علي حاجي‌محمدي، مدیر گروه مطالعات ارتباطی و رسانه‌های جدید پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات و مدير اجرايي اين طرح، در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، درباره موضوع اين پژوهش گفت: اين پژوهش ارتباط مهم جرم و رسانه در جامعه معاصر ایران، به ویژه در مناطق جرم‌خیز تهران را مورد مطالعه قرار مي‌دهد.
وي جرم را داراي معانی و ابعاد متعددی دانست که برخي افراد در جامعه مرتکب آن می‌شوند و افزود: رسانه‌ها در عين تنوع، داراي ابعاد و جنبه‌های مختلفي‌اند و با توجه به گستردگی و نفوذشان در جامعه، ابزاري براي تثبیت و اثرگذاری سیاست‌های اجتماعی و در پی تأثیر‌گذاری بر مجرمان، جرم و افکار عمومی‌اند.
دانشجوی دکترای علوم ارتباطات دانشگاه تهران هدف از انجام اين پژوهش را افزايش ترس از ارتکاب جرم به عنوان یک پدیده در جوامع مدرن و به ویژه در کلان‌شهرها عنوان كرد و گفت: بیشتر مردم جرم را به عنوان یک موضوع اجتماعی مهم در نظر می‌گیرند و احساس نا‌امني را در خیابان‌ها، به ویژه در نواحی درون شهری گزارش می‌کنند.
وي افزود: ترس افراد از ارتکاب جرم به مراتب بیشتر از قربانی شدن افراد است و این امر سبب شده که ترس از جرم به عنوان یک مساله و مشکل در جامعه درآید.
حاجي‌محمدي سهم رسانه‌ها را در اين فرايند، مهم‌تر از ساير عوامل دانست و گفت: در عصر ارتباطات و اطلاعات، رسانه‌ها به عنوان منبع اصلی در بسیاری از موارد نقش مهمی دارند. رسانه‌ها به عنوان یکی از عوامل اجتماعی شدن افراد در جامعه، مکانیسم‌هایی را فراهم می‌کنند که از آن طریق، تجربیات زیستي خودمان را در جامعه قرار می‌دهیم و درک و فهم اجتماعی در بسیاری از جوانب از طریق رسانه‌ها اتفاق می‌افتد. این موضوع درباره پدیده‌های نسبتاً ناشناخته مثل جرم و بزه‌کاری و رفتارهای جنایی بیشتر صدق مي‌كند.
وي با بيان اين‌كه افراد در جامعه به طور مستقیم تحت تأثیر جرائم مختلف در زندگی‌شان قرار نمی‌گیرند و گاهي حتي ارتباط کمي با نظام‌های قضایی و پلیسی دارند، فهم و دریافت مردم از جرم و جنایت و ترس از جرایم را تحت تأثیر بازنمایی‌های رسانه‌ای و جرم رسانه‌ای دانست و گفت: مواجهه شهروندان با موضوعات رفتار بزهکارانه، جرم و قربانی شدن و شکل‌گیری چارچوب فرهنگی برای فهم این نگرانی‌ها، از تجربه مستقیم ناشی نمی‌شود، بلکه از تصاویر با واسطه و رسانه‌ای نشات مي‌گيرند.
دانشجوی دکترای علوم ارتباطات دانشگاه تهران افزود: ممکن است افراد معدودی در هر هفته تجربه حضور در دادگاه یا مراکز پلیسی داشته باشند اما میلیون‌ها نفر در هر هفته با برنامه‌های مختلف جنایی یا با موضوع جرم در رسانه‌های مختلف مواجه می‌شوند.
حاجي‌محمدي هدف اصلي اين پژوهش را بررسي نقش رسانه‌ها بر ترس از ارتکاب خشونت و جرم در بین افراد جامعه عنوان كرد و گفت: این طرح مي‌كوشد تأثیرات رسانه‌ها بر دریافت‌های افراد جامعه را درباره جرم به ویژه ترس از ارتکاب آن‌ها را مطالعه كند و از اين راه گرایش‌هاي مصرف رسانه‌ای شهروندان، نقش رسانه‌ها بر ترس از ارتکاب جرم، سطح ترس از جرم و تأثیر غیرمستقیم برخی عوامل بر ترس از ارتکاب جرم را در ميان شهروندان مشخص کند.
