امروز(23 مهرماه) مصادف است با روز جهاني نابينايان(روز عصاي سفيد). تاكنون با خود انديشيدهايد كه چه نهاد يا موسسهاي براي نابيناياني كه به خواندن قرآن كريم علاقهمندند، كلامالله مجيد را به خط بريل منتشر ميكند؟ در اين گزارش به اين سوال و همچنين موضوع هاي مرتبط با آن پرداخته شده است./
در ایران مراکزی که در راستای انتشار کتاب برای نابینایان تلاش میکنند، کم نیستند و برخی از آنها، چاپ قرآن بریل را نیز در برنامه خود دارند. اما یکی از این موسسات، به طور ویژه به چاپ قرآن برای نابینایان اختصاص دارد؛ موسسه فرهنگی روشندلان اصفهان.
موسسه فرهنگی روشندلان اصفهان اكنون تنها مرکز تخصصی در ایران است که چاپ قرآن ویژه نابینایان را برنامه اصلی خود قرار داده و این کتاب آسمانی را به دست نابینایان سایر کشورهای اسلامی نیز میرساند.
حسن کبیری، کارشناس علوم قرآنی و مسوول امور آموزشی موسسه فرهنگی روشندلان اصفهان، تفاوتهای قرآن بریل با قرآنهای عادی را اینگونه توصیف میکند: «نخستين و مهمترین تفاوت قرآن ویژه نابینایان با قرآن عادی در خط آن است، زیرا ماهیت خط بریل با خط عادی متفاوت است و بریل، تعدادی نقاط برجسته را شامل میشود. حجم حروف بریل هم از حجم الفبای نوشتاری بسیار بیشتر است و به همین دلیل کتاب بریل در مقایسه با کتاب معمولی حجم بزرگتری دارد. قرآن بریل را میتوان با اندازههای مختلف چاپ کرد که ما برای سهولت در حمل و نقل، اندازه A4 را به عنوان یک اندازه مطلوب انتخاب کردهایم.»
مدارس نابینایان و مراکز ویژه آموزش افراد استثنایی، از جمله مراکزیاند که بیشترین تماس را با موسسه فرهنگی روشندلان دارند و زودتر از سایر مراکز، در جریان فعالیتهای تازه این موسسه قرار میگیرند. همچنین ارتباطات میانفردی نابینایان، یکی دیگر از راههای اطلاعرسانی فعالیتهای موسسه روشندلان است. البته موسسه روشندلان یک سایت اختصاصی هم برای اطلاعرسانی دارد.
سیدمرتضی نیکزاد، مدیرعامل موسسه فرهنگی قرآنی روشندلان است. او خود، روشندل است و سابقه 30 سال تدریس به نابینایان را دارد که این آشنایی با نیازها و خلق و خوی نابینایان، در شکلگیری ایده تاسیس موسسه فرهنگی روشندلان، تاثیر مستقیم داشته است. وی ميگويد: «نابینا، روشندل است و اگر به قرآن عمل و آن را ترویج کند، روشندل روشن ضمير خواهد بود!»
نیکزاد در توصیف قرآن بریل توسط موسسه روشندلان میگوید: «این قرآن بسیار سلیس و روان و استفاده از آن بسیار آسان و برای نابینایان مناسبسازی شده است. از نظر ظاهری نیز این قرآنها کیفیتی مطلوب و ویژه و مانند قرآنهای عادی، صفحهآرایی دارند. روشندلان به راحتی میتوانند جزء و آیه مورد نظرشان را در این قرآن بیابند.»
نیکزاد تاكنون به شهرهای کربلا، کاظمین، نجف، سامرا، مکه، مدینه و به کشور سوریه سفر و با متولیان فرهنگی دیدار كرده است که نتیجه آنها، استقبال گسترده مسلمانان نابینای کشورهای اسلامی از قرآنهای این موسسه است. تاكنون همکاری موسسه روشندلان با برخی از این شهر و کشورهای اسلامی آغاز شده است و قرآن بریل این موسسه به این مناطق ارسال میشود.
مدیر عامل موسسه روشندلان، پایین بودن کیفیت فعالیتهای فرهنگی و قرآنی در مناطق طرف مذاکره را دلیل استقبال آنها از فعالیتهای موسسه ميداند و اضافه میکند: «کشورهای دیگر نیز به چاپ قرآن ویژه روشندلان اهتمام دارند، ولی چاپ آنها از کیفیت مطلوبي برخوردار نیست. رسمالخط بینایی در تبدیل به رسمالخط بریل، نیاز به مناسبسازی دارد که من این کار را در چاپ قرآن بریل سایر کشورها ندیدم. این ضعف در كنار کمبود مسابقات و فعالیتهای قرآنی در این کشورها، باعث گوشهگیری و انزوای نابینایان و تضعیف جنبههای اسلامی زندگی آنها شده است و مخالفان اسلام از این رخوت استفاده میکنند.»
هزینه چاپ قرآنهای بریل از قرآنهای معمولی بسیار بیشتر است و در این میان، قرآنهای بریلِ دارای ترجمه فارسی، قیمتی بالاتر از نسخههای بدون ترجمه دارند. مسوول امور آموزشی موسسه روشندلان در اینباره میگوید: «اگر قرآن را با ترجمه آن چاپ کنیم، در هر مجلد، سه جزء قرار میگیرد که هزینه تمام شده آن برای موسسه 110 هزار تومان است، اما با قیمت 35 هزار تومان به روشندلان ارائه میشود. در هر مجلد قرآن بدون ترجمه، سه جزء قرار میگیرد که آن را با هم با تخفیف 30 درصدی و با قیمت 20 هزار تومان به مخاطبان روشندل عرضه میکنیم.»
در نظر گرفتن این کاهش در قیمت تمامشده برای قرآن بریل، مستلزم وجود حمایتهای ویژه مالی از این موسسه است. نیکزاد درباره حامیان فعالیتهای موسسه خود بیان میکند: «نخستین مرکزی که در راستای هدف ما با ما همکاری خاص و مستقیم دارد، مرکز توسعه و ترویج فعالیتهای قرآنی کشور است که کمکهای موثری با ما داشته و دارد. حامی بعدی ما، خیرین و قرآندوستانند.»
اكنون چاپ کتابهاي ادعیه و زیارات در موسسه روشندلان در دست بررسی است، اما مسوولان این مرکز معتقدند تا زمانی که بیشترین درخواست مخاطبانشان، چاپ قرآن بریل است، نباید به حیطههای دیگر وارد شوند. موسسه فرهنگی روشندلان اصفهان تا کنون 24 هزار جلد قرآن بریل در داخل و خارج کشور توزیع کرده است.
بنیاد قرآنی روشندلان اصفهان از سال 1382 فعالیت خود را در زمینه فعالیتهای قرآنی ویژه نابینایان آغاز کرد و در این میان، اهتمام ویژهای به چاپ قرآن بریل داشته است. برگزاری دورههای آموزشی، مناسبسازی کتابها و گویا کردن آنها برای نابینایان و فراهم کردن امکان شرکت روشندلان در مسابقات کتابخوانی، از جمله فعالیتهای این موسسه فرهنگی است. همچنین نخستین کنگره هماندیشی فعالیتهای قرآنی نابینایان سراسر کشور نیز در سال 86 به همت این موسسه برگزار شده است.
نظر شما