به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، دكتر مظاهر مصفا؛ مصحح متن کامل گلستان و بوستان سعدي، در نخستين نشست «سعدي‌شناسي» كه در سراي اهل قلم موسسه خانه كتاب برگزار شد، گفت: اعتبار حافظ آن است كه شايسته‌ترين مقلد سعدي است و اگر سعدي نبود حافظ به وجود نمي‌آمد.

وي كه عصر روز شنبه (30 آبان‌ماه) در سراي اهل قلم سخن مي‌گفت، افزود: بزرگ‌ترين هنر حافظ اين است كه باسليقه‌ترين مقلد سعدي است. تركيبات و زمينه‌هاي ذهني سعدي كه به صورت شعر، غزل، بوستان و گلستان آشكار شده اگر به آن بينديشيم اين ريشه‌هاي انديشه‌ سعدي در اشعار حافظ نيز مشاهده مي‌شود.

مصحح «متن انتقادی جوامع الحکايات و لوامع الروايات» گفت: حافظ زمينه‌ساز سبك مشهور هندي و اصفهاني است. دقت‌ها و ريزه‌كاري‌هاي حافظ سبب شده كه اشعار صائب پس از او به وجود بيايد و ديوانش را به سبك حافظ بسرايد. اگر حافظ با ذوق‌ترين و قوي‌ترين مقلد سعدي است مضامين و باريك‌انديشي وي زمينه‌ساز سبك هندي و اصفهاني بوده است.

وي افزود: از زماني كه فهرستي بر كليات سعدي نوشته‌ام و نام اشخاص، مكان‌ها، تركيبات، اصطلاحات و... را فهرست‌بندي و 120 دسته از تعبيرات سعدي را به رشته تحرير درآوردم مقالات و پايان‌نامه‌هاي بسياري در دوره كارشناسي‌ارشد و دكتري بر اساس اين كتاب فهرست‌بندي نوشته شده است با اين كه نامي از من نبرده‌اند ولي خوشحالم كه وسيله اشاعه كلام سعدي شده است.

مولف كتاب «آتشكده ثاني» خاطرنشان كرد: اگر بخواهيم شاعري مانند سعدي را بزرگ‌ترين شاعر زبان فارسي بناميم، بايد كمي تأمل كنيم زيرا ما شاعري مانند فردوسي و كتابي مانند شاهنامه داريم. شاهنامه حماسه ملي ماست و در دانشگاه‌ها نسبت به اين كتاب ارزشمند غفلت كرده‌ايم.

وي افزود: در دانشگاه‌ها، اساتيد جزوه‌هايي منتخب از اشعار شاعران را انتخاب كرده‌اند و به دانشجويان درس مي‌دهند، اين مسأله مانع از اين مي‌شود تا دانشجو به منابع اصلي مراجعه نكند و تنها به همان منتخبات اكتفا ‌كند. اين مسأله باعث مي‌شود زبان فارسي به سوي فراموشي پيش رود. تا زماني كه اشعار نظامي، خاقاني، سعدي، فردوسي و... وجود دارد چرا از منتخبات بهره گيريم، برخي از منتخبات در دانشگاه‌ها بر اساس ذوق و اعتقاداتي گردآوري شده كه كاملا سنجيده نيست.

مولف كتاب «داستان‌های مثنوی» خاطرنشان كرد: شاهنامه فردوسي معضلاتي ندارد و تركيبات و لغات پيچيده در آن نيست اما بزرگ‌ترين معضلات آن تدريس زبان فارسي در شاهنامه فردوسي است. اگر داستان رستم و سهراب و سياوش و... را براي دانشجويان تشريح كنيم و توضيح بدهيم مي‌توانيم دانشجويان را با زبان فارسي آشنا كنيم. نمي‌توان به يك ليسانسيه ادبيات فارسي اعتبار دارد كه يك‌بار شاهنامه را روخواني نكرده باشد.

وي افزود: ما اگر سعدي، حافظ، خواجوي كرماني، نظامي را مي‌شناسيم ابتدا بايد شاهنامه را بشناسيم زيرا شاهنامه مأخذ زبان، ادب، داستان‌سرايي، صحنه‌آرايي و... است و بزرگ‌ترين منبع تحقيق و پژوهش و كوشش اهل ادب شاهنامه فردوسي محسوب مي‌شود.

اين مصحح و شاهنامه‌شناس خاطرنشان كرد:‌ شاهنامه سند مليت و سند تاريخ چندين هزار ساله ايران است. پس از حمله اعراب به ايران شايد بتوان ادعا كرد كه بزرگ‌ترين مقاومت اشاعه فرهنگ غير فارسي از جانب فردوسي صورت گرفته است. شاهنامه سد سديدي براي نسل‌هاي بعد از اسلام در ايران است تا از نظر ادبي، خلاقيت‌هاي شاعري و صنايع بديعي آن ادب ديرينه فارسي و حماسه‌سرايي را از دست ندهند.

مترجم كتاب «مجمع الفصحاء» خاطرنشان كرد: شاهنامه سند قوميت و ملت ماست و مي‌توانيم گذشته درخشان نياكانمان و تاريخ چندين هزار ساله را در اين نامه كهن بيابيم. اگر شاهنامه نبود، نظامي پا نمي‌گرفت و بوستان سعدي نيز شكل نمي‌گرفت. تكيه‌گاه ذهني همه بزرگان شعر و ادب فارسي ما شاهنامه فردوسي بوده است.

وي افزود: سعدي با همه عظمت، فرزند خلف و سر به راه شاهنامه است. بوستان سعدي داراي مفاهيم اخلاقي، حكمي و پند و اندرز است، اما كدام پند و اندرز وجود دارد كه در شاهنامه فردوسي آن را نيابيم. اگر پند و اندرزهاي شاهنامه را استخراج كنيم سرمايه تمام كتاب‌هاي زبان و ادبيات فارسي ما مي‌شود. نظامي تحت تأثير مستقيم شاهنامه فردوسي بوده و سعدي بوستان و گلستان را تحت تأثير فردوسي سروده است.

وي در پايان سخنانش خاطرنشان كرد: زبان و ادبيات فارسي در تاريخ چندين هزار ساله ايران، آبروي ما محسوب مي‌شود، ما به زبان فارسي بي‌‌اعتنايي مي‌كنيم و دانشجويان پس از گذراندن واحدهاي زبان و ادبيات فارسي با اين زبان ارزشمند خداحافظي مي‌كنند و آن را به بوته فراموشي مي‌سپارند. من در بين دانشجويان دانشگاه‌ها زبان و ادبيات فارسي را در آستانه سقوط مي‌بينم و مشاهده مي‌كنم كه زبان و ادبيات فارسي از دانشگاه‌ها رخت بربسته است.