ايبنا نوجوان: جشنوارهی کتاب کودک و نوجوان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هر سال به برترین آثار نويسندگاني اهدا ميشود كه براي کودکان و نوجوانان قلم به دست میگیرند. در سال 1389 بیش از1323 اثر به دبیرخانهی چهاردهمین جشنوارهی کتاب کودک و نوجوان کانون ارسال و از آن میان، آثار زیر به عنوان برگزیده اعلام شد:
گروه داوری بخش داستان ترجمهی نوجوان، «آزیتا ایزدی» مترجم کتاب «مالو و مریخی کامپیوتری» نوشتهی «بلانکا الوارز» از «انتشارات علمی، فرهنگی» را «به دلیل شخصیتپردازی قدرتمند و گفتوگوهای جذاب» شایستهی دریافت جوایز جشنواره اعلام کرد. «مالو و مریخی کامپیوتری» داستان دخترکی به نام «مالو» است که باید چند روزی را با مادربزرگش «بالینا» بگذراند که در داستانگویی و بافتن روتختی(!) تخصص دارد. مالو در ابتدا احساس میکند این روزها بدترین و سختترین روزهای عمرش خواهند بود؛ اما مریخی کامپیوتری که یک شخصیت تخیلی است؛ او را در برابر امتحان سختی قرار میدهد و ناگهان مالو احساس میکند نیمی از وجودش در بدن مادربزرگ حلول کرده و به این وسیله او بهخوبی دردهای جسمانی و احساسات روحی بالینا را درک میکند.
این مساله باعث میشود تا دختر کوچک حس بهتری به مادربزرگ پیدا کند. او متوجه میشود که مادربزرگ رازهای بسیاری در سینه دارد.
هنگامی که مادربزرگ درد دارد، مالو نیز این درد را حس میکند و گاه که بیدلیل به گریه میافتد میفهمد که بالینای پیر دلتنگ است. این جریانها باعث میشود تا مادربزرگ و نوه به شناخت بیشتر و بهتری به یکدیگر دست پیدا کنند و با هم صمیمیتر شوند. مالو از اين آزمایش موفق بیرون میآید و مریخی کامپیوتری، او را بار دیگر به حالت اول بازمیگرداند. انتشارات علمی و فرهنگی کتاب «مالو و مریخی کامپیوتری» را در 3000 نسخه و با قیمت 2300 تومان روانهی بازار کتاب کرده است.
در بخش داستان تالیفی نوجوان جايزهي داوران به «مجید راستی» نویسندهی کتاب «این سر دنیا، آن سر دنیا» از انتشارات بهنشر «به دلیل ارائهی پیام انسانی در قالبی خلاقانه و زیبا» و «مهدی رجبی» نویسندهی کتاب «گریه نکنید مثل ابر باهار» از انتشارات علمی فرهنگی «به دلیل نگاهی نو به زندگی با فضاسازی متفاوت» اهدا شد.
کتاب «گریه نکنید مثل ابر باهار (بهار)» را انتشارات علمی فرهنگی در 3000 نسخه و با قیمت 2000 تومان روانهی بازار کتاب کرده است. داستان کتاب دربارهی پسری به نام میلاد است که برای آوردن «چی چی» ـ گربهی پسرعمویش (حسام) ـ به بالای درخت گیلاس میرود؛ اما از بالای درخت میافتد و به کما میرود. او با چشمان بسته همه چیز را میبیند و روحش آزادانه در گردش است. او مادر پدر و برادر دوقلویش (میکاییل) را میبیند. او که نمیداند در چه وضعیتی قرار دارد، تلاش میکند با اطرافیانش حرف بزند اما تنها اوست که همه را میبیند در حالی که هیچکس او را نمیبیند.
داوران بخش داستان نوجوان همچنين از «فرهاد حسنزاده» به خاطر نگارش کتاب «عقربهای کشتی بمبک» قدردانی كردند.
«عقربهای کشتی بمبک» شروعی تاثیرگذار دارد. داستان، درست در دل حادثه آغاز میشود و بیهیچ زیادهگویی، خواننده را به دنیای پرماجرای رمان پرتاب و به پیگیری آن علاقهمند میکند. شخصیتهای اصلی رمان چهار پسر نوجوان هستند که در دنیای بازیهای خود باندی بهنام «عقرب» را درست کردهاند و ناخواسته درگیر اتفاقاتی مرموز میشوند.
