پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۰:۳۰
کرمان از هزاره‌های دور تا بلندای غرور/ تاریخ پارینه‌سنگی ۱۱ هزار ساله کرمان

«کرمان از هزاره‌های دور تا بلندای غرور» عنوان کتاب تازه سیدمحمدعلی گلابزاده، کرمان‌شناس است که تاریخ ۱۱ هزار ساله این پهنه سرزمینی را در مجموعه‌ای کم‌حجم و خلاصه شده، با خوشنویسی نستعلیق از تاریخ پارینه‌سنگی تا دوران کنونی برای مخاطب عام با زبانی آسان و به دور از تکلف روایت می‌کند.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب «کرمان از هزاره‌های دور تا بلندای غرور» عنوان کتاب تازه سیدمحمدعلی گلابزاده» کرمان‌شناس به نام است که تاریخ ۱۱ هزار ساله این پهنه سرزمینی را در مجموعه‌ای کم‌حجم و خلاصه شده، با خوشنویسی نستعلیق از تاریخ پارینه‌سنگی تا دوران کنونی برای مخاطب عام با زبانی آسان و به دور از تکلف روایت می‌کند.

این کتاب با خط درشت و سفید خوشنویسی نستعلیق بر زمینه‌ای از نقشه ایران با ترکیبی از رنگ‌های صدری، سبز و آبی خودنمایی می‌کند. کتاب استاد گلابزاده را محمدحسین محسنی‌راد کرمانی با خط نستعلیق آراسته؛ تعداد صفحه های کتاب با محاسبه بخش های انگلیسی آن نیز تنها ۵۲ صفحه است.

ابتدای کتاب شعری وزین از هوشنگ ابتهاج به شرح زیر درج شده است: «تو از هزاره های دور آمدی، در این درازنای خون‌فشان؛ به هر قدم نشان نقش پای توست، در این درشت‌نای دیولاخ؛ ز هر طرف طنین گام‌های رهگشای توست، بلند و پست این گشاده دامگاه ننگ و نا؛ به خون نوشته نامه وفای توست، به گوش بیستون هنوز، صدای تیشه‌های توست؛ چه تازیانه ها که با تن تو تاب عشق آزمود؛ چه دارها که در تو گشت سربلند؛ زهی شکوه قامت بلند عشق، که استوار ماند در هجوم هر گزند.»

نویسنده، کتاب را با تاریخ کرمان آغاز می‌کند، از روزگاری که اسکندر مقدونی بر خاک آن تاخت تا زمانی که اردشیر بابکان کرمان را ایالت سوم این سرزمین نامید و در پهنه سیاسی حضوری فعال به آن داد؛ هرچند گذری هم به آثار کشف شده حاکی از تاریخ ۱۱ هزارساله در کرمان که گویای عظمت این تاریخ است می اندازد. هرم‌های قدرت در کرمان در طول تاریخ و فرماندهان بنام این سرزمین در هر دوره تاریخی با نوع اقداماتشان در این کتاب نام برده می‌شوند.

گریز نویسنده به دوران پس از اسلام طولانی‌تر است و عمده تاریخ آبادانی کرمان را به این زمان مربوط می‌داند، به زمانی که حاکمان بنامی که مسجدی چون ملک (امام) را ساختند و از کرمان، کرمان دیگری آفریدند تا با اقتصادی پویا در میان سایر مناطق ایران زمین سرآمد شود. نویسنده از قدرت ملکه پرآوازه‌ای چون ترکان خاتون نیز در کرمان می‌گوید، بانویی مدبر که به گفته گلابزاده «قبه سبز او روزگاری سبزستان دانش این دیار بود» و اولین دانشگاه را در این شهر راه اندازی کرد.

جلوتر که می‌رویم نام گنجعلیخان در کتاب پُررنگ می‌شود، نویسنده، وی را مایه آبرومندی کرمان می‌داند، فردی قدرتمند که مجموعه‌ای در این شهر ساخت تا چون نگینی بر تارک آن بدرخشد. نویسنده بارها و در جای جای کتاب می‌گوید کرمان در گذر روزگاران نه تنها از عمری به درازای تاریخ برخوردار است بلکه در کنار این کمیت از نظر کیفیت نیز گفتنی‌ها بسیار است

دانستن اطلاعات تاریخی کرمان در کمترین زمان

«کرمان از هزاره‌های دور تا بلندای غرور» چهلمین تالیف گلابزاده است، نویسنده و پژوهشگری که تاکنون ۴۰۰ عنوان کتاب در مورد کرمان و کرمانی‌ها به همت و با مقدمه او چاپ و منتشر شده؛ او اکنون مدیر مرکز کرمان‌شناسی است.