وي درباره ويژگي‌هاي مهم اين پژوهش با بيان اين‌كه «تحقیقات انجام شده پيشين مسائل مهمی را مطرح کردند اما نتوانستند چشم‌انداز مناسبي را از "ترس از جرم" و ارتباط آن با رسانه‌ها در جامعه ایران نشان دهند» گفت: این تحقیق با نگاه چند رشته‌ای به یک موضوع میان رشته‌ای با روش تلفیقی و با دربرگرفتن همه رسانه‌های تاثیرگذار در ایران می‌پردازد. همچنين مرور آخرین تحقیقات انجام شده داخلی و خارجی در اين زمينه، از ویژگی‌های مهم اين طرح پژوهشي است كه می‌تواند ادبیاتی تاثیرگذار در این زمینه تحقیقی باشد.
مدیر گروه و ارزیاب طرح پژوهشي «نقش رسانه بر ترس شهروندان از ارتكاب جرم»، درباره كاربرد اين طرح پژوهشي گفت: این تحقیق با فراهم کردن رویکرد خاص و علمی، مي‌تواند به نهادهای رسانه‌ای در انتخاب و اتخاذ سیاست‌هايشان بر اساس تأثیرات منفی احتمالی كمك شاياني كند. همچنين به دلیل تحقیقات اندکي كه تاكنون در این حوزه انجام شده و اهمیت ارتباط بین رسانه‌ها و شیوع و گسترش جرم در عصر اطلاعات و ارتباطات، این تحقیق می‌تواند نقش رسانه‌ها را در پیشگیری از جرم و آسیب‌های اجتماعی مشخص کند.
دانشجوی دکترای علوم ارتباطات دانشگاه تهران با بيان اين‌كه اين طرح با ارايه چشم‌انداز و رویکرد علمی و میان رشته‌ای، ارتباطی را بین دستگاه قضایی و نهاد رسانه‌ای ایجاد مي‌كند، گفت: این مطالعه، رسانه را با مساله‌اي به نام جرم ارتباط می‌دهد و می‌تواند به عنوان پایه و اساس تحقیقات آینده در این زمینه مطرح شود. بنابراین، پژوهش «نقش رسانه بر ترس شهروندان از ارتكاب جرم» براي سازمان‌های رسانه‌ای، نیروی انتظامی و قوه قضاییه به‌ویژه مرکز پیشگیری از جرایم و آسیب‌های اجتماعی مفید خواهد بود.
وي با بيان اين كه گروه مطالعاتي اين طرح را پنج نفر از رشته‌هاي مختلف جامعه‌شناسی، حقوق جزا و جرم‌شناسی و علوم ارتباطات و مطالعات فرهنگی تشكيل داده‌اند، گفت: این طرح، مطالعه‌اي چند رشته‌ای است و هر يك از افراد اين گروه با تجربه چند رشته‌ای در این حوزه‌ها فعالیت می‌کنند و پيش‌تر در این زمینه مطالعات اولیه داشته‌اند.
حاجي‌محمدي درباره مشكلات پژوهش در كشورمان گفت: جامعه امروز که مبتنی بر اقتصاد اطلاعات و دانش محور است، به توجه جدی به علم و تحقیق نياز دارد. به نظر من، پژوهش در ایران متناسب با فضا و محیط جدید نیست.
دانشجوی دکترای علوم ارتباطات دانشگاه تهران افزود: اختصاص ندادن اعتبارات کافی به طرح‌هاي پژوهشي، تشخیص ندادن دقیق مشکلات بخش‌های مدیریتی بین مدیران و اعتقاد نداشتن به تحقیق، نگاه ويتريني به پژوهش در برخي نهاد‌ها و موسسه‌هاي دولتي، ارتباط ضعيف بين دستگاه‌هاي دولتي و خصوصي، توجه نكردن به پژوهش‌هاي پيمايشي و مشكلات اساسي آيين‌نامه‌هاي داخلي پژوهش در بسیاری از حوزه‌ها، از مشكلات اصلي پژوهش در كشورمانند.
پژوهش «نقش رسانه بر ترس شهروندان از ارتكاب جرم» از دی ماه 1390 زير نظر پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات آغاز شده است و اكنون در مرحله روش‌شناسی و گرد‌آوری داده قرار دارد. مدیر گروه و ارزیاب اين طرح پژوهشي و پیش‌بینی كرد كه اين طرح تا تیرماه سال 1391 به اتمام برسد.
دوشنبه ۸ اسفند ۱۳۹۰ - ۱۱:۵۹
نظر شما