«كارکرد گفتمانی سکوت در داستان کوتاه معاصر ایران» اثری پژوهشي از ليلا صادقي است به بررسی زبانشناسی سکوت در ادبیات میپردازد. در این اثر، سکوت به عنوان یکی از شگردهای روایی مطرح شده است.\
وي افزود: «گفتمان سكوت» یعنی آنچه گفته نمیشود یا دانسته نمیشود، آنچه صرفا به طور ضمنی یا شهودی، غیرمستقیم، غیردقیق، ناکامل و یا به صورت محذوف بیان میشود.
اين پژوهشگر گفت: به طور خلاصه، گفتمانی از سکوت به بررسی خوانش مخاطب براساس ناگفتههای متن میپردازد و برخلاف بررسیهای زبانشناسی - اجتماعی که سکوت را در متون گفتاری به ویژه مکالمه مد نظر داشتهاند، در این پژوهش، سکوت در هر متنی اعم از گفتاری و نوشتاری مورد مطالعه قرار میگیرد.
نويسنده «داستانهاي برعكس» درباره بررسي كاركردهاي ديگر سکوت در اين اثر پژوهشي توضيح داد: در این پژوهش با رویکردی زبانشناسانه به سکوت نگاه شده است، و با الهام از تقسیمبندیهای مختلف سکوت در مکالمه، در زمینه زبانشناسی اجتماعی و با استفاده از نظریههای فلسفی و ادبی موجود برای گفتمانهای مختلف، به تعریف مقوله جدیدی از سکوت پرداخته شده است که در آن بررسی سکوت گفتمانی در متن داستانی، باعث میشود که گونههای متفاوت روایت داستانی، قابل تقسیمبندی باشند.
وي همچنين با اشاره به ساختار ناگفتهها در ادبيات داستاني معاصر توضيح داد: چنانکه زیبایی روایت در متن به خاطر ناگفتههای آن است، طبق نظریهای که در این اثر ارايه میشود، سکوت به بررسی ساختار ناگفتهها و ویژگی و سطوح بازنمایی آنها در متن داستانهایی نظیر «نمازخانه کوچک من» اثر هوشنگ گلشیری، «درخت گلابی» اثر گلی ترقی، «به دزدی رفتهها» نوشته ابراهیم گلستان، «خواب خون» اثر بهرام صادقی و همچنین «قصه خرگوش» و «گوجه فرنگی» اثر زویا پیرزاد میپردازد.
وي با بيان تقسيمبنديهاي سكوت در اين اثر پژوهشي خاطرنشان كرد: در واقع با توجه به انواع مختلف سکوت ساختاری، معنایی و کاربردی که تقسیمبندی این نگارنده از مقوله سکوت به شمار میرود، میتوان به تحلیل گفتمانی متن پرداخت و چرایی استفاده از هر کدام از انواع سکوت را به دلایل سبکشناختی در روایت داستان، بررسی كرد.
صادقي در پايان گفت: ميتوان گفت اجرای سکوت در خدمت روایت داستانهاي خوشساخت است. چرا که هرکدام از این انواع مختلف، در راستای شکلگیری برخی از عناصر داستان و یا اجزای پیرنگ قرار میگیرند و امکان بررسیهای سبکشناختی داستان را در طول یک دوره یا دورههای متفاوت، در اختیار آیندگان قرار میدهد.
وي تصريح كرد: اين كتاب حدودا 560 صفحه است و هنوز درباره ناشر آن تصميمي نگرفتهام.
نظر شما