خيابان طولاني وليعصر(عج) وقتي به محله منيريه ميرسد، رنگ و رويي ورزشي ميگيرد؛از مدالهاي رنگارنگ كه قلب كودكان و نوجوانان ورزشدوست را لبريز از احساس قهرماني ميكند تا لوازم و تجهيزات ورزشي، به گونهاي در اين خيابان خودنمايي ميكنند كه ميخواهي به نزديكترين سالن ورزشي بروي و ورزش كردن را از نو آغاز كني! در پس اين هياهوي بازار و تجارت ورزشي، كتابخانه «آیتالله محمدرضا توسلي» مسجد فخريه، با معماري مذهبي و سنتي دو سال است كه اهالي اين محله را به مطالعه فراميخواند.-
با پشت سر گذاشتن صحن دوم، برفراز نخستين درِ سمت راست، تابلوي «كتابخانه آیتالله محمدرضا توسلي» نمايان ميشود و تو را برآن ميدارد كه دري را بگشايي كه چهار رديف پلكان تقريبا طولاني آن، تو را به سطح زيرين ساختمان بنا و محل كتابخانه هدايت ميكنند.
در بدو ورود، رديفهاي قفسههاي كتاب كه در دو طرف سالن چيده شدهاند و در ميان فضايي براي مطالعه 150 نفر را فراهم كردهاند، خودنمايي ميكنند.
حجتالاسلام «ابوالحسن علوي» امام جماعت مسجد فخريه، اين كتابخانه را دربرگيرنده شش هزار جلد كتابي ميداند كه طبق وصيت آيتالله توسلي از كتابخانهاش به اين محل منتقل شدند. علوي ميگويد: با همكاري نهاد كتابخانهها دو هزار جلد ديگر در زمينههاي مختلف علاوه بر اين ششهزار جلد، بر منابع اين كتابخانه افزوديم.
وي سپس به ارايه توضيحاتي درباره شخصيت آيتالله توسلي ميپردازد و توضيح ميدهد: آیتالله توسلي از یاران و همراهان نزدیك امام خميني(ره) درطول نهضت انقلاب اسلامي بود كه محضر حضرات آیات سلطانی طباطبایی، شهیدصدوقی، شیخ مرتضی حائری، محمدعلی مجاهدی، امام موسی صدر، بروجردی، امام خمینی(ره) و علامه اصفهانی را درك كرد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی به عنوان ريیس دفتر بیت امام(ره) فعاليت داشت. مرحوم توسلي همچنين با حكم مقام معظم رهبری چند دوره در مجمع تشخیص مصلحت نظام حضور داشت و همچنين عضو شورای بازنگری قانون اساسی و مجلس خبرگان رهبري بود. وي در دوران پيش از انقلاب نيز در پوشش فروش كتاب، علاوه بر توزیع مكتوبات حوزوی و آثار اسلامی، اطلاعیهها و سخنرانیهای امام خمینی(ره) را از شهر قم توزیع میكرد.
علوي درباره ويژگيهاي اين كتابخانه ميگويد: از چهار سال پيش كوشيديم اين فضا را كه از گذشته براي فعاليتهاي فرهنگي تدارك ديده شده بود، با همكاري مسوولان كتابخانه ملي براي كتابخانه آماده كنيم.
با «راحله مجاوري» تنها كتابدار اين كتابخانه كه در ميان قفسههاي كتاب كه به صورت كنگره چيده شدهاند، قدم ميزنم و او نيز كتابهاي قديمي آيتالله توسلي را نشانم ميدهد كه در معرض نابودي قرار گرفتهاند. وقتي از او دليل ارجاع ندادن كتابها به مركزي براي بازسازي يا تبديل آن به كتابهاي الكترنيكي را جويا ميشوم، ميگويد: حدود 30 جلد از اين كتابها نسخههاي خطي چاپياند كه با آن كه قديمي محسوب ميشوند اما ناياب نيستند. به همين دليل، لزومي براي بازسازي اين آثار احساس نشده است!
كتابخانه مسجد فخريه همچنين حاوي مجموعهاي ارزشمند از كتابهاي مرجع مانند وسايلالشيعه، مستدرك الوسايل، صحيفه نور و بحارالانوار است.
كتابدار اين كتابخانه هنوز نميداند قديميترين كتاب اين مجموعه كدام است اما تاريخ انتشار يكي از جلدهاي مجموعه «مستمسك العروهالوثقي» سال 1381 هجري قمري را نشان ميدهد.
