به گزارش خبرگزاری كتاب ایران (ایبنا)، در ابتدای این نشست، احسان عباسلو، نویسنده و منتقد، به معرفی مختصری از خورخه بوكای و اثرش، «قصههایی برای دمیان»، پرداخت و گفت: این داستانها را روانشناسی جمعآوری و بازگویی كرده كه در نوشتن، علاوه بر دانش خود، از ذوق ادبی و سلیقه نیز بهره برده است. وی در سال 1949 میلادی به دنیا آمد و مشاغل گوناگونی را تجربه كرد؛ او رانندگی تاكسی، بازاریابی بیمه، ویزیتوری كتاب و چندین حرفه دیگر را امتحان كرد تا بالاخره در رشته روانشناسی به تحصیل پرداخت و وارد این حوزه شد.
عباسلو با اشاره به اینكه بوكای در سال 2006 میلادی، توانسته جایزهای ادبی را در كشورش به دست بیاورد، گفت: تاكنون چهار كتاب از این نویسنده آرژانتینی، در ايران ترجمه و منتشر شده كه دو عنوان از آنها در سال 1389 و دو عنوان در سال 1390 بوده است.
عباسلو در ادامه، یكی از داستانهای این مجموعه به نام «فیل در زنجیر» را برای حضار خواند و برای تشريح عناصر آن، به پیشینه بهرهگیری از هنر و ادبیات در علوم مختلف اشاره كرد. وی در اینباره گفت: فعالیتهای مشترک بین دو رشته از زمان ارسطو و افلاطون هم وجود داشته، فیثاغورث هم از رقص برای درمانهای روانشناختی استفاده میكرده؛ در عهد عتیق، حضرت داوود برای تسكینهای روانی، از آواز و موسیقی بهره برده و حتی ادبیات به اقتصاد هم راه پیدا كرده و «اقتصاد رابینسونی» از داستانهای رابینسون كروزوئه به وجود آمده است.
میثم نبی نیز دیگر منتقدی بود كه در این جلسه حضور داشت و در ابتدا به مقدمه كتاب اشاره كرد. وی با اشاره به اینكه بیان يک موضوع در شكل داستان، باعث ماندگاری بیشتر در ذهن میشود، گفت: از ابتدای شكل گیری دانش روانشناسی، به اهمیت داستان در این زمینه پی برده شد و روانشناسان سعی كردند از روایتهای داستانی بهره زیادی ببرند.
او در ادامه صحبتهایش، حوزه تئاتر و داستان را در كنار هم قرار داد و گفت: در هر دو شاخه، ما با یک روایت روبهرو هستیم و مخاطب به واسطه همذات پنداری با شخصیتها، موقعیت را خود تجربه میكند و به تفكر فرو میرود. در حوزه نظریه ادبی، «پالایش درون» موضوع مهمی است و همين همراه شدن مخاطب با شخصیتها، با تخلیه درونی وی همراه میشود.
میثم نبی با تاكید بر اینكه قصه باعث ماندگاری بیشتر مفاهیم در ذهن میشود، افزود: یك اثر داستانی و روایی بیش از یک مقاله در ذهن میماند، زیرا تصویرسازی در ادبیات، به این امر كمک زیادی میكند.
این منتقد با اشاره به اینكه یكی از مهمترین مولفههای این كتاب، همین بیان داستانی مسایل روانشناسی است، گفت: نویسنده مفاهیم را به واسطه حكایت، داستان و ضربالمثل منتقل میكند، اما كفه روانشناسی كتاب، بر ادبیات سنگینی میكند.
عباسلو در ادامه صحبتهای میثم نبی، افزود: خواندن داستان نشان میدهد كه نویسنده با داستان و جهان ادبیات آشنا است و برخی نظریههای ادبی را نیز میتوان در داستانهایش یافت.
عباسلو، یكی دیگر از داستانهای كوتاه این مجموعه را خواند و در اینباره گفت: داستان و مضمون را باید از هم جدا كرد. در این داستانها میبینیم كه مضمون بر خود داستان، ترجیح داده شده و راوی به دلیل جایگاهش، این روایت را برگزیده است.
این نویسنده و منتقد، در ادامه به مضوع پیام و روشهای انتقالش اشاره كرد و در پاسخ به این سوال، كه پیام باید نهفته و در عمق باشد یا به صورت آشكار بیان شود، پاسخ داد: این انتخاب بستگی به جنس كار و نوع مخاطب اثر دارد. برای مثال، ارسطو معتقد بود پیام مستقیم جواب نمیدهد. بوكای هم در این اثر، بعد از روایت داستان، اجازه میدهد مخاطب به نتیجه نهایی برسد و تنها شرایط را به او نشان میدهد.
پیام و چگونگی انتقال آن، موضوعی بود كه عباسلو و نبی، بدان تاكید زیادی داشتند. عباسلو معتقد بود معنا متعلق به مخاطب است و مخاطب با خواندن داستان، بخشی از آن میشود. به عقيده عباسلو، نمیتوان گفت هر آنچه نویسنده بر روی كاغذ میآورد، به مخاطب هم میرسد و نویسنده این حق را دارد در نوشتن اثرش، قشر خاصی را در نظر بگيرد، در حالی كه میثم نبی، تاكید داشت روایت بوكای از جایگاهی بالاتر، از تاثیر پیام میكاهد.
در ادامه نشست نقد و بررسی كتاب «قصههایی برای دمیان»، میثم نبی به شخصیتهای داستانی اشارهای كرد و افزود: این شخصیتها، در طول داستان، كامل میشوند و روایت داستان از زبان دمیان، شخصیت مركزی داستان است.
از دیگر نكاتی كه میثم نبی بدان اشاره كرد، موجز نویسی نویسنده بود كه به اعتقاد وی، به داستان لطمه وارد كرده است. نبی در اینباره گفت: شاید اگر حواشی بیشتری به مخاطب منتقل میشد و بوكای به برخی داستانها، بسط بیشتری میداد، نتیجه كار بهتر میشد.
نبی در پایان به ترجمه كتاب اشاره كرد و از زحمات رضا اسكندری و مونا محمدپور، مترجمان كتاب، تشكر كرد. او با یكدست خواندن ترجمه كتاب، افزود: تنها چند نكته كوچک در ترجمه وجود داشت و آن، استفاده از برخی كلمات، مانند «اخوی»، در برخی قسمتهای كتاب بود كه به نظر میرسید به خوبی به كار نرفته باشد.
عباسلو در ادامه صحبتهای نبی، ترجمه مستقیم این اثر از زبان اسپانیایی را یكی از دلایل مهمی دانست كه سبب شده «قصههایی برای دمیان»، در هفدهمین دوره جایزه كتاب فصل، به عنوان اثر شایسته تقدیر برگزیده شود و پاسخ به ایرادات میثم نبی را در حوزه متخصصان و استادان زبان اسپانیایی دانست.
جلسه نقد و بررسی كتاب «قصههایی برای دمیان»، دیروز، دوشنبه، نهم آبان ماه، با حضور میثم نبی و احسان عباسلو، در سرای اهل قلم، برگزار شد.
سهشنبه ۱۰ آبان ۱۳۹۰ - ۱۱:۱۸
نظر شما