به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اين اثر براي رفع مشكلات و ايجاد دسترسي آسان و صحيح به مطالب اين گنجينه بزرگ، ‌به شيوه‌اي دقيق و همه‌جانبه به دسته‌بندي و موضوعي كردن مطالب كتاب پرداخته است.

اثر حاضر، سخنان امام علي(ع) را كه به سان گوهري گران‌بها در نهج‌البلاغه گردآوري شده، با نظم و ترتيبي موضوعي در كنار هم فراهم كرده است.

سخنان حضرت امام علي(ع) كه در كتاب نهج‌البلاغه گردآوري شده، نظم و ترتيبي ندارد، نه به صورت موضوعي و نه بر حسب تاريخ صدور و حوادث مربوطه. بنابراين، ‌مسايل علمي، عقيدتي، اجتماعي، اقتصادي و اخلاقي بسيار متنوع و گوناگوني در بين اين سخنان پراكنده‌اند. تقسيم كتاب به باب خطبه‌ها و باب نامه‌ها و باب حكمت‌ها نيز تقسيمي موضوعي و علمي نيست. علاوه بر اين، بعضي از سخناني كه در باب خطبه‌ها آمده‌اند، خطبه نيستند و بعضي هم كه در باب نامه‌ها آمده، نامه نيستند.

در واقع، نهج‌البلاغه مانند قرآن نيست كه تمام كلمات و جملات آن متواتر و قطعي‌الصدور باشد. بنابراين، استناد به هر يك از جملات آن به تنهايي براي اثبات يا نفي يك مطلب كافي نيست، بلكه مطلبي قابل استناد است كه در سخنان متعدد تكرار شده و صدور آن از امام(ع) به تواتر لفظي يا معنوي يا با قراين، مسلم و قطعي شود و اين امر در صورتي دانسته مي‌شود كه سخنان متعدد مربوط به يك موضوع در كنار هم چيده و مشتركات و قدر يقين آن‌ها استخراج و استنباط شود.

كتاب حاضر براي تحقيق آن‌چه كه بيان شد؛ يعني به دست آوردن تواتر لفظي و معنوي در سخنان امام(ع) و تفسير بعضي از سخنان او به كمك بعضي از سخنان ديگرش، سخنان حضرت(ع) را در نهج‌البلاغه بر حسب موضوعات به چند بخش تقسيم كرده‌ است و سخنان مربوط به هر موضوع را در كنار هم قرار داده تا با هم سنجيده و مقايسه شوند. 

همچنين سخنان مربوط به مسايل و حوادث تاريخي را بر حسب تاريخ بيان، ‌مرتب شده كه شرايط خاص اجتماعي و سياسي هر سخن و تا حد ممكن مشخص شود، زيرا توجه به شرايط اجتماعي هر سخن در فهم معناي آن بسيار موثر است. البته ‌تنظيم بر حسب تاريخ بيان به صورت دقيق كه روز و ماه و سال سخن و محل آن معلوم شود، ‌امكان‌پذير نيست و چندان نقش تعيين كننده‌اي نيز ندارد، بلكه هدف نويسنده اين اثر، نزديك شدن به تاريخ و شرايط خاص بيان هر سخن است و دقت بيش از اين مقدار، نه ممكن است و نه لزومي دارد.

مولف براي تحقق اين موارد، سخنان حضرت علي(ع) را در نهج‌البلاغه به هشت بخش و موضوع تقسيم كرده است.

بخش نخست، شامل بياناتي مي‌شود كه به هر نحو به اصل مساله خلافت و امامت و شرايط و وظايف امام و نحوه انعقاد امامت ارتباط دارند كه شرح آن در يك جلد به چاپ رسيده است.

بخش دوم، دربرگيرنده سيره سياسي و عملي حضرت امام علي(ع) است و شامل دستورات او به كارگزاران خود، از جمله مالك اشتر در عهدنامه ايشان به اوست. شرح اين بخش به عنوان كارنامه سياسي حضرت امام(ع) در نهج‌البلاغه آماده به چاپ مولف است. بخش سوم نيز درباره بيانات مربوط به فتنه طلحه و زبير و عايشه و جنگ بصره، بحث مي‌كند. در بخش چهارم، بيانات مربوط به فتنه معاويه و جنگ صفين را بازگو شده‌اند و بخش پنجم، بيانات مربوط به جريان حكميت در جنگ صفين و جنگ خوارج را بررسي مي‌كند. بخش ششم، بيانات مربوط به غارات معاويه و سخناني را كه در مقام توبيخ و تحريك سپاه براي مقابله با آن غارات يا حمله مجدد به معاويه بيان شدند، دربر مي‌گيرد. بخش هفتم نيز شامل سخناني است كه به آينده سياسي جامعه بعد از خود، يعني تسلط بني‌اميه اشاره دارد و سخناني كه به عنوان ملاحم معروف شده‌اند. بخش هشتم هم الهيات و مواعظ و بياناتي درباره روش شناخت دين را شامل مي‌شود. 

البته حكمت‌ها يا كلمات قصار حضرت امام(ع) هم در موارد متناسب با بخش‌هاي هشت‌گانه آمده و هم در بخش جداگانه در پايان كتاب همراه ترجمه ذكر شده‌اند.

همچنين مولف بخشي را در انتهاي اين اثر به حكمت‌ها يا كلمات قصار آن حضرت(ع) پرداخته كه بخش نهم كتاب حاضر را تشكيل مي‌دهد.

چاپ نخست كتاب «نهج‌البلاغه به صورت موضوعي با ترجمه مقابل فني، ادبي و شرح كلمات مشكل» با شمارگان 1000 نسخه، 1096 صفحه و به بهاي 200000 ريال راهي بازار نشر شد.