به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اين مجله، نشريه‌اي است كه با هدف اطلاع‌رساني و نقد و بررسي كتاب به صورت ماهانه منتشر مي‌شود. نشريه مي‌كوشد از طريق بحث و بررسي درباره رابطه متقابل كتاب و جامعه، چشم‌انداز گسترده‌تري از مسايل مربوط به كتاب‌هاي علوم اجتماعي را ترسيم كند و از اين طريق بين ناشران، دست‌اندركاران فني، پديدآورندگان، كتابداران، مخاطبان و ساير فعالان عرصه نشر، رابطه‌اي موثر ايجاد كند.
دكتر سيدرضا نقيب‌السادات، سردبير ماهنامه در بخش «سخني با خواننده» با عنوان «صنايع فرهنگي و اهميت آن» مي‌نويسد : «شماره جديد كتاب ماه علوم اجتماعى و شماره آتى آن به صنايع فرهنگى و كالاها و خدمات فرهنگى اختصاص دارد. صنايع فرهنگى طبق تعريف پذيرفته شده آن، صنايعى است كه با آفرينش، توليد و تجارى شدن كالاها و خدمات، داراى محتواى غير مادى و فرهنگى و مشمول حق مؤلف سروكار دارد. اين صنايع عبارتند از چاپ و نشر، انتشارات چند رسانه‌اى، توليدات سينمايى و سمعى و بصرى، ضبط و صدابردارى، صنايع دستى و طراحى. گاه دايره شمول اين اصطلاح به گونه‌اى است كه كارشناسان، معمارى، هنرهاى تجسمي و نمايشى، ورزش، سازهاى موسيقى، تبليغات و جهانگردى فرهنگى را در حوزه صنايع فرهنگى محسوب مى‌دارند. مفهوم "صنايع فرهنگي" نخستين‌بار در طي جنگ جهاني دوم و در مكتب فلسفيِ فرانكفورت براي توصيف صنعت قدرتمند فيلم‌سازي آمريكا شكل گرفت.
اصطلاح صنعت فرهنگ، نخستين‌بار در يكى از فصول كتاب ديالكتيك روشنگرى "ماكس هورك هايمر" و " تئودور دبليو آدورنو"، دو تن از معروف‌ترين نمايندگان مكتب فلسفى فرانكفورت، ابداع شد و هنوز درباره نوع فعاليت‌هايى كه زير مجموعه اين اصطلاح قرار گيرند، با توجه به تحولات فناورانه گفت‌وگوهايى وجود دارد.
صنايع فرهنگي انواع متفاوتى دارد. به طور مثال صنايعى كه در آنها كالاى توليد شده، كار يك صنعتگر است و با استفاده از ماشين و فرآيندهاى صنعتى در مقياسى وسيع تكثير مى‌شود. صفحات گرامافون، كتاب‌ها و نسخه‌هاى چاپى آثار هنرى از اين مقوله هستند.
در انواع ديگر صنايع فرهنگي، فرآيند عملى آفرينندگى از ابتدا نيازمند تجهيزات و وسايل پيچيده است كه موجب عدم توازن چشم‌گير افزايش توليد مى‌شود و ضرورت استفاده جمعى از اين وسايل را پيش مى‌آورد؛ مانند برخى حوزه‌هاى موسيقى پاپ و راديو و تلويزيون.
از نظر تأثير فرهنگي، صنايع فرهنگى كه بيشترين نفوذ را بر بخش‌هاى مختلف جامعه دارند، به ترتيب اهميت عبارتند از: برنامه‌هاى تلويزيوني، برنامه‌هاى راديوئي، روزنامه‌ها و مجلات، صفحه‌هاى موسيقي، فيلم و كتاب.
بدون شك اين سلسله مراتب از نظر اقتصادى، اندكى متفاوت خواهد بود.
در برخى كشورها، صنعت فرهنگى ابزارى است كه در كشمكش‌هاى سياسى و مردمى مورد استفاده قرار مى‌گيرد. در دسته‌اى ديگر از كشورها، ماهيت تجارى پيدا مى‌كند و در برخى كشورها ابزارى براى تأثيرگذارى مردمى و مسلكى مي‌شود كه در انحصار دولت است.
كشورهايي كه به اهميت استراتژيك صنايع فرهنگي پي برده و اقدامات متناسبي را به انجام رسانده‌اند، امروز از نظر اقتصادي و همچنين نفوذ فرهنگي در سطح بين‌المللي، موقعيت ممتازي دارند و به عكس كشورهايي كه به دلايل مختلف اعم از ايدئولوژيك، سياسي، اهداف اقتصاديِ كوتاه مدت يا حتي ماهيت فرهنگي، از صنايع فرهنگي خود حمايت نكرده‌اند، امروز گرفتار هجوم محصولات و محتواهاي فرهنگي بيگانه شده‌اند و در معرض همه‌گونه پيامدهاي جدي آن همچون به خطر افتادن هويت فرهنگي و پرداخت هزينه‌هاي سنگين بابت حق تكثير (كپي رايت) يا فشار براي ايجاد مانع در برابر واردات فرهنگي قرار گرفته‌اند و بدين سبب چه از لحاظ اقتصادي و چه فرهنگي در معرض خطر انزوا قرار دارند.
