عبداللهی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، گفت: 14 مقاله درباره مبحث شعر و برخی از شاعران در این کتاب گنجانده شده اند. برخی از این مقاله ها پیش‌تر در نشریات ادبی به چاپ رسیده‌اند.

وی در ادامه به موضوع چند مقاله این کتاب اشاره و تشریح کرد: «تذکره سخنوران مقتول»، «تذکره سخنوران دماوند» و «تذکره سخنور پیشه‌ور» از جمله مقالات این کتابند که در آن‌ها به ترتیب به شاعرانی که به قتل رسیده‌اند، شاعران دماوند و شاعران پیشه‌ور پرداخته‌ام.

این شاعر ادامه داد: با مطالعه تاریخ ادبیات عصر تیموری و به ویژه عصر صفوی با تعداد زیادی از شاعران روبرو می‌شویم که از میان پیشه‌وران برخاسته‌اند. گروهی از این پیشه‌وران دست از حرفه اصلی خود برداشته و به هنر شاعری پرداخته‌اند و گروهی دیگر با وفاداری به حرفه اصلی خود به سرودن شعر اکتفا کرده‌اند.

وی درباره روش این شاعران توضیح داد: این شاعران بیشتر در اثر معاشرت با دیگر شعرا و حفظ گفتار گویندگان به تقویت قریحه و میزان آگاهی خود اهتمام می‌ورزیدند. مولانا قدسی، ملا عافی، هادی پیشرفت، مولانا قراضی قزوینی و مولانا عشقی کاشانی از شاعران پیشه‌وری اند که در این مقاله توضیحاتی درباره آن‌ها ارایه شده است.

این پژوهش‌گر در ادامه تاکید کرد: شاعران پیشه‌ور در حقیقت از شاعرانی بودند که سواد خواندن و نوشتن نداشته‌اند اما شعرهایی در کارنامه شعری خود دارند که تا امروز نیز بر سر زبان‌ها جاری است. البته در زمان حاضر نیز چنین مساله‌ای را می‌بینیم. سروده‌های برخی از شاعران غیرآکادمیک به مراتب بسیار بهتر و پربارتر از سروده‌های شاعران آکادمیک است.

وی درباره اهمیت «تذکره سخنوران دماوند» اظهار داشت: تذکره‌نویسان به منظور تحقیق و شناسایی فرهنگ اقلیمی و همچنین آشنایی و شناخت احوال شاعران، نویسندگان و دیگر هنرمندان در نقاط مختلف تذکره‌های پرشماری را تهیه و تدوین می‌کرده‌اند. همچنین تذکره‌ها در زنده نگه‌داشتن نام شاعران و ضبط سروده‌های آنان سهمی سرشار دارند.

عبداللهی افزود: «تذکره سخنوران دماوند» شرح حال شاعران و اندیشمندان شهرستان دماوند را شامل می‌شود. بابااصلی دماوندی، ملانشاطی دماوندی، مولانا سیف‌الملوک، قربی دماوندی، تابعی دماوندی و نورس دماوندی از جمله این افرادند که شرح حال آنان در این مقاله آمده است.

وی در ادامه به ارایه توضیحاتی درباره «تذکره سخنوران مقتول» پرداخت و گفت: این تذکره شاعرانی را معرفی می‌کند که براساس دشمنی، غضب و بی‌مهری فرمان‌روایان به قتل رسیده‌اند. البته نام این کشته‌شدگان بارها در تاریخ ذکره شده است اما کیفیت قتل آن‌ها را با اختلاف‌های فراوانی بیان کرده‌اند.

این مصحح ادامه داد: ابوطیب مصعبی، ادیب صابر ترمذی، امیدی طهرانی، ابوالحسن فراهانی، املای بلخی، ابومنصور دقیقی، سرمد کاشانی، شاه طاهر دکنی، علاء‌الدین اودی، کمال‌الدین اسماعیل، قاضی نورالله شوشتری، معزی نیشابوری، مانی مشهدی و هلالی جغتایی از جمله این شاعرانند.

وی درباره دیگر مقال هاي این کتاب گفت: در مقاله‌ای که درباره حافظ نوشته شده بحث تازه‌ای درباره وي مطرح شده است. همچنین مباحثی درباره چند شاعر گمنام در قرن یازدهم هجری نیز در دیگر مقاله هاي این کتاب دیده می‌شود.

عبداللهی به مقاله «حافظ و افسانه‌های غزل» اشاره و تشریح کرد: صاحبان تذکره‌ها درباره برخی از ابیات حافظ سخن‌هایی گفته‌اند که ساختگی و مشحون از افسانه است. افسانه‌پردازان بدون ارایه اسناد مورد نظر به اشاعه و درج چنین حکایت‌هایی پرداخته‌اند که فاقد هرگونه اعتبار ادبی، تاریخی و تحقیقی است.

این پژوهش‌گر در ادامه کتابش، درباره برخی از این حکایت‌ها توضیحاتی را ارایه کرده است.

