يكصد و چهل و سومين شماره ماهنامه تخصصي نقد و بررسي كتاب با عنوان «كتاب ماه كليات» به سردبيري داريوش مطلبي از سوي خانه كتاب منتشر و روانه بازار نشر شد.\
«كتاب ماه كليات» با توجه به ردهبندي دهدهي ديويي به نقد و بررسي كتابهاي علوم كتابداري، اطلاعرساني، روزنامهنگاري، نسخ خطي، رايانه، دايرةالمعارف و فهرستها، لغتنامه و فرهنگنامه، كتابشناسي و دانشنامه ميپردازد. همچنين هر ماه فهرست كامل انتشارات ماه پيشين در حوزه كليات كه با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي انتشار يافته و در نظام اطلاعرساني «خانه كتاب» وارد شده است، براساس ردهبندي دهدهي ديويي در داخل لوح فشرده ارائه ميشود.
داريوش مطلبي، سردبير ماهنامه در سخن نخست اين شماره با عنوان «هفتهاي ديگر براي كتاب» مينويسد: «كتابخواني سير در انديشه و تفكر ديگران و گشودن دري به دنياي ناشناختههاست. در واقع انسان با مطالعه، از تجربه مجدد تجربههاي ديگران بينياز ميشود و به سان انساني دنياديده، از اشتباهات ديگران پند ميگيرد و از موفقيتهايشان درس، گرايش به كتابخواني سبب آگاهي، شناخت و پيشرفت جامعه و رويگرداني از آن سبب گمراهي، ناآگاهي و عقبماندگي خواهد شد. كتابخواني قوه ابتكار و خلاقيت انسان را بارور و روحيه آزاديخواهي و بزرگمنشي را در او تقويت ميكند، همچنين او را از انساني منفعل به شخصي فعال در سرنوشت خود و جامعه خويش تبديل ميكند. در فوائد كتابخواني همين بس كه حضرت علي(ع) ميفرمايد: "هرآن كس كه با كتاب آرامش يابد، راحتي و آسايش از او سلب نميگردد."
كتاب و كتابخواني همواره يكي از دغدغههاي اصلي اهالي فرهنگ و دستاندركاران و برنامهريزان حوزه فرهنگ بوده است. نامگذاري هفتهاي بنام «هفته كتاب جمهوري اسلامي ايران»، از سوي شوراي فرهنگ عمومي در سال 1372 نشان از توجه مسوولان به اين امر دارد. هفته كتاب مجموعه مراسمي است كه هر ساله در آبانماه به ابتكار و هدايت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي براي ترويج كتاب و كتابخواني برگزار ميشود. در برگزاري اين رويداد فرهنگي -كه تاكنون شانزده دوره برگزار شده است- وزارتخانهها، سازمانها و نهادهاي مختلفي با معاونت فرهنگي وزارت فرهنگي ارشاد اسلامي همكاري دارند.
از جمله ويژگيهاي ممتاز هفته كتاب، قرار گرفتن اخبار مربوط به كتاب و چاپ و نشر در صدر اخبار كشور و برگزاري صدها مراسم و رويداد علمي و فرهنگي با محوريت كتاب است. ويژگي ديگر هفته كتاب، فعاليت گسترده و خودجوش تشكلهاي فرهنگي، نهادهاي صنفي حوزه نشر و نيز ناشران خصوصي است. با توجه به اهميت موضوع، بخش اعظم اين شماره كتاب ماه، به مباحث مرتبط با موضوع مطالعه و كتابخواني اختصاص يافته است.»
گفتوگوي اين شماره ماهنامه به بررسي اهداف، برنامهها و فعاليتهاي هفدهمين دوره هفته كتاب جمهوري اسلامي ايران اختصاص يافته است. همكاري سازمانها، نوآوريهاي اين دوره نسبت به دورههاي قبل، نامگذاري روزهاي هفته كتاب، تاثير هفته كتاب بر ترويج كتاب و كتابخواني و مشاركتهاي مردم در برنامهها، مباحث اصلي گفتوگو را تشكيل ميدهند.
«خواندن: ضرورت، لذت يا هدف؟» موضوع نشست اين شماره است. در اين نشست خواندن و مطالعه از ديدگاه مختلف از سوي صاحبنظران بررسي ميشود. مباحث مطرح شده در اين بخش شامل تعريف خواندن، تاثير محيط در خواندن، شكلگيري عادت مطالعه، فرآيند درك كودك در حين خواندن، نگاه درست به فرايند مطالعه و فراهمسازي امكانات مورد نياز كتابخواني است.
سه يادداشت در بخش ديدگاه اين شماره ارائه شده است. ديدگاه نخست با عنوان «كتاب و كتابخواني و نقش سازمانهاي فرهنگي» به بررسي مباحث مهمي نظير اقتصاد كتاب، فرآيند صدور مجوز كتاب و سرانه مطالعه -به عنوان مسائلي كه نيازمند توجه بيشترياند- پرداخته است. ديدگاه دوم «خواندن براي خوب بودن» به بررسي وضعيت كتابخواني در جامعه و نگاه ارزشي به آن و ديدگاه سوم با عنوان «درستخواني و لذت از مطالعه» به بيان تاثير بهرهگيري از روشهاي مطالعه در افزايش لذت را مورد بررسي قرار ميدهند.
بخشي از مقالات نقد و بررسي شامل «كتابخانههاي آموزشگاهي، پوياسازي نظام آموزشي»، «راهبردها و مهارتهاي مطالعه»، «كتاب و كتابخواني، نيم نگاهي به برخي كتابهاي منتشر شده»، «مهارتهاي مطالعه: آيا من واقعا به همه اين مهارتهاي نياز دارم؟» و «مطالعه و ارزيابي در وب» به نقد و بررسي كتابهاي مرتبط با كتابخواني پرداخته است. علاوه بر اين مقالات، با توجه به رسالت نشريه براي نقد و بررسي كتابهاي تازه منتشر شده مقالات، نقد ديگري كه ارتباطي با كتابخواني و مطالعه ندارند نيز ارائه شدهاند. اين مقالات عبارتاند از: «همكاري علمي پژوهشي، جامعهشناسي همكاري عملي»، «مديريت اطلاعات علمي»، «ارزشها و جذابيتهاي كتابداري و اطلاعرساني (از دو ديدگاه)».
در بخش مقالات اين شماره چهار مقاله ارائه شده است. «مطالعه و سرمايه نمادين» عنوان مقالهاي است كه سعي كرده با استفاده از آراي «پير بورديو»، جامعهشناس فرانسوي، برخي از وجوه اجتماعي و فرهنگي «مطالعه» را مورد تامل انتقادي قرار دهد. «فرايند تكوين مطالعه و خواندن در حوزه كتابداري و اطلاعرساني» عنوان مقاله ديگري است كه به انديشه چند تن از صاحبنظران اين حوزه، نظير باتلر، لندهير، كرايست، اهارا و ليو توجه كرده تا آشكار شود كه چگونه مطالعه و خواندن با دگرگوني در محملهاي اطلاعاتي، تكوين و تكامل يافت. «آشنايي دانشجويان با شيوههاي مطالعه» مقاله بعدي اين بخش است كه به عوامل اصلي موفقيت و دستيابي دانشجويان به مطالعه ثمربخش اشاره كرده است. آخرين مقاله اين بخش با عنوان «هفته كتاب جمهوري اسلامي ايران» به بررسي تحولات مهم شانزده دوره اخير هفته كتاب ميپردازد.
كتابشناسي مطالعه، گزارش هفتاد و پنجمين همايش ايفلا و نهمين دوره كتاب فصل مطالب پاياني شماره حاضر را به خود اختصاص داده است.
يكصد و چهل و سومين شماره ماهنامه «كتاب ماه كليات» در 112 صفحه و بهاي 12000 ريال راهي بازار نشر شد.
نظر شما