رمان از آنجا آغاز میشود که دو زن و یک مرد، با اتومبیل بزرگی در تاریکی شب وارد قبرستانی در بیرون شهر میشوند و خيلی مشکوک، چمدانی را در دل خاک پنهان میکنند. راوی(خلو) که بههمراه دوستانش در راه بازگشت به خانه است با یک شرطبندی کودکانه به اتومبیل نزدیک ميشود و سرانجام از سر کنجکاوی وارد ماجرایی میشوند که این رمان پرکشش را میسازد.
کتاب «عقربهای کشتی بمبک» هم مانند دیگر آثار «حسنزاده» نثری ساده و صمیمی و آمیخته با طنزی ظریف دارد. این کتاب 27 فصلی را نشر افق با شمارگان 2000 نسخه و به قیمت 4000 تومان منتشر كرده است.
در بخش ادبيات مذهبی نوجوان جايزهي گروه داوران به كتاب «تشنه لبان» نوشتهي «حميد گروگان» از انتشارات كانون «به دليل استفادهي خلاقانه از كتابهاي «مقتل» (كتابهايي كه ماجراي شهادت ياوران دين اسلام را شرح ميدهند.) در نگارش اثري مذهبي» تعلق گرفت. در اين بخش از «محمدحسین فکور» نویسندهی کتاب «نخلها قد میکشند» از انتشارات کانون قدرداني شد.
«تشنهلبان» کتابی دربارهی واقعهی عظیم عاشوراست. نویسنده در این کتاب با مراجعه به معتبرترین منابع تاریخ عاشورا، حوادث این روز بزرگ را با دقت و جزء به جزء روایت کرده، چنان که خواننده خود را در گرماگرم نبرد اصحاب سالار شهیدان با سپاه کفر مییابد و از مشاهدهی دلاوریهای شهیدان کربلا به وجد ميآيد و بر مصیبت وارد شده بر خاندان گرامی پیامبر اشک میریزد.
تصویرگری و صفحهآرایی چشمگیر این کتاب بهگونهای است که در آن نمونهای زیبا و به یاد ماندنی از هنر گرافیک و تصویرسازی ایران به نمایش گذاشته شده است. این کتاب را انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، در ۵ هزار نسخه و با قیمت ۸۰ هزار ریال برای گروه سنی "و" و مخاطبان عمومی منتشر کرده است.
«نخلها قد میکشند» (نگاهی به زندگی سلمان فارسی)، داستانی برای گروه سنی "هـ " است که انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آن را با قیمت 1500 تومان و در 15 هزار نسخه منتشر کرده است. این کتاب چند و چون زندگی و کشمکشهای فکری و اعتقادی سلمان فارسی را در چارچوب داستانی زیبا و گیرا روایت میکند.
البته بخش داستان مذهبي نوجوان نيز جداگانه برگزار و در آن دو كتاب از «حمیدرضا شاهآبادی» نویسندهی کتاب «اعترافات غلامان» (انتشارات کانون) «به دلیل کشش و جذابیت فراوان و استفاده از زوایهي دید بکر در روایت زندگی امام رضا(ع)» و «نقی سلیمانی» نویسندهی مجموعه کتاب «زندگی پیامبر اسلام(ص)» از انتشارات بهنشر را «به دلیل استفادهي گسترده از منابع دست اول در روایت زندگی پیامبر اکرم(ص)» برگزیده اعلام کرد.
رمان «اعترافات غلامان» شبيهسازي حركت امام رضا(ع) از مدينه تا مَرو، به حركت امام حسين(ع) تا كربلا بوده است و به گفتهی نویسندهی کتاب، بيش از 95 درصد جملات آن، مستندات تاريخي و معتبر است و در حقیقت، روايتی تاريخی و غيرمشهور است كه به واقعهای میپردازد. «مأمون» سیتن از غلامان خود را مأمور به شهادت امام رضا(ع) میكند و اين افراد با وجود تلاششان در اين راه ناموفق میمانند .داستان این کتاب از زبان خود غلامان روايت میشود.
