كتاب «نصايح اخلاقي - عرفاني امام خميني(ره)» تاليف و تدوين شده توسط حجتالاسلام والمسلمين دكتر احمد ضرابي از سوي انتشارات موسسه فرهنگي پيوند با امام(ره) به چاپ چهارم رسيد.\
علامه ميرزا ابوالحسن شعراني در معناي لغوي نصيحت آورده است: «نصيحت به معناي خيرخواهي و ارشاد نمودن به راهي است كه صلاح طرف باشد. خالص گردانيدن نيت از آلودگي و فساد او، اراده خوبي و پاكي نيت، و در جستوجوي بهترين راه براي او برآمدن است.»
بارقه الهي خيرخواهي همانگونه كه در چهره ملكوتي خود براي مومنين در بهشت برزخي و قيامت به هزاران چهره دلكش و زيبا ظهور ميكند و با شهد شيرين و رنگارنگ خود ذائقهها را به هزاران چهره حظ و لذت مينوازد، در زندگي روزمره ما نيز به اشكال مختلفي ظاهر ميشود و به تناسب هر موضوع و مسالهاي رنگ و هيات مخصوصي به خود ميگيرد كه فهم درست و اجراي صحيح در زيبايي و دلپذيري آن نقش تام و تمامي دارد. از اين رو شيخ عباس قمي(ره)، در تعريف نصيحت به نحوه و چگونگي اجراي آن نيز توجه كرده، مينويسد: «نصيحت درباره مومنين، راهنمايي آنان است به سوي مصالح ديني و دنيوي و اگر به چنين مصالحي جاهلند آنان را تعليم داده و متذكر شويم و در صورت غفلت يادآوري نماييم و اين كه غش(ناخالصي) و حسد را در حق آنان ترك نموده و به فكر دفع ضرر و جلب منفعت آنان باشيم. و اگر نصيحت ما را نپذيرفتند با آنان رفق و مدارا پيشه سازيم تا قبول نمايند. اگر نصيحت مربوط به امور ديني آنان باشد در صورت عدم پذيرش شيوه امر به معروف و نهي از منكر را در پيش گيريم.»
ارزش نصيحت آنچنان والا است كه اشرف مخلوقات عالم، رسول خدا(ص) خود را بينياز از آن نميبيند! رسول خدا(ص) روزي به جبرئيل عليهالسلام فرمود: «مرا موعظهاي بنما و نصيحتي كن! جبرئيل عرض كرد: اي محمد(ص)! هرطور كه ميخواهي زندگي كن، اما بدان كه روزي خواهر مرد؛ و هر چيزي را كه ميخواهي دوست داشته باش، ولي بدان كه روزي از آن جدا خواهي شد؛ و هر طور خواهي عمل نما، اما آگاه باش كه روزي آن را ملاقات خواهي كرد، شرافت مومن در نماز شب او و عزتش در بينيازي از مردم است.»
امام باقر(ع) فرمود: «از كسي بايد بيش از ديگران پيروي نمايي كه تو را خالصانه نصيحت ميكند، ولو با نصيحت خود تو را به گريه اندازد، اما از كسي كه مصلحت واقعي تو را در نظر نميگيرد و صرفا با غش و حيله و ناخالصي موجبات سرور تو را فراهم ميكند، اطاعت منما. (اي بسا پشت اين شاديهاي آلوده به گناه و زود گذر، غمها و غصههاي طولاني باشد.)»
امام صادق(ع) نيز فرمودند: «علي(ع) عبد ناصحي براي خدا بود؛ مردم را به خاطر خدا نصيحت كرد و خدا را دوست داشت و خدا نيز او را دوست داشت. "من خافالله خاف منه كل شيء و من لم يخفالله اخافهالله من كل شيء؛ هركه از خدا بترسد! خدا هم چنان هيبتي از او در دل ديگران ايجاد خواهد كرد كه همه از او ترسيده و حساب ميبرند. اما آنكه از خدا نترسد، خدا چنان ترسي در دل او خواهد انداخت كه از همه واهمه كرده و از هر چيز ميترسد.»
درباره حد و و مرز نصيحت، رواياتي از معصومين عليهمالسلام نازل شده كه در اينجا به بعضي از اين روايات اشاره ميشود: پيامبر(ص) فرمود: «نصيحتي كه به قدر توان و طاقت باشد بر همه لازم و ضروري است؛ به شرطي كه نصيحت كننده بداند نصيحتش مورد قبول واقع خواهد شد و خوف و خطري را نسبت به خود احساس نكند، كه در غير اين صورت (يعني اگر احتمال خطر بوده و يا نتيجه معكوس دهد و يا خطر جدي جاني و مالي در پي داشت) تكليفي متوجه او نخواهد بود.»
علي(ع) فرمود: «كثرةالنصح تهجم بك علي كثرةالظنه؛ نصيحت بيش از حد، موجب هجوم آوردن بدگماني به سوي شماست. (يعني نصيحت شونده خيال ميكند كه ناصح براي اغراض شخصي و نامطلوب اندرز ميدهد).» و در روايتي ديگر علي(ع) فرمودند: «من بصرك عيبك فقد نصحك؛ هركه تو را بر عبوديت آگاه ساخت؛ او در حقيقت ناصح و خيرخواه توست.»
امام سجاد(ع) هم فرمود: «كثرةالنصح تدعوا اليالتهمة؛ زياد نصيحت كردن، انسان را به سوي تهمت فرا ميخواند.»
كتابهاي قرآن كريم، نهجالفصاحه، نهجالبلاغه، آدابالصلاة، اربعين حديث، بحارالانوار، جهاد اكبر، الحكمالزاهره، الحياة، خصال، روضةالمتقين، سفينةالبحار، شرح حديث جنود عقل و جهل، شرح دعاي سحر، صحيح مسلم، صحيفه امام، غررالحكم و دررالكلم، كافي، اللئاليالاخبار، مستدركالوسائل، مكارمالاخلاق، من لا يحضرهالفقيه، ميزانالحكمه، نثر طوبي، وسائلالشيعه، وصيتنامه سياسي الهي امام خميني(ره) و ولايت فقيه، از منابع و مصادر مولف در تدوين اين اثرند.
چاپ چهارم كتاب «نصايح اخلاقي - عرفاني امام خميني(ره)» در شمارگان 3000 نسخه، 280 صفحه، و بهاي 33000 ريال راهي بازار نشر شد.
نظر شما