كتاب «انديشه سياسي شيخ عبدالكريم زنجاني» نوشته يوسف خانمحمدي و تهيه شده توسط پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي و پژوهشكده علوم و انديشه سياسي، از سوي موسسه بوستان كتاب تجديد چاپ شد.\
بر اساس مطالب كتاب، يكي از علل انحطاط مسلمانان و توسعهنيافتگي جهان اسلام، وجود اختلاف مذهبي و تشتت در بين آنهاست. رفع يا كمرنگ كردن اين اختلافها از دغدغههاي انديشمندان مسلمان نظير شيخ عبدالكريم زنجاني بوده است. زنجاني علاوه بر مرجعيت ديني شيعيان، استاد فلسفه اسلامي در نجف اشرف و آشنا به مباني فلسفه غرب بود. در انديشه شيخ عبدالكريم زنجاني، عمدهترين علت انحطاط مسلمانان، اختلافات مذهبي است و براي غلبه بر مشكلات جهان اسلام بايد به اسلام اصيل برگشت و به تعاليم آن عمل كرد. بررسي انديشه زنجاني درباره حكومت اسلامي، اقتصاد و اخلاق اسلامي، هم در فهم نظريه علماي شيعه درباره مسائل معاصر و حكومت اسلامي در دوره غيبت مفيد است و هم از نتايج تحقيقات او ميتوان در بررسي مسائل و مشكلات نظام جمهوري اسلامي ايران بهره برد. پرسش اصلي اثر حاضر اين است كه مباني نظري و اجتماعي انديشه سياسي زنجاني چيست و مولفههاي انديشه سياسي وي كدام است.
در تبيين و پاسخ به اين سوال، ميتوان گفت كه انديشه و عمل سياسي شيخ عبدالكريم زنجاني، متاثر از مباني فكري اسلامي و از نوع اصلاحي و در پي سامانبخشي به جهان اسلام از طريق احياي انديشه سياسي اسلام و تشكيل حكومت اسلامي بوده است. او براساس مباني عقلاني، معتقد به ولايت سياسي فقهاست، هر چند دلايل نقلي را بر اين امر كافي نميداند.
شيخ عبدالكريم زنجاني در تاريخ هشتم رمضان 1304 قمري در باردوق آقاجي، از روستاهاي زنجان، در خانوادهاي اهل فضيلت و علم به دنيا آمد و در شب چهارشنبه هفدهم جماديالثاني 1388 هجري قمري مطابق با هجدهم شهريور 1347 هجري شمسي، در شهر نجف اشرف رحلت كرد. جد اعلاي پدري او از علماي عرب اهل نجف بود كه در مسافرت به مشهد مقدس به درخواست مردم در شهر زنجان مقيم شد و جد مادري او سيدمحمد مجتهد، امام جمعه زنجان بود. جد و پدر او نيز از علماي طراز اول زنجان بودند.
زنجاني تحصيلات ابتدايي و بخشي از دروس حوزوي را در زنجان گذراند و براي ادامه تحصيل به شهر تهران و سپس نجف اشرف روانه شد. او در علوم معقول و منقول تبحر وافري يافت و از مراجع زمان و اساتيدش اجازه اجتهاد گرفت.
نكته شايان ذكر، بيان موقعيت سياسي و علمي زنجان در دوره قاجاريه است. شهر زنجان به دليل قرار گرفتن در مسير پايتخت به اروپا و نيز پايتخت دوم و مركز استقرار نايبالسلطنه يعني تبريز، در تحولات سياسي اجتماعي ايران نقش موثري داشت و نيز حوزه علميهاش از رونق زيادي برخوردار بود؛ همين عامل زمينه تامل و تفكر زنجاني در مسائل سياسي و اجتماعي را بيشتر فراهم ساخت.
شيخ عبدالكريم در فقه، اصول، كلام، فلسفه و ديگر علوم اسلامي بيش از 70 جلد كتاب تاليف كرده كه اكثر آنها منتشر شده است.
كتاب حاضر در پنج فصل و يك خاتمه سامان يافته است كه عناوين فصول پنجگانه آن از اين قرارند: زمينههاي تكوين شخصيت سياسي، مباني انديشه سياسي زنجاني، جامعه سياسي مطلوب، معضلات و مشكلات جهان اسلام، در جستوجوي خروج از انحطاط.
در انتهاي اين اثر، نمايهاي از آيات، روايات و اعلام نيز درج شده است.
چاپ سوم كتاب «انديشه سياسي شيخ عبدالكريم زنجاني» در شمارگان 1000 نسخه، 236 صفحه و بهاي 47000 ريال راهي بازار نشر شد.
نظر شما