مجموعهی «زندگی پیامبر اسلام(ع)»، «نقی سلیمانی» را انتشارات به نشر روانهي بازار كتاب كرده است. در اين كتاب بسياري از وقايع زندگي حضرت محمد(ص) كه تا به حال براي نوجوانان ايراني بازگو نشده، گنجانده شده است. مجموعهي «زندگی پیامبر اسلام» به شكلي نوشته شده است كه جاذبههاي رمان را داشته باشد و در كنار آن متني مطابق با واقعيتهاي تاريخي را به مخاطب ارائه دهد.
اين داستان با استفاده از منابع اصيل تاريخي(همچون قرآن، نهجالبلاغه و ساير منابع معتبر) نوشته شده است. رمان پيامبر شامل 8 جلد شده كه هرجلد 110 صفحه خواهد داشت و پيشبينی میشود كه كل اين داستان به 1000 صفحه برسد.
بخش جدید شهید فهمیده جشنوارهي كانون، نخستین بار در سال 1389 به بررسی کتابهای داستاني منتشر شده در حوزهی ادبیات دفاع مقدس اختصاص یافت. این بخش نخستین و تنها جایزهی امسال این بخش را شامل دیپلم افتخار، لوح زرین و سه سکه بهار آزادی به «احمد دهقان» نویسندهی کتاب «دشتبان» از انتشارات نیستان «به دلیل ارائهی اثری مردمشناسانه و جزیینگر در ادبیات دفاع مقدس» اهدا شد. رمان «دشتبان» از زبان نوجوانی به نام ناصر روایت میشود. پدر ناصر، دشتبان است و این شغل در خانوادهشان
موروثی است. همزمان با آمدن پدر از دشتبانی، قصهی جنگ برای ناصر و خانوادهاش کلید میخورد. داستان از اواخر شهریور 59 آغاز میشود و در زمستان - وقتی که فرمانده آنها را به پشت جبهه حرکت میدهد ـ به پايانمیرسد.
دشتبان روایت یک نوجوان از آوارگی در جنگ است. او داستان را از زبان گذشته روایت میکند و این باعث میشود که راوی، بزرگ و دانا جلوه کند. ناصر اطلاعات زیادی را دربارهي حیوانات، رودخانهها و کوهها و درختها به مخاطب میدهد که این اطلاعات در حوزهی زندگی شهری نمیگنجد. دشتبان نخستین رمان از مجموعهی "متون فاخر" انتشارات نیستان است که با قیمت 4200 تومان روانهی بازار کتاب شده است.
در بخش علمی و آموزشی نوجوان «کاظم طلایی» مدیریت تالیف گروه نویسندگان کتاب «حیات وحش ایران» از انتشارات طلایی «به دلیل تولید یک اثر صد در صد بومی توسط پدیدآورندگان داخلی درباره جانوران ایران» و «زهره پریرخ» مولف کتاب «میراث فرهنگی ایرانیان» از انتشارات کانون «به دلیل دستیابی به استانداردهای مطلوب تولید این نوع متون» هریک جداگانه به عنوان برندهی دیپلم افتخار چهاردهمین جشنوارهي کتاب کودک و نوجوان معرفی شدند.
«فرهنگنامهی حیات وحش ایران» را انتشارات طلایی در 367 صفحه و با قیمت 25 هزار تومان روانهی بازار کتاب کرده است. در این فرهنگنامه، گونههاي مختلف جانوران ايران معرفی و به رفتارهاي فردي و اجتماعي جانوران ايران پرداخته میشود. یکی از ویژگیهای این کتاب، بهكارگيري صدها عكس از بهترين عكاسان و استفاده از بهترين شيوههاي تصويرسازي است.
علاوه بر این سايتهاي معتبر جانوران و نقشهي پراكنش جانوران ايران در این کتاب گنجانده شده است. 18 نويسنده و پژوهشگر اين كتاب، تقريباً مهمترين گونهها را، خصوصاً گونههايي را كه خاص اقليم ايراناند، از قلم نينداخته و از نظر دور نداشتهاند و با آنكه بناي كار فرهنگنامه بر اختصار است، كوشش شده، جانوراني معرفي شوند كه در بخش وسيعتري از سرزمين پهناورمان پراكندهاند يا در باورهاي مردم جايگاهي ويژه دارند. اين فرهنگنامه 370 صفحهاي، مهرهداران ايران را جداگانه و در پنج بخش پستانداران، پرندگان، دوزيستان، خزندگان و ماهيها بررسي كرده است. در اين كتاب 30 ماهي، 6 دوزيست، 25 خزنده، 44 پرنده و 38 پستاندار به تفصيل معرفي شده و البته در خلال اين معرفي، از ديگر اعضاي خانواده نيز سخن به ميان آمده است. چنانكه ميتوان گفت (بنا بر نمايه انتهايي كتاب) نام 560 جانور به تفصيل يا به اشاره در كتاب ذكر شده است.
