دوشنبه(13 شوال) مصادف است با سالروز ولادت شهيد ثاني، دانشمند و فقيه قرن دهم هجري قمري كه تاليفات ارزشمندي بر جاي گذاشت. به همين مناسبت «ايبنا» مروري دارد بر زندگي و تاليفات وي و آثاري كه درباره او نوشته شدهاند.-
وی در دوران زندگياش به مصر، دمشق، حجاز، اورشلیم، عراق و استانبول مسافرت كرد.
شهيد ثاني تألیفات زیادی دارد و معروفترین اثر وي در فقه «الروضة البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه» نام دارد که شرح کتاب «لمعه دمشقیه» از شهید اول شناخته ميشود. از ديگر آثار مشهور وي ميتوان «مسالک الافهام» که شرح «شرایع الاسلام» از محقق حلی است را نام برد.
شهید ثانی در زهد و تقوا و طهارت، به بالاترین درجات معنوی و در دانش به والاترین جایگاه معرفت دست یافت. به گفته برخي از بزرگان، او قلههای بلند علم و عرفان را فتح کرد. آیتاللّه محمدباقر خوانساری، دانشمند بزرگ قرن 19 هجري قمري و مولف کتاب «روضات الجنات» درباره وي گفته است: «تا این زمان که سال 1263 قمري است، من هیچ کس را سراغ ندارم که در بزرگواری، عظمت شأن، مقام والا، خوش فهمی، سلیقه نیکو، سعه صدر، بلندپایگی، تیزهوشی، عزم استوار، شیوه صحیح تحصیلی، بسیاری استادان، طبع ظریف، معنویت در کلام، و کامل و بیعیب و نقص بودن تألیفات، به پایه شهید ثانی رسیده باشد.»
شهید ثانی از شخصیتهای کم نظیر تاریخ علم و اندیشه بود که از دانشهای گوناگون بهرههای فراوان داشت. او فقیه، ادیب، طبیب، متکلم، محدث و مفسری بزرگ بود. شیخ حر عاملی، محدث بزرگ و مولف کتاب «وسایل الشیعه» درباره او چنین گفته است: «شهید ثانی از نظر وثوق، دانش، فضل، زهد، عبادت، تقوا، تحقیق، تبحر علمی، بزرگواری، شخصیت روحی و جمیع فضایل و کمالات، مشهورتر از آن است که ذکر شود و صفات نیکوی او بیش از آن است که به شمار آید. تألیفات او زیاد و مشهور است. او، فقیه، محدث، مفسر، متکلم، حکیم و جامع دانشهای گوناگون بود.»
شهید ثانی نویسندهای توانا و محققی پر تلاش بود. از وي حدود هفتاد اثر علمی به یادگار مانده است. نخستين تألیف وی «روض الجنان» در موضوع فقه است و آخرین تألیفش «الروضه البهیه» معروف به «شرح لمعه» است که رسالهای فقهی به شمار ميآيد. وی نخستین دانشمند شیعی بود که با تألیف «البدایه فی علم الدرایه» در باب علم حدیثشناسی دست به نگارش زد. مشهورترین اثر وی، «شرح لمعه» از کتابهای درسی حوزههای علمیه است.
كتابهاي زير از جمله تاليفات شهيد ثانياند:
ـ اسرار الصلوة
ـ البدایه فی الدرایه
ـ البدایه فی سبیل الهدایه
ـ تمهید القواعد الاصولیه و العربیه
ـ حاشیه ارشاد
ـ حاشیه تمهید القواعد
ـ حاشیه القواعد
ـ حاشیه مختصر النافع
ـ رسالة فی صلاة الجمعه
ـ روض الجنان فی شرح ارشاد الاذهان
ـ کشف الریبه عن احکام الغیبه
ـ مسالک الافهام فی شرح شرایع الاسلام
ـ حقیقه الایمان
در سالهاي اخير نيز كتابهايي درباره تاليفات و زندگي شهيد ثاني به رشته تحرير در آمدهاند كه از آن ميان ميتوان آثار زير را عنوان كرد:
ـ اندیشه سیاسی شهید ثانی رحمهالله/ محمدرضا موسویان/ بوستان کتاب قم/ 1382
ـ ستارهای از جبع (مروری بر زندگی و آثار شهید ثانی)/ محمدکاظم رحمتی/ همشهری/ 1389
ـ شمعی از تاریخ، زندگینامه خودنوشت شهید ثانی نویسنده کتاب شرح لمعه/ زین الدین بن علی شهیدثانی، ابوالفضل شکوری (مترجم)/ عقل سرخ/ 1381
ـ ترجمه مباحث حقوقی شرح لمعه: الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه زین الدین الجبعی العاملی (شهید ثانی)/ اسدالله لطفی (مترجم)/ مجد /1384
ـ کاملترین ترجمه نموداری شرح لمعه «شهید ثانی» همراه با متن عربی اعرابگذاری شده/ زین الدین بن علی شهیدثانی، حمید مسجدسرایی(مترجم)/ حقوق اسلامی / 1387
ـ فقه استدلالی: شرح کامل کتاب «الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه» (تالیف شهید ثانی): مبحث نکاح / عباس زراعت / فکرسازان / 1387
ـ شرح اللمعه شهید ثانی/ زین الدین بن علی شهیدثانی، علی شیروانی (مترجم)، محمدمسعود عباسی (مترجم)/ دار العلم/ 1386
نظر شما