اينطور كه به نظر ميرسد، كتابخانه آيتالله توسلي از لحاظ داشتن كتابهاي عربي_ اسلامي بسيار غني است و با توجه به گفته امام جماعت اين مسجد كه مراجعان اين كتابخانه بيشتر از دانشآموزان كنكورياند، لازم به نظر ميرسد كه منابع آن به مكاني منتقل شود كه از اين كتابها بهره بيشتري گرفته شود. البته علوي معتقد است كه گاهي طلاب هم به اين كتابخانه مراجعه ميكنند و اين منابع در اين مكان بياستفاده نميمانند.
وي در پاسخ به اين پرسش كه «آيا مردم منيريه را بيشتر ورزشكار ميداند يا كتابخوان؟» ميگويد: نه تنها اهالي اين محله كه متاسفانه بسياري از مردم شهرمان توجه زيادي به كتابخواني نشان نميدهند و تنها براي مطالعه پيش از كنكور از كتابخانه بهره ميگيرند.
مجاوري، كتابدار اين كتابخانه، درباره منابع مرتبط با كنكور دانشگاهها در كتابخانه مسجد فخريه عنوان ميكند: «سال گذشته از نمايشگاه كتاب ده ميليون ريال كتاب خريداري كرديم و با توجه به نوع مراجعان، همواره كوشيدهايم منابع كنكوري اين كتابخانه را بهروز نگه داريم.»
وي همچنين از تصميم مسولان اين مسجد براي راهاندازي كتابخانه ويژه كودكان در همين مسجد خبر ميدهد.
فضاي 300 متري اين كتابخانه، امكان بهرهمندي همزمان خانمها و آقايان را فراهم آورده است. كتابدار اين كتابخانه نيز ميگويد: «روزانه حدود 30 نفر به اين كتابخانه مراجعه ميكنند و اگر تعداد مراجعان به بيش از 100 نفر برسد، از مراجعان خانم ميخواهيم براي مطالعه به سالن كافينت اين مجموعه مراجعه كنند.»
كتابخانه مسجد فخريه اكنون امكان جستوجوي رايانهاي منابع را ندارد اما به گفته امام جماعت اين مسجد، با سفارش مسجد فخريه به نهاد كتابخانهها، نرمافزار جديد و همينطور دو دستگاه رايانه براي تجهيز اين كتابخانه به امكان جستوجو، در راهند.
مدت زيادي از تاسيس اين كتابخانه نميگذرد و تاكنون 200 نفر عضو اين كتابخانه شدهاند كه به گفته مجاوري، بعد از پشتكنكوريها، بيشترين قشري كه از اين كتابخانه بهره ميگيرند، خانمهاي خانهداراند كه از كتابهاي رمان اين مجموعه استفاده ميكنند.
قفسههاي كتابخانه آيتالله توسلي در تمام زمينههاي تاريخي، اجتماعي، علوم سياسي، حقوق، طب داخلي و پزشكي و كتابهاي كودكان منابعي را شامل ميشوند اما متاسفانه در حوزه كتابهاي ورزشي كتابي در آن مشاهده نميشود. اين در حالي است كه به دليل وجود فروشگاههاي بسيار زياد محصولات ورزشي، اين منطقه به محل حضور اهالي ورزش تبديل شده است.
مجاوري، كتابدار اين كتابخانه نيز معتقد است براي آنكه اين كتابخانه با استقبال بهتري مواجه شود، نياز است آن را از زيرزمين مسجد به سطح بالاتري منتقل كرد يا آنكه آسانسوري براي اين محل در نظر گرفته شود زيرا افراد بسياري به دليل وجود پلكان طولاني منتهي به اين كتابخانه، رغبتي به مطالعه در اين مكان هرچند آرام ندارند.
مساله ديگري كه شايد سبب ميشود كتابخانه مسجد فخريه با وجود تبليغاتي كه از سوي مسوولان اين كتابخانه در مكانهاي عمومي محله صورت گرفته است، همچنان با استقبال كمي مواجه باشد، با تغيير زمان باز شدن اين كتابخانه و گشايش آن كه اندكي پس از نماز ظهر است كه شايد بتوان با زمانبندي مناسب، ميزان استقبال از اين كتابخانه را افزايش داد.
نظر شما