در این کتاب مقاله دیگری با عنوان «حافظ و حافظان دیگر» آمده است. عبداللهی درباره این مقاله توضیح داد: در این مقاله مشخص کرده‌ام که تنها یک حافظ وجود نداشته است بلکه ما حافظان دیگری داشته‌ایم. حافظ بیدل، حافظ خوشگوی، حافظ شهر، حافظ سحرخیز، حافظ شیراز، حافظ خسته و حافظ مسکین از جمله عنوان‌هایی اند که حافظ در غزل‌هایش آن‌ها را زینت‌بخش کلام خود قرار داده است.

وی ادامه داد: همچنین نام سایر شاعرانی که از تخلص حافظ برخوردار بوده‌اند و شرح احوال و آثار آنان در تذکره‌ها ارائه شده در این مقاله آمده است. حافظ تربتی، مولانا حافظ پیرعلی فراقی، حافظ میرک کاشانی، حافظ خطیب، حافظ علی، حافظ مزاری و حافظ هندی از جمله این شاعرانند.

این کتاب مقاله‌ای با عنوان «به تقلید از گلستان سعدی» نیز دارد و مولف درباره آن اظهار داشت: «گلستان سعدی» پس از سعدی توجه اهل خرد را به خود جلب کرد و جمعی به تقلید از گلستان رساله‌هایی به رشته تحریر درآوردند. «نگارستان»، «گنجینه معتمد»، «حدایق الجنان»، «حاجی بابا اصفهانی»، «خارستان»، «رضوان» و «پریشان» از جمله این آثارند.

این پژوهش‌گر در مقاله‌ای با عنوان «اقتفا و نظیره‌گویی در کلام صائب» توضیح مختصری درباره صائب و نحوه کار او ارائه کرده است و سپس مقطع غزل‌هایی که این شاعر در آن‌ها به اقتفا و نظیره‌گویی اشعار متقدمان و معاصران پرداخته، درج کرده است. حافظ، مولانا، حکیم سنایی، سعدی شیرازی، عطار، اوحدی، کمال‌الدین اصفهانی، امیرخسرو دهلوی، خواجه کمال، نصیرای همدانی، طالب آملی، نظیری نیشابوری و عارف خراسانی از جمله این شاعرانند.

عبداللهی در مقاله دیگری با عنوان «تفاخر در کلام حافظ» مجددا  سراغ حافظ رفته است. وی درباره موضوع این مقاله توضیح داد: تفاخر به شعری اطلاق می‌شود که شاعر در بیان فضل، ارزش کمال، طبع رفیع و همچنین صفات نیکوی خود لب به سخن بگشاید. برخی از شاعران ناخودآگاه و بدون داشتن صفات پسندیده به تفاخر پرداخته‌اند. اما حافظ از استحکام سخن و صور خیال خود آگاه بوده است و باتوجه به این آگاهی مفاخره می‌کرد.

این پژوهش‌گر در ادامه ابیاتی از این دست را که حافظ در آن‌ها صفات نیکوی خود را به رخ کشیده، ارایه کرده است.

وی در پایان یادآور شد: برخی از مقاله هاي این کتاب درباره شاعران گمنامی اند که زبانی نزدیک به زبان سبک هندی دارند. «در احوال غیاث نقشبند یزدی»، «دیوان واله اصفهانی» و «شفیعای شیرازی، شاعری نابینا و روشن ضمیر» عنوان این مقالات اند.

«شعر و شاعر در چشم‌انداز اسلام»، «اوزان دوری یا متناوب» و «تذکره هجوگویان عهد صفوی» عنوان دیگر مقالات این کتابند.

رضا عبداللهی متولد 1330 است. دیوان‌های «واله اصفهانی»، «میرزا ابوالحسن فراهانی»، «شفیعای شیرازی»، «صبوری تبریزی» و «حسرت همدانی» با تصحیح او منتشر شده‌اند. همچنین مجموعه‌های شعر «در حاشیه سکوت»(غزل)، «گزیده ادبیات معاصر»(غزل)، «با تمام خستگی لبخند داشت»(مثنوی)، «دلم هرکجا هست یادش بخیر»(غزل)، «کدامین جمعه می‌آیی»(دوبیتی) و «بگو با چه لحنی بخوانم تو را»(مثنوی) از دیگر آثار منتشر شده او هستند.

علاوه بر این،‌ کتاب‌های «گلچین شعرا، بیا تا گل برافشانیم»(گردآوری)، «هجوگویان پارسی‌زبان»(پژوهش)، «خودستایی در بیان شاعران» (پژوهش) و «بحثی پیرامون زحاف رایج در شعر فارسی» (پژوهش) از عبداللهی به چاپ رسیده‌ اند.

«اندیشه‌های بیادماندنی» (مجموعه مقالات ادبی) در 120 صفحه، شمارگان هزار و 200 نسخه و قیمت سه هزار و 500تومان توسط انتشارات تجلی‌مهر منتشر و راهی بازار کتاب شده است.