كتاب «تاريخمندي فهم در هرمنوتيك گادامر» جستاري در كتاب «حقيقت و روش» گادامر است. اين نوشتار نيز نظير بسياري ديگر از آثار مربوط به هرمنوتيك، تنها به بيان بخشي از انديشه اصيل فيلسوفان اين حوزه نظير «گادامر» ميپردازد، اما با اين وجود براي آشنايي با چنين مفهومي خالي از فايده نيست.
فصول نوشتار حاضر با در پيش گرفتن رويكرد توصيفي درصدد وصف ديدگاههاي گادامر و نه داوري درباره آنهاست، اما به ادعاي نويسنده، سنجش و نقد سخنان اين فيلسوف نيز در آن قابل مشاهده است.
اصطلاح هرمنوتيك ريشه در واژه يوناني دارد و به معناي تفسير و تفسير كردن است. هرمنوتيك دانشي است كه درباره چيستي، شرايط، روش، معيار صحت و ديگر اوصاف مربوط به فهم پديدارهاي فرهنگي بحث ميكند. روشن است كه اين تعريف با ناديده گرفتن تفاوتها و حتي تقابلهاي مراحل و گرايشهاي هرمنوتيك، همه را زير چتر واحدي جمع ميكند.
از اين رو، براي دريافت دقيقتر از اين اصطلاح بايد با لحاظ كردن گرايشها و چرخشهاي اين علم در دوران جديد، متناظر با هر نحله يا مرحله تعريفي جزييتر عرضه داشت. در اين راستا، هرمنوتيك به عنوان نظريه تفسير كتاب مقدس، روششناسي فقهاللغوي، علم فهم زبان، مباني معرفتشناختي يا روششناختي علوم انساني و پديدارشناسي وجود انسان و پديدارشناسي فهم اگزيستانسيال تعريف خاصي دارد.
اين نوشتار نيز جستاري در كتاب «حقيقت و روش» گادامر به شمار ميآيد و تنها بخشهايي از آن را بررسي ميكند. كتاب «حقيقت و روش» در سال 1960 ميلادي نقطه عطفي در تاريخ انديشه هرمنوتيكي پديد آورد. او در اين كتاب از منظري جديد مدام در حال گفتوگو با فلاسفه بزرگي نظير سقراط، افلاطون، ارسطو، دكارت، كانت، هگل، هوسرل و هايدگر و ديگران است و در طي اين گفتوگوها آراي آنان را ميسنجد و گاه با پيرايش و آرايشي جديد به شيوهاي استادانه با ديدگاهها و تفطنهاي هرمنوتيكي خويش ميآميزد.
تاكنون آثار متعددي درباره هرمنوتيك و به تبع آن انديشه گادامر به فارسي منتشر شدهاند. جستوجو براي شيوههاي فهم جديد و نگرش به متون براي دريافت برداشتي روزآمد از آنها را ميتوان از دلايل گرايش به مفهوم هرمنوتيك دانست.
اين اقبال زياد به هرمنوتيك، نياز به منابع اصيل آن را ضروري ميكند، در حالي كه تاكنون هيچ يك از كتابهاي گادامر به عنوان طلايهدار انديشه هرمنوتيكي، به فارسي ترجمه نشدهاند. تمامي كتابهايي كه در اين حوزه به چشم ميخورند، بخشي از انديشههاي او را مطابق برداشتهاي نويسندگان آنها بازگو ميكنند. به همين دليل نميتوان ادعا كرد كه در اين حوزه كتاب دست اولي در بازار نشر وجود دارد.
به عقيده برخي از كارشناسان و نويسندگان حوزه انديشه، عدم ترجمه كتابهاي بنيادي گادامر، كمبود متخصص در اين حوزه است. اين ادعا پذيرفتني است، اما بدان معنا نيست كه هيچ دانشآموخته متخصصي براي ترجمه آثار او در كشورمان وجود ندارد.
كتاب «تاريخمندي فهم در هرمنوتيك گادامر» در شمارگان 1000 نسخه، 183 صفحه و بهاي 39500 ريال از سوي انتشارات بصيرت منتشر شد.
نظرات