به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، آیین بزرگداشت زنده‌یاد استاد ایرج افشار عصر امروز(9 خرداد) از ساعت 15 در تالار فردوسی دانشگاه تهران برگزار شد.

در مراسم افتتاحیه این بزرگداشت، سیدمحمد حسینی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، غلام‌حسین کریمی دوستان، رییس دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و اکبر ایرانی، مدیر عامل مرکز پژوهشی میراث مکتوب سخنرانی کردند.

چهره‌گشایی و معرفی سه اثر جدید منتشر شده ایرج افشار توسط انتشارات مرکز پژوهشی میراث مکتوب، بخش نخست علمی این مراسم بود. در بخش دوم نیز پژوهشگران به بحث و تبادل نظر با موضوع «ایرج افشار در گستره ایران‌شناسی» پرداختند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سخنان خود را با ابیاتی از سنایی آغاز کرد و گفت: از این ایران‌شناس و کتاب‌شناس برجسته حدود 300 عنوان کتاب، بیش از سه هزار مقاله و یادداشت، هزار نکته نغز و کارهای ارزشمند دیگری بر جای مانده است.

وی افزود: ایشان بیش از 30 هزار کتاب به دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی اهدا کرد. بنابراین علاوه بر این‌که در زمان حیات خود منشا برکات فراوانی بود، پس از درگذشتش نیز دیگران از خدمات او بهرمند می‌شوند.

حسینی به دلیل موفقیت استاد افشار در ایران‌شناسی اشاره و تشریح کرد: او برای دست‌ یافتن به این درجه تنها در لابه لای کتاب‌ها به جستجو نپرداخت. بلکه شهر به شهر با مردم نشست و آشنا شد. او خود ایران‌نورد و ایران‌شناس بود و فرهنگ، آداب و سنت‌های ایران را به جهانیان ارائه کرد.

وی در بخش دیگري از سخنانش گفت: بسیاری از پایان‌نامه‌های دانشجویی با راهنمایی استاد افشار به سرانجام رسیده اند. او موقعیت‌طلب نبود و با بزرگان دانشگاهی و حوزوی بسیاری آشنایی داشت؛به عنوان مثال با آیت‌الله مرعشی آشنا بود.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان با اشاره به نگارش شرح‌حال‌های بسیاری توسط استاد افشار اظهار داشت: ایشان درباره 610 نفر شرح حال نوشته‌است و حدود 10 هزار قطعه عکس از بناها و شخصیت‌های مختلف تهیه کرده‌است. استاد افشار بیش از 10 هزار نامه داردکه هر یک از این نامه‌ها می‌توانند منشاء یک تحقیق باشند.

کریمی دوستان: افشار همواره می‌آموخت و می‌آموزاند
کریمی دوستان با تاکید بر این که افشار تجلی و تجسم روح ایرانی - اسلامی بود، گفت: او همواره دانشجویان فراوانی را پرورش داد و خود نیز به فراگیری دانش پرداخت و لحظه‌ای از زندگی‌اش را به غفلت نگذراند.

وی به تدریس افشار در گروه تاریخ دانشگاه تهران اشاره و تصریح کرد: ایده تجلیل از ایشان از سوی گروه تاریخ و مرکز پژوهشی میراث مکتوب شکل گرفت. فراموش نکنیم هرجا نامی از تاریخ، کتاب‌شناسی و ایران‌شناسی است، نام ایرج افشار نیز به میان می‌آید.

ایرانی: افشار مبدع و موسس نخستین‌ها بود
ایرانی نیز در بخش دیگر از این مراسم، بزرگداشت افشار را میعاد با فردی دانست که بیشترین کوشش را برای شاهنامه‌پژوهشی و فردوسی‌شناسی کرده است.

وی توضیح داد: پس از درگذشت افشار همگان به قدر همت خود، خدمتی براي يادكرد او انجام دادند. ویژه‌نامه‌هایی در داخل و خارج منتشر شدند یا در دست انتشارند. این ادای دین، وظیفه و حق‌شناسی برای فردی است که کارنامه خدمات علمی و فرهنگی او کتابی قطور است.

ایرانی در ادامه گفت: اگر ابن ندیم در قرن چهارم هجری حدود هفت هزار کتاب را دید و فهرست کرد، ابن ندیم زمان ما علاوه بر این‌که هزاران نسخه را دید و فهرست کرد، قریب 300 کتاب و بیش از دو هزار مقاله و یادداشت نوشت. همچنین هزاران نامه با اهل فرهنگ زمان خود به یادگار گذاشت.

وی به ابی هلال عسگری اشاره و تشریح کرد: اگر او در کتاب «الاوائل» درباره دیگران نوشت، زنده‌یاد افشار، خود مبدع، موسس و مرد نخستین‌ها بود. چه بسیار کارهایی که او برای نخستین‌بار انجام داد.

مدیر عامل مرکز پژوهشی میراث مکتوب افزود: این بدان معناست که او زمان و نیاز زمانه را به خوبی درک می‌کرد. با شور و شوقی تمام هرجا نشان از نسخه‌ای خطی بود، همراه شیدای نسخه‌پژوه مرحوم محمدتقی دانش‌پژوه، سفر و به سرعت فهرستی از آن تهیه می‌کردند. 

وی در بخش دیگري از سخنانش به کارهایی که در طول دو ماه پس از درگذشت افشار توسط مرکز میراث مکتوب انجام شده است اشاره کرد.

ایرانی اظهار داشت: چاپ سه عنوان کتاب «کتاب‌شناسی فردوسی و شاهنامه»، «کاغذ در زندگی و فرهنگ ایرانی» و «عهد حسام» که با وجود تلاش شبانه‌روزی نتوانستیم پیش از مرگ ایشان آن‌ها را چاپ کنیم، از جمله این اقدامات است.

وی در ادامه توضیح داد: برپایی آیین بزرگداشت ایرج افشار با همکاری دانشکده ادبیات و علوم انسانی، انتشار ویژه‌نامه‌ای با حدود 70 مقاله و نوشته درباره استاد افشار در 200 صفحه و ساخت سردیس زنده‌یاد افشار توسط جمشید ماهرنیا که طی مراسمی در مرکز میراث مکتوب رونمایی می‌شود، از دیگر اقدامات این مرکز براي گراميداشت ياد استاد افشارند.

ایرانی در پایان یادآور شد: مکاتبه با شورای شهر تهران برای نام‌گذاری خیابانی به نام ایشان که موافقت اصولی برای انجام این کار صورت گرفته است و تهیه نرم‌افزاری از کتاب‌های استاد افشار که در مرکز منتشر شده‌اند(16 عنوان)، مقالات استاد در آینه میراث و گزارش میراث(46 عنوان)، فیلم هشت نشست و تصاویری از استاد در میراث مکتوب دیگر اقدامات این مرکز بوده‌اند.

در ادامه این بخش از برنامه، مجری قطعه شعری از محمدآصف فکرت هروی در وصف استاد افشار قرائت کرد. فکرت هروی این غزل را از استرالیا برای مرکز پژوهشی میراث مکتوب فرستاده است.

در بخش پایانی مراسم افتتاحیه، گزارش تصویری از سخنان منوچهر ستوده به نمایش گذاشته شد. ستوده به دلیل کهولت سن و بیماری نتوانسته بود در این مراسم حضور یابد.

گزارش دیگر بخش‌های این برنامه متعاقبا منتشرمی‌شود.