به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، به نقل از ستاد خبري سراي اهل قلم بيست وپنجمين نمايشگاه بين المللي كتاب تهران، نشست «بررسي چالش‌هاي موجود بر سر راه مطالعه اهالي ورزش» چهارشنبه (20 ارديبهشت) با حضور نيما نكيسا، دروازه‌بان سابق تیم ملی فوتبال ایران، مهدي صادقي، مدير مسوول نشر بامداد كتاب و روبن شاهوردي، مدير مسوول نشر علم و حركت، در سالن اصلي سراي اهل قلم برگزار شد.

ابتدا سعيد سعيدي، دبير اين نشست، اين پرسش را مطرح كرد: با توجه به این‌که مطالعه در جامعه ما از اقبال خوبی برخوردار نیست، آيا مي‌توان جامعه ورزشي را نمونه‌اي از اجتماع دانست و سرانه پايين مطالعه اهالي ورزش را به اين دليل پذيرفت؟

نكيسا نيز در