در واقع، صنايع فرهنگي سهم چشم‌گيري در دسترسي افراد به اطلاعات، آموزش و فرهنگ و نيز اشتغا ل‌زايي دارند و نقش مهمي را در ارائه تصوير فرهنگي يك كشور يا ملت و ايجاد جايگاه مناسب در اقتصاد بين‌المللي ايفا مي‌كنند. به همين علت بايد در هرگونه تحليل عميق و مستدل فرهنگي و در تدوين استراتژي‌هاي حوزه "فرهنگ و توسعه" كه هم‌اكنون از اولويت‌هاي دستور كاري نهادهاي بين‌المللي است، به بررسي دقيق "صنايع فرهنگي" پرداخت و تمهيدات لازم را براى بهره‌بردارى بيشتر از آن فراهم نمود.»
در بخش گفتگو اين شماره ماهنامه مطلب «صنايع فرهنگي و الزامات آن»، كه گفت‌وگو با دكتر مهدي ناظمي را شامل مي‌شود، درج شده است.
تعريف و ادبيات صنايع فرهنگي به عنوان كليد پيشرفت (پروفسور حميد مولانا) و نقش صنايع فرهنگي در هويت‌بخشي به امت اسلامي (دكتر غلامرضا كريمي)، عناوين بخش «ديدگاه» اين نشريه‌اند.
اين ماهنامه در شماره جديد خود به معرفي و نقد كتاب‌هاي فارسي با عناوين «بررسي لوازم و ابعاد فرهنگي «صنعت - بازار» دانش (سميه فريدوني)، فناوري، فرهنگ و اخلاق (علي فيروزي‌اردكان)، پيامدهاي فرهنگي اسباب‌بازي (مهوش سليماني)، فرهنگ مصور برنامه‌سازي در تلويزيون (فاطمه بنيادي)، بررسي تحليلي مطالعات انقلاب اسلامي (عسگر ابراهيمي‌كندري) و قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمين اجتماعي (مهرالزمان نوبان) پرداخته است.
در بخش معرفي و نقد كتاب‌هاي لاتين نيز كتاب‌هاي آمارهاي صنايع فرهنگي (چارچوبي براي گسترش پروژه‌هاي ملي در زمينه ظرفيت‌سازي داده‌ها) (مهدي ابراهيمي) و جامعه‌شناسي فرهنگ (ابوالفضل مسلمي) معرفي شده‌اند.
بررسي راهكارهاي انسجام‌بخشي به چرخه توليد، توزيع و نمايش آثار سينمايي در ايران (حسنيه ارباب افضلي)،در قسمت «معرفى و نقد پژوهش» درج شده‌اند.
«مقالات» اين شماره نشريه نيز داراي اين عناوين‌اند: گزارشي از يونسكو از نقشه استراتژي صنايع فرهنگي كشورهاي پيشرفته و در حال توسعه (دكتر محمدرضا سعيدآبادي)، صنايع فرهنگي و فرهنگ عمومي (مهندس منصور واعظي)، فرهنگ كارآفريني، كارآفريني فرهنگي، اهميت، ضرورت و جايگاه (خسرو سلجوقي)، هنرهاي سنتي و صنايع دستي، محور توسعه فرهنگي و صادرات (مهندس‌هاتفي)، نقش و تعامل خانواده بر مديريت توليد محصولات فرهنگي (دكتر طبيب‌زاده نوري)، برجسته‌سازي (الهه ايراني پورنظري)، تبيين نقش ولايت فقيه و رهبري در مهار بحران‌ها، تبيين انقلاب اسلامي ايران براساس تئوري تحول انقلابي چالمرز جانسون (نورالدين اكبري).
«نشست علمي - تخصصي نقش ورزش در كاهش انحرافات اجتماعي در ايران» و «گزيده‌اي از منابع مرتبط با انقلاب اسلامي» در بخش «اطلاع‌رساني» كار شده‌اند.
بيست و سومين شماره ماهنامه تخصصي اطلاع‌رساني «كتاب ماه علوم اجتماعي» ويژه صنايع فرهنگي(1)، در 120 صفحه و بهاي 12000 ريال راهي بازار نشر شد.
دوشنبه ۲۴ اسفند ۱۳۸۸ - ۱۱:۰۰
نظر شما