رییس مرکز کرمان شناسی درباره جزییات چرایی و نحوه انتشار این چنین کتاب می‌گوید که در ادامه می‌خوانید: یکی از دلایل نوشتن این کتاب به این شکل مختصر، این است که در دنیای کنونی، کوتاه گفتن و نوشتن باب طبع انسان هاست و با توجه به گرفتاری‌ها، مشکلات و انباشت اطلاعات مختلف، کمتر کسی حوصله خواندن مجموعه‌های طولانی مثل کتاب بینوایان ویکتور هوگو و … را دارد.

نکته دیگر اینکه ادبیات بیشتر کتاب‌هایی که در مورد تاریخ کرمان داریم به سبک و سیاق گذشته است و حتی خواندن روان ترین آنها مانند کتاب تاریخ کرمان (سالاریه) نوشته احمد علیخان وزیری کرمانی با تصحیح دکتر باستانی پاریزی برای مردم عادی راحت نیست. کمتر کسی است که با توجه به ادبیات سنگین کتاب‌هایی که در مورد کرمان نوشته شده است بتواند اطلاعاتی برای شناخت تاریخ این شهر به دست بیاورد.

یکی از دلایلی که کتاب حاضر را در این صفحات کم ارائه دادم این بود که مخاطبان آن بتوانند اطلاعات تاریخی دقیقی از این پهنه سرزمینی در کمترین زمان و با آسانترین زبان به دست آورند. این کتاب، تاریخ خلاصه شده کرمان از هزاره‌های دور است و ساختار نوشتار کتاب به گونه‌ای است که هر فردی با کمترین سواد می‌تواند آن را بخواند و در لابه‌لای آن اطلاعات خود را به دست آورد.

برای ماندگاری بیشتر، این کتاب با خط نستعلیق توسط یکی از خوشنویسان مطرح کرمانی، استادمحسنی راد کرمانی تحریر شده است. در این کتاب برای هر موضوع عکسی قدیمی نیز آورده شده است. مخاطبان این کتاب دو گروه هستند، گروه اول پژوهشگرانی که برای کسب اطلاعات در مورد کرمان و مسائل مرتبط با کرمان ده‌ها کتاب، جزوه و منابع مختلف را مطالعه می‌کنند که به طور مسلم، این کتاب برای این افراد نتیجه بخش نخواهد بود. گروه دیگر، افراد عادی جامعه که چندان به‌دنبال پژوهش و تحقیق نیستند، لذا این افراد تنها می‌خواهند از تاریخ کهن کرمان کسب اطلاع کنند که این کتاب برای آنان نتیجه‌بخش است.

عنوان هزاره‌های دور در این کتاب به روزگاران پس از دوره پارینه سنگی، نوسنگی و تمدن‌های اولیه برمی‌گردد و درواقع کتاب، چکیده و قطره‌ای از دریای بیکران اطلاعات در مورد کرمان را ارائه می‌دهد. نشانه‌های مربوط به تاریخ ۱۱ هزار ساله کرمان در این کتاب به چشم می‌خورد؛ پرفسور هوکراید، جغرافیدان معروف آلمانی پس از کنکاش و پژوهش در کوهبنان (شمال استان کرمان) معتقد است تیغ‌ریزه‌هایی در هزاره نهم پیش از میلاد (۱۱ هزار سال پیش) در این سرزمین ساخته و به تمدن های آن روز صادر می شده که سرنخ اولیه تجارت کرمان است؛ دانشگاه تهران نیز در این زمینه مقاله مفصلی منتشر کرده که این مستندات تاریخ ۱۱ هزارساله در این استان را تایید می‌کند.

غاری در لاله‌زار شهرستان بردسیر وجود دارد که تاریخ سکونت در آن به ۱۱ هزار سال پیش تخمین زده می‌شود. امیدواریم در این زمینه نیز کاوش های علمی لازم انجام گیرد و مستندات پژوهشی آن حاصل شود. این کتاب به طور قطع کامل و جامع نیست ولی حداقل به طور خلاصه اطلاعاتی را به افراد می‌دهد تا بیگانه با فرهنگ کرمان نباشند. در طول ۳۵ سال گذشته که مرکز کرمان‌شناسی را راه‌اندازی کردیم تا به امروز نزدیک به ۴۰۰ جلد کتاب در مورد تاریخ کرمان چاپ شده است و من ۴۳ کتاب در مورد تاریخ کرمان نوشته‌ام.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها