به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست نقد و بررسي كتاب «فعاليت‌هاي رسانه‌اي در ورزش» عصر دیروز (یکشنبه 9 بهمن) در سرای اهل قلم برگزار شد. حمید قاسمی نویسنده کتاب، مهدی صادقی، مدیر انتشارات بامداد کتاب و ناشر این اثر، دكتر امیدعلي مسعودی، نویسنده و مدرس حوزه رسانه و همچنین سعید سعیدی، کارشناس و خبرنگار حوزه و ورزش و دبیر جلسه، حضور داشتند.

سعیدی در ابتدا به معرفی حاضران پرداخت و گفت: دكتر قاسمی، مدیرکل تربیت بدنی دانشگاه پیام نور و نویسنده حوزه ورزش و رسانه است. تاکنون آثاری از وی منتشر شده‌اند که از میان آن‌ها می‌توان به «خبرنویسی در ورزش» و «مدیریت بازاریابی ورزش» اشاره کرد.

وی افزود: دكتر مسعودی نيز رییس دانشکده ارتباطات دانشگاه سوره است که در حوزه ورزش و رسانه نیز سابقه فعالیت دارد. «مبانی نگارش رسانه‌ای»، «مبانی خبرنویسی» و «اندیشه‌های بنیادین علم ارتباطات» از جمله تالیفات وی محسوب می‌شوند. مهدی صادقی نیز مدیر انتشارات بامداد کتاب، از سال 81 تاکنون، حدود 300 عنوان کتاب توسط این انتشارات روانه بازار نشر شده‌اند.

سپس دبير جلسه سوالی را از قاسمی پرسید مبنی بر این که «آیا لزوم بررسی فصل مشترک و انکارناپذیر حوزه‌های ورزش و رسانه شما را به نوشتن این کتاب ترغیب کرده است؟» قاسمی نيز در پاسخ گفت: نیاز دانشگاهی مرا به نوشتن این اثر ترغیب کرد. «فعالیت رسانه‌ای در ورزش» موضوع بخشی از واحدهای درسی رشته مدیریت ورزش است. همچنین روابط عمومی ورزش، روابط بین‌الملل و ارتباطات ورزش، دروسی‌اند که در شش سال گذشته در مقاطع مختلف دانشگاهی ظهور کرده‌اند. این در حالی است که هیچ بستری در این حوزه وجود ندارد که استادان، آموزش را بر اساس آن انجام دهند.

وی تجاربش در رسانه‌هاي تصویری و مکتوب در عرصه ورزش را یکی از محرک‌های اصلی در نوشتن این کتاب قلمداد کرد و گفت: احساسم این بود که در حوزه رسانه ورزشی نیاز به کتابی کاربردی داریم.

قاسمی سپس در پاسخ به سوال دیگر دبير جلسه مبني بر اين كه «آیا قلمی که در این کتاب به کار گرفته‌اید، متناسب با اهالی رسانه ورزشی است يا خير؟» پاسخ داد: به دلیل مسوولیت‌های متعدد در نشریات ورزشی و تعامل با اهالی این عرصه، تلاش کردم در این کتاب، تمامي مخاطبانم را نیز در نظر داشته باشم؛ در واقع، این اثر بیشتر کلیات و چارچوب‌ها را مطرح کرده و در برخي موارد، به جزییات نیز پرداخته است.

سعیدی در ادامه به لزوم تشریح و تبیین اصول اخلاقی در حوزه رسانه و ورزش اشاره کرد و از قاسمی پرسید: با توجه به این که در بخشی از کتابتان به موضوع اخلاق اشاره داشته‌اید، فکر می‌کنید کتاب تا چه اندازه می‌تواند در انتقال این مفاهیم به جامعه موثر باشد؟

قاسمی پاسخ داد: این مسایل به طور کامل در این کتاب مطرح نشده‌اند و من در کتاب دیگرم که تا دو هفته آینده منتشر می‌شود، به خوبی مبانی اجتماعی، فرهنگی و تعلیمی ورزش را شرح داده‌ام که بخشی از آن مربوط به اخلاق است.

دبير جلسه بار دیگر سوال نخستش را مطرح کرد مبنی بر این که «آیا کتاب می‌تواند وظیفه تبیین مبانی اخلاقی برای کارکنان حوزه ورزش و رسانه را به عهده بگیرد یا خیر؟» و دكتر قاسمی هم پاسخ داد: در هر کاری که وارد حوزه تخصصی شده‌ايم، نخستین قدم را برای توسعه اخلاقی برداشته‌ایم. با شناخت چارچوب‌های حقوقی، مانعی برای خروج از خطوط قرمز وجود ندارد.

سپس دكتر مسعودی، منتقد اثر، به ذکر نکاتی درباره کتاب پرداخت و گفت: برخی از کتاب‌ها، حوزه‌های جدیدی را مطرح می‌کنند. به اعتقاد من، نوشتن و انتشار این کتاب‌ها، مانند راه رفتن روي مین است و شجاعت بسيار مي‌خواهد. به دكتر قاسمی برای انجام این کار شجاعانه، تبریک می‌گویم. طرح حوزه‌های جدید در ورزش ضروری است، زیرا ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که بخش وسیعی از تفریحاتش را به ورزش اختصاص می‌دهد.

وي سپس به نقد اين اثر پرداخت و گفت: يكي از مشكلاتي كه اين كتاب دارد، اين است كه مي‌خواهد ميان دو رشته «بين‌رشته‌اي» يعني ورزش و ارتباطات، پيوند برقرار كند. البته ايجاد چنين پيوندي مي‌تواند بسيار مفيد باشد، زيرا آشنا نبودن با مباني حوزه رسانه، بخش‌هاي از عرصه ورزش را دچار مشكل مي‌كند.

مسعودي افزود: در اين اثر از تعبير «رسانه گروهي» استفاده شده است كه تعبير نادرستي است و به جاي آن بايد اصطلاح «رسانه جمعي» را به كار برد، همان‌گونه كه استادان حوزه رسانه نيز در كتاب‌هايشان به آن اشاره كرده‌اند. همچنين دكتر قاسمي، تقسيم‌بندي نادرستي از رسانه‌ها در اين اثر ارايه كرده است. آن‌گونه كه از منابع جديد برمي‌آيد، اين رسانه‌ها در هشت گروه كتاب، روزنامه، عكاسي، سينما، تلويزيون، تلويزيون ماهواره‌اي، اينترنت و مولتي‌مديا يا تلفن همراه جاي مي‌گيرند كه در اين اثر به برخي از آن‌ها اشاره نشده است. پيشنهاد مي‌كنم كه در چاپ بعدي كتاب، ابتدا كليتي درباره حرفه خبرنگاري به دست‌اندركاران ورزش ارايه دهيد تا از اين طريق، بهتر بتوانند با خبرنگاران ارتباط برقرار كنند.

وي نحوه ارجاع اين كتاب به منابع مورد استفاده آن را دچار اشكال دانست و گفت: نويسنده اين اثر در بسياري از موارد به كتاب‌هاي مختلف ارجاع داده، بدون اين كه شماره صفحه آن منبع را ذكر كند. ذكر منابع اينترنتي اين اثر نيز دچار اشكال است. 

مسعودي ادامه داد: نويسند كتاب، مطالب را به خوبي دسته‌بندي كرده است اما زيربخش‌ها را شماره‌گذاري نكرد و همين امر سبب شد كه بخش‌هاي كوچك كتاب كه هر يك از آن‌ها مباحث مختلف را طرح مي‌كنند، در كليت متن گم شوند. نويسنده در برخي موارد نيز از علايم اختصاري استفاده كرده است بدون اين‌كه به نام كامل آن‌ها اشاره كند، در حالي كه تشخيص اين علايم تنها از عهده افراد متخصص حوزه ورزش برمي‌آيد. همچنين دكتر قاسمي در بخش‌هايي از اين اثر از نظرات كاظم معتمدنژاد استفاده كرده است، در حالي كه نظرات نويسنده و معتمدنژاد به تفكيك مشخص نيستند.

وي سپس نكات مثبتي درباره اين اثر ذكر كرد و گفت: آن بخش از كتاب كه به موضوع پيدايش ورزش در ايران مي‌پردازد، بسيار خواندني است. همچنين يكي از درخشان‌ترين فصول كتاب، بخشي است كه به اخلاق مي‌پردازد. در عرصه ورزش كشورمان با بي‌اخلاقي‌هايي روبه‌روييم و متاسفانه بسياري از اين بي‌اخلاقي‌ها را به خبرنگاران ورزشي نسبت مي‌دهند، در حالي كه خبرنگار، تنها واقعيت‌ها را بازتاب مي‌دهد.

مسعودي ادامه داد: نويسنده در پايان كتابش به قانون مطبوعات اشاره كرد كه اشاره درستي است. اگر فعالان رسانه‌اي حوزه ورزش با حقوقشان آشنا باشند، كمتر ضربه مي‌خورند.

وي در پايان سخنانش گفت: ما نياز به نقد شدن داريم. يكي از مصيبت‌هاي ما اين است كه اگر فردي از ما انتقاد كند، نام او را «ليست سياه» وارد مي‌كنيم. موضوع مهم ديگر، اخلاق در ورزش است. جوانان ما يا پرسپوليسي‌اند يا استقلالي! آنان بايد پايه‌هاي اخلاق را ياد بگيرند. چرا نبايد به دليل محيط نامناسب ورزشگاه، خانم‌ها اجازه ورود به آن را نداشته باشند، در حالي كه ورود خانم‌ها به ورزشگاه مي‌تواند فضاي خشن و بي‌اخلاق مردانه را تا اندازه‌اي تلطيف كند. برخي از بي‌حرمتي‌ها در حضور خانم‌ها از سوي مردان سرنمي‌زند. بجاست نويسندگان ورزشي در اين باره بنويسند.

سپس دكتر قاسمي ضمن تشكر از نقد فني منتقد جلسه گفت: دكتر مسعودي اين كتاب را تلاش براي پيوند دادن دو رشته ميان‌رشته‌اي دانست، در حالي كه اين كتاب به موضوعي مي‌پردازد كه رشته مرتبط با آن، چندين سال است در دانشگاه «اينديانا»ي آمريكا تدريس مي‌شود و به عنوان يك رشته مستقل شناخته شده است.

وي بخش‌هايي از انتقادات مسعودي را پذيرفت و در عين حال گفت: دكتر مسعودي به ذكر نكردن شماره صفحه منابع در اين كتاب اشاره كرد، من اين اشكال را در برخي موارد مي‌پذيرم اما در برخي موارد، من از مطالب منابع مختلف الهام گرفتم. بنابراين، نمي‌توان شماره صفحه مشخصي را براي آن ذكر كرد. در برخي موارد نيز موفق به پيدا كردن عنوان منبع مورد نظر نشدم و تنها نام نويسنده آن را ذكر كردم. درباره تعبير «رسانه گروهي» نيز نظر دكتر مسعودي را مي‌پذيرم. متاسفانه در بسياري از كتاب‌هاي حوزه رسانه، همچنان از همين تعبير اشتباه به جاي «رسانه‌هاي جمعي» استفاده مي‌شود.

سپس دكتر مسعودي با تاكيد بر لزوم اصلاح اين اشكالات در كتاب گفت: اين كتاب، اثري پايه‌اي است و بايد هر چند سال يك‌بار، ويرايش شود تا بتواند براي دانشجويان مفيد باشد.

سپس سعيدي با تمجيد از طرح روي جلد كتاب از صادقي، مدير انتشارات بامداد كتاب خواست تا توضيحاتي را در اين باره ارايه دهد.

صادقي گفت: طراحي جلد اين كتاب توسط چند گرافيست انجام شد و مدت زيادي طول كشيد. براي انتشار اين كتاب هم از كاغذ و جلد مرغوبي استفاده شد. ما قيمت اين كتاب را به گونه‌اي تعيين كرديم كه تهيه آن براي دانشجويان دشوار نباشد. البته تخفيف‌هاي ويژه‌اي را نيز براي دانشجويان در نظر مي‌گيريم اما متاسفانه برخي دانشگاه‌ها اقدام به كپي كردن بخش‌هايي از كتاب‌هاي اين حوزه مي‌كنند كه اين كار به ضرر ناشران است.

سپس سارا كشكر، نويسنده ديگر اين اثر، به جمع اضافه شد و گفت: اين اثر، ابزاري آموزشي براي ارايه در دوره كارشناسي و متناسب با سرفصل‌هاي درسي دانشگاهي است. ما سعي كرديم در اين كتاب، زبان ساده‌اي را به كار ببريم. من و دكتر قاسمي نيز نگاهي نقادانه به اين كتاب داريم و از نقد شدن آن استقبال مي‌كنيم. قبول دارم كه در برخي از موارد، كم‌كاري كرديم و سعي مي‌كنيم در چاپ‌هاي بعدي اين كاستي‌ها را جبران كنيم.

وي افزود: دكتر مسعودي به ضعف اين اثر در دسته‌بندي رسانه‌ها اشاره كرد و گروه‌هاي هشت‌گانه را براي آن ذكر كرد، در حالي كه در يكي از مقالات كه اخيرا منتشر شده، دسته‌بندي جديدتري از رسانه‌ها ارايه شده است. بنابراين، اين امر همواره در حال روزآمد شدن است و نمي‌توان نظر يقيني و درست براي آن ارايه كرد. همچنين من در بسياري از كتاب‌ها ديده‌ام كه تعبير «رسانه‌هاي گروهي» را به ويژه براي تلويزيون به كار مي‌برند كه البته نادرست است.

در پايان اين جلسه، روبن شاهورديان، ناشر ورزشي و مدير انتشارات «علم و حركت» كه جزو حاضران در نشست بود، گفت: ما ناشران خصوصي حوزه ورزش، رقيبان سرسختي داريم كه تمامي آن‌ها دولتي‌اند و امتيازهاي ويژه دارند. به دكتر قاسمي آفرين مي‌گويم كه از ميان ناشران ورزشي، ناشران خصوصي را براي انتشار كتاب‌هايش انتخاب كرده است. اميدوارم كار ما را نيز به عنوان ناشران ورزشي نقد كنيد، زيرا حسن نقد، اصلاح و حركت به سوي كمال است.

ويرايش جديد كتاب «فعاليت‌هاي رسانه‌اي در ورزش» به قلم دكتر حميد قاسمي، دكتر سارا كشكر و دكتر فرشاد تجاري از سوي نشر بامداد كتاب در شمارگان 2000 نسخه، 222 صفحه و به بهاي 40 هزار ريال منتشر شده است.