به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، در اين اثر با بهره‌گيري از قرآن و روايات به پرسش‌هايي درباره چگونگي و فلسفه خلقت انسان، پاسخ داده مي‌شود.
بحث علمي درباره «هدف از خلقت انسان در قرآن و روايات» از جمله موضوعاتي است كه براي همه، به ويژه متفكران و انديشمندان از گذشته تاكنون قابل توجه بوده؛ چرا كه انسان درباره آينده و عاقبت خويش نگران و خواهان روشن شدن وضعيت آن است. بشر در طول تاريخ همواره مي‌خواسته تا بداند از كجا آمده، براي چه آمده و به كجا مي‌رود. بر اين اساس، يكي از مسائلي كه درباره افعال الهي مطرح مي‌شود، اين است كه آيا خداي متعال در كارهاي خود هدفي دارد يا نه و اگر هدف دارد، آن هدف چيست؟
قرآن كريم و روايات رسيده از معصومان(عليهم‌السلام) به عنوان دو منبع بي‌بديل، بهترين و معتبرترين جايگاهي‌اند كه مي‌توانند پاسخ‌گوي اين پرسش بنيادي انسان‌ها باشند.
اين موضوع از نظر هدفمند بودن عالم، ابعاد گوناگوني دارد؛ از جمله امتحان الهي، علم و معرفت، عبادت، بندگي خدا، قرب الهي و خليفة‌اللهي. اين عناوين با دقت لازم و كافي، در اين كتاب بررسي شده‌اند تا جنبه‌هاي مبهم و مجهول آن از هر جهت روشن شود.
بديهي است موضوع مورد پژوهش از حيث زماني و مكاني، محدوديتي ندارد، اما از جهت موضوع، آن‌گونه كه از عنوان اين كتاب پيداست، به هدفمندي خلقت انسان از منظر قرآن و روايات اختصاص دارد و در صورتي كه بحث‌هاي ديگري مطرح شود، تنها جنبه مقدمي دارند.
غفلت و جهالت، دو عامل اساسي در سير نزولي و سقوط انسان به وادي بسيار خطرناك هلاكت‌اند و به همين خاطر، بسياري از افراد از اين جهت زيان‌هاي جبران‌ناپذير چشيده‌اند. اگر روزي اين دو عامل بدبختي انسان به دو عامل سعادت آدمي؛ يعني بيداري و معرفت تبديل شود، به يقين چنين توفيقي، مانعي پرقدرت در برابر آن زيان‌هاي سنگين خواهد بود.
منظور از تدوين پژوهش حاضر، همين نكته بنيادي است كه سال‌هاي متمادي ذهن نويسنده اين اثر را مشغول خود كرده بود و در موقعيت‌هاي مختلف ـ‌چه تدريس و چه تبليغ‌ـ آن را بيان مي‌كرد؛ زيرا اين مساله كليدي مي‌تواند راه‌گشاي خوبي براي پويندگان راه حقيقت باشد.
بر اساس مطالب كتاب، انسان به عنوان يك موجود برتر در نظام آفرينش، هدف و فلسفه وجودي خود را در اين هستي دنبال و اين پرسش را مطرح مي‌كند كه آيا از نظر قرآن و روايات و اسلام عزيز، خلقت انسان هدف‌دار بوده است. در صورتي كه هدفمند بودن وجود آدمي از منظر قرآن و روايات به اثبات رسيد، پرسش ديگري براي او ايجاد مي‌شود كه اهداف آفرينش از ديدگاه قرآن و روايات چيست؟ سومين پرسشي كه براي او شكل مي‌گيرد، اين است،بر فرض كه خلقت انسان هدف‌دار بوده و اهداف آن‌هم براي او روشن شود، چه آثاري بر آن مترتب است؟ مسوول بودن انسان در برابر افكار و اعمال خويش، از مهم‌ترين آثار اهداف آفرينش انسان خواهد بود.
در اين اثر با پژوهش و تتبعي كه انجام شده، اين نتيجه به دست آمده كه از منظر قرآن و روايات، آفرينش انسان هدف‌دار بوده است؛ زيرا در صورتي كه آفرينش انسان بدون غرض و هدف باشد، پوچ‌گرايي و سرگرداني نتيجه آن خواهد بود و اين با حكمت و مصلحت خداوند متعال و غرض خلقت آدمي در تعارض است.
وانگهي، اهداف آفرينش انسان، در قرآن و روايات مورد توجه قرار گرفته است و امتحان الهي، علم و معرفت، عبادت و رحمت از جمله اهداف مقدماتي خلقت انسان و بندگي خدا، تكامل و قرب الهي، انسان كامل و مقام خليفة‌اللهي از اهداف نهايي آفرينش انسان در قرآن مجيد و روايات رسيده از معصومان(عليهم‌السلام) هستند.
نكته سومي كه در قرآن و روايات به آن پرداخته شده، مسووليت‌پذيري انسان و پاسخگو بودن آدمي در برابر افكار و اعمال خويش است. به عبارت ديگر، هر آنچه از آدمي سرمي‌زند، در پيشگاه الهي و در نامه اعمال او ثبت و بايگاني مي‌شود و در برابر آن مواخذه خواهد شد. نبايد تصور شود كه انسان در اين جهان، آزادي مطلق دارد تا هر آنچه مي‌خواهد انجام بدهد و نيز نبايد تصور كند كارهاي او در اين عالم نابود مي‌شود و در نتيجه احساس مسووليت نداشته باشد.
نويسنده كتاب معتقد است كه «از نظر قرآن، روايات و عقل، آفرينش انسان داراي اهدافي بوده است. نخستين هدف از خلقت انسان امتحان الهي بوده تا از اين طريق، ايمان و عمل صالح مومن واقعي به منصه ظهور برسد و نفاق و كفر و شرك مشركان و كافران و منافقان آشكار شود. دومين هدف علم و معرفت است تا انسان به اسما و صفات الهي آگاه شود. سومين هدف عبادت و اطاعت از خداوند بزرگ است تا انسان از اين رهگذر به مقام ربوبيت برسد و از طريق فهم و درك حقايق و انجام عمل، محبوب خدا و خلق شود. چهارمين هدف از آفرينش انسان بندگي خداست تا از اين مسير بزرگ‌ترين مدال افتخار را به دست آورد و از بردگي هر آنچه غير اوست نجات يابد. پنجمين هدف از خلقت آدمي، تكامل و قرب الهي است تا در پرتو آن خود را از جوار حضرت حق كه مي‌تواند سزاوار آن باشد، محروم نگرداند. ششمين هدف از خلقت انسان، افضل افراد، انسان كامل و جانشيني خداست، انسان كاملي كه اسم اعظم الهي، واسطه فيض خدا، ولي‌الله و سرالله است.»
كتاب حاضر، مشتمل است بر يك مقدمه و سه بخش. بخش نخست با عنوان كليات تبيين واژه‌هاي كليدي، انواع هدف (فاعلي و فعلي) و ديدگاه‌ها درباره افعال الهي مي‌شود و بخش دوم با عنوان اهداف مقدماتي شامل امتحان الهي، علم و معرفت و عبادت است. بخش سوم نيز با عنوان اهداف نهايي دربر گيرنده بندگي خدا، تكامل و قرب الهي و نيل به مقام انسان كامل و خليفة‌اللهي و يك خاتمه است.
چاپ نخست كتاب «فلسفه خلقت انسان (در قرآن و روايات)» در شمارگان 1200 نسخه، 360 صفحه و بهاي 70000 ريال راهي بازار نشر شد.
یکشنبه ۱۹ تیر ۱۳۹۰ - ۱۴:۰۰
نظر شما