سوریه است که به جنگ داخلی سوریه و ماجرای سلاح به دستان در سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۳ در سوریه می‌پردازد. در واقع نویسنده بر دوره تاریخی قبل از حضور داعش و ابتدای شروع ناآرامی‌ها و شلوغی‌های سوریه متمرکز است. این اثر در حقیقت برشی است از یک دوران طلایی و سخت که بر مردم فوعه گذشته است، زمانی که زنان شهر توسط مسلحین گروگان گرفته شده بودند. به گفته نویسنده، این رمان برگرفته از یک رخداد واقعی است که برای روستاییانی در حوالی فوعه اتفاق افتاده و روایت گروگانگیری زنان یک روستای شیعه‌نشین است که در یک اتوبوس در حال حرکت به نقطه‌ای دیگر هستند.

«دختران قبیله جنگ»، روایت عشق حورا و رئوف است که یکی فوعانی است و دیگری بنشی. هرچند که شیعیان فوعه و اهل سنت بنش سال‌ها با صلح و صفا در کنار هم زندگی کرده‌اند، اما سایه جنگ و تفرقه که بر سر این دو ولایت افتاده، عشق حورا و رئوف را هم بی‌نصیب نگذاشته است؛ هرچند که این دو از تفرقه‌ها متأثر نمی‌شوند، اما جنگ کار خودش را می‌کند و جدایی ناخواسته بر آن‌ها تحمیل می‌شود. همان‌طور که وقتی پای جنگ به میان می‌آید، عشق حمزه و سوسن هم دود می‌شود و می‌رود هوا؛ حمزه تغییر می‌کند، عاشقی از یادش می‌رود و به گروه مسلحین می‌پیوندد.

«میاندار؛ خاطرات شفاهی حسن عبدالله‌زاده فرمانده تیپ یگان مخصوص نیروی قدس» / ‏مسعود‬امیرخانی / ‏‬ خط مقدم

کتاب «میاندار؛ خاطرات شفاهی حسن عبدالله‌زاده فرمانده تیپ یگان مخصوص نیروی قدس» و فرمانده عملیات قرارگاه شرق سوریه با پژوهش و بازنویسی مسعود امیرخانی به نگارش درآمده و مصاحبه‌های دقیق این کتاب توسط علی رستمی انجام شده است. میاندار را انتشارات خط مقدم در ۳۶۹ صفحه منتشر کرده است.

کتاب از خاطرات کودکی حسن عبدالله‌زاده شروع می‌شود، خاطراتی همراه با رگه‌هایی طنز از شیطنت‌های راوی که لبخند بر لب خواننده می‌نشاند، روایت‌هایی که خواننده را با زندگی حسن عبداالله‌زاده همراه می‌کند و شخصیت او را به خواننده می‌شناساند. شخصیتی که در کنار حسن خلق، شوخ طبعی و طنازی و شیطنت یا به قول خودش شرارت، جسارت و شجاعت و عشق به امام حسین را در آن می‌بینیم. عشق به امام حسین علیه‌السلام در جای جای خاطرات این شهید ملموس است، تا جایی که عمده توصیه این شهید در وصیت‌نامه‌اش به فرزندش این است که: «تمام زندگیت را غرق در محبت امام حسین (ع) کن تا آبرویی در دنیا و آخرت داشته باشی.» یکی از ویژگی‌های کتاب میاندار این است که نویسنده در نگارش این کتاب به ادبیات خود شهید وفادار بوده و این بر جذابیت اثر افزوده است.

شهید حسن عبدالله‌زاده با نام جهادی حمزه، سال ۱۳۶۵ به دنیا آمد و در خرداد ۱۴۰۰ در آخرین اعزامش به سوریه به شهادت رسید. از او سه فرزند به یادگار مانده است.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

تازه‌ها

پربازدیدترین