«میراث فرهنگی ایرانیان» نام کتابی آموزشی، تاریخی است که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آنرا با قیمت برای گروه سنی "د" و "هـ" منتشر کرده است. تاریخ زندگی انسان در سرزمین ما به دو میلیون سال پیش میرسد. آثار به جا مانده بیانگر چگونگی زندگی انسان و گذر از دورههای مختلف در این تاریخ طولانی است. هر ابزار سنگی، استخوانی و چوبی و هر مجسمه یا ظرف گلی و سفالی و فلزی نشانی زنده از رفتگان کهن در این سرزمین است. این نشانهها میتواند همچون آینهای زندگی و باور هنر پیشینیان را بازتاب داده و جوینده و بینندهي تیزبین را با نمایی کلی از زندگی در روزگاران کهن آشنا كند. با اختراع خط انسان به دورهي فرهنگسازی پا میگذارد و تعامل فرهنگی با دیگران به رشد و پیشرفت او شتابی دیگر میدهد. ایران یکی از چند کشور فرهنگساز است که همواره از دیرباز سردمدار تمدن و دین و دانش بوده است.
در کتاب «میراث فرهنگی ایرانیان» ، تاریخ تمدن ایران بر پایهی آثار موجود در موزهی ملی ایران ارائه میشود تا زمینهای باشد برای درک هرچه بهتر زندگی مردم در این سرزمین، و آشنایی بیشتر با هویت ایرانی در فراز و فرود روزگاران.
در بخش شعر نوجوان داوران چهاردهمين جشنوارهي كتاب كودك و نوجوان كانون «سیداحمد میرزاده» سراینده شعرهاي کتاب «نمیتوان کلاغ ماند» از انتشارات کانون را «به دلیل بیان پرقدرت مضامین نوجوانانه» شایستهی دریافت دیپلم افتخار شناختتند.
مجموعهی شعر «نمیتوان کلاغ ماند» شما را سوار قایق خیال میکند و جایی میبرد که دوست دارد. شاعر این مجموعه از دریچهی تازهای به اطرافش نگاه میکند. مثلاً شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید او فصل پاییز را مثل یک کبابی میبیند که در آن کباب برگ هم درست میکنند. این کتاب مجموعهاي از 14 شعر «میرزاده» است كه آنها را از بين حدود 140 اثر انتخاب و چاپ كرده است. شعرهاي اين مجموعه در قالب چهارپاره سروده شده و موضوعات متنوعي دارند. محيط زيست و روابط اجتماعي آدمها از جملهي مضاميني است كه در اين مجموعه مورد توجه بوده است.
«نمیتوان کلاغ ماند» را انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، با قیمت 1650 تومان روانهی بازار کتاب کرده است.
جایزهی بخش تصویرگری كتابهاي نوجوان نيز به «عاطفه ملکی» تصویرگر کتاب «کشاورز و خروس» به روایت «منوچهر کریمزادهجو» از انتشارات کانون «به دلیل نگاه بومی و ایجاد جذابیتهای لازم» و «علیاکبر افشار» تصویرگر کتاب «حیات وحش ایران» از انتشارات طلایی «به دلیل تصویرگری بدیع و دقیق علمی» تعلق گرفت.
مهمترین و باارزشترین جایزهي جشنواره یعنی «مداد پرنده» نيز به «حسن سالاری» «به خاطر مجموعه فعالیتهایش در توليد کتابهای علمی» تعلق گرفت. «سالاري» نويسنده، پژوهشگر و مترجم كتابهاي علمي نوجوانان، تا كنون جايزههاي زيادي براي كتابهايش گرفته است. مجموعهى «تاريخ علم براى نوجوانان»، «از پرندهي دانا بپرس و «100 دانشمند ايران و اسلام» از جملهي آثار تألیفی و ترجمهای این نویسنده و مترجم بهشمار میرود كه ما پيش از اين آنها را به تفصيل برايتان معرفي كردهايم.
نظر شما