نويسنده كتاب «روشي آسان در فراگيري فلسفه اسلامي بر مبناي بدايه الحكمه» با رد اين مدعا كه فلسفه اسلامي به مسايل انتزاعي ميپردزاد و بنابراين از فلسفه غرب دشوارتر است، تاكيد كرد: فلسفه اسلامي بيش از هر فلسفه ديگري در زندگي روزمره مردم جاري است و ريشه در متن مردم دارد./
وي اين اثر را مناسب دانشجويان مقاطع مختلف فلسفه اسلامي و حوزويان دانست و گفت: مطالعه اين كتاب ميتواند به داوطلبان شركت در آزمون ارشد و دكتري فلسفه اسلامي نيز كمك كند.
حبيبيمهر درباره روش آساني كه در شرح «بدايه الحكمه» به كار گرفته است، اظهار كرد: اين روش مبتني بر تفكيك و دستهبندي مطالب «بدايه الحكمه» است. در پايان هر يك از فصلها خلاصهاي از آن را افزون بر كتاب آوردهام كه اين خلاصهنويسي، بستري را براي درك دانشجويان از فصول مفصل كتاب فراهم ميآورد.
استاديار دانشگاه آزاد شيراز درباره دلايل انتخاب كتاب «بدايه الحكمه» براي سادهنويسي گفت: نخست آن كه اين اثر، كتابي درسي است و دوم اين كه متني سنگين دارد و در نتيجه، فراگيري آن براي غالب دانشجويان دشوار است. يادگيري اين كتاب در صورتي براي اين دانشجويان ممكن ميشود كه يك كتاب كمكي را مطالعه كنند.
وي در شرح دشواري «بدايه الحكمه» گفت: اين كتاب در عين اختصار، يكي از آثار جامع فلسفه اسلامي است و به طور مختصر، اغلب مباحث اين فلسفه را در خود جاي داده است. فلسفه فارابي، سهروردي، ملاهادي سبزواري و ملاصدرا و همچنين نظرات علامه طباطبايي در اين كتاب گردآمدهاند. اين كتاب فلسفه اسلامي را از ريشههاي آن در يونان باستان تا انتها بررسي كرده است و اين مطالب به گونهاي گزينش شدهاند كه صفحات چنداني را به خود اختصاص ندادند.
حبيبيمهر گفت: تصميم گرفتم اين شاهكار علامه طباطبايي را آسان كنم تا دانشجويان متوجه باشند كه با چه كتاب ارزشمندي مواجهاند.
عضو هيات علمي دانشگاه آزاد واحد شيراز، موضوع دشوارتر بودن فلسفه اسلامي نسبت به فلسفه غرب را رد كرد و گفت: اگر دنيا در پي يافتن فكر جديدي است، بايد در چهار رشته فيزيك، رياضي، فلسفه و عرفان تعمق بيشتري كند. فلسفه با مباحث پيچيده عقلي ارتباط دارد و هر فسلفهاي دشواريهاي عقلي و استدلالي خاص خودش را دارد.
وي مثالي از دشواري فلسفه غرب ذكر كرد و گفت: فلسفه كانت يكي از فلسفههاي دشوار است. معتقد نيستم كه فلسفه غربي سادهفهمتر از فسلفه اسلامي است. تفاوت آنها با ما اين است كه غربيها مسايل پيچيده عقلي را با بيان سادهتري بيان كردند، كاري كه استاد مطهري در فلسفه اسلامي انجام داد.
حبيبيمهر ادامه داد: تاكنون كتابي از نامداران فلسفه اسلامي با موضوع شرح ساده «بدايه الحكمه» نديدم وگرنه دست به نوشتن اين كتاب نميزدم. در اين اثر تنها به ترجمه متن نپرداختم، بلكه خواستم با دستهبندي مطالب، شرايط درك دانشجو را از ارتباط مطالب كتاب با يكديگر فراهم كنم. آسانسازي فلسفه اسلامي انجام گرفته است، اما متاسفانه كافي نيست. همانطور كه گفتم، استاد مطهري بهترين كارها را در اين باره نوشت و دو كتاب «فلسفه و روش رئاليسم» و همچنين «شرح منظومه مبسوط» دو نمونه مهم كارهاي وي در اين حوزهاند.
وي با رد اين مدعا كه فلسفه اسلامي به دليل بررسي مسايل انتزاعي دشوار است، تاكيد كرد: فلسفه اسلامي بيش از هر فلسفه ديگري، مسايل زندگي روزمره انسانها را موضوع خود قرار داده است. معتقدم زندگي روزمره ما بر اساس فلسفه اسلامي و علم منطق است. مردم كوچه و بازار گزارههاي ايجابيه و فرضيه ميگويند و مباحث فلسفه اسلامي در زندگي روزمره مردم جاري است، اما براي پيدا كردن مصاديق مفاهيم آن بايد تخصص داشت.
حبيبيمهر در تبيين گفتهاش مثالي ذكر كرد و گفت: مردم از زبان استفاده ميكنند و بسياري از قواعد دشوار آن را نيز بدون اين كه بدانند، به طور صحيح بهكار ميبردند. قواعد زبان، مطالب انتزاع شده از سخن گفتن مردم عادي است كه قانونمند شده و اين قواعد در زندگي روزمره مردم مصداق مييابند. فلسفه اسلامي نيز چنين حالتي دارد و از زندگي روزمره مردم ستانده شده است. «جوهر» و «وجود» دو مبحث فلسفه اسلامياند. بنابراين، مگر ميتوان گفت كه مردم در زندگيشان با اين دو مفهوم مواجه نيستند؟ همچنين آنان بارها و بارها از كميت و كيفيت سخن ميگويند و اساس اغلب زندگي بشر را مصداقهاي اين دو مفهوم تشكيل دادهاند.
مدرس دانشگاه آزاد شيراز تاكيد كرد: افرادي كه ادعاي انتزاعي بودن و بيربطي فلسفه اسلامي به زندگي روزمره را بيان ميكنند، در پي تبليغ و القاي فلسفه خودند. معتقدم كه اگر در فلسفه اسلامي دقيق شويم، خواهيم فهميد كه موجوديت اين فلسفه ريشه در متن مردم دارد.
وي افزود: هنگامي كه «هستي» موضوع يك علم واقع ميشود، مگر ميتوان زندگي مردم را با آن بيارتباط دانست.
دكتر محمدرضا حبيبيمهر، عضو هيات علمي دانشگاه آزاد واحد شيراز و استاديار گروه فلسفه اسلامي اين دانشگاه است. او داراي دكتري فقه و حقوق، كارشناسي ارشد فلسفه و حكمت اسلامي، علوم قرآن و حديث و همچنين فقه و اصول است. «مجموعه مقالات» و «توحيد در فلسفه مشاء، اشراق،حكمت متعاليه» از جمله كتابهاي منتشر شده اويند.
چاپ نخست «روشي آسان در فراگيري فلسفه اسلامي بر مبناي بدايه الحكمه» به تازگي از سوي انتشارات «لوزا»ي شيراز منتشر شده است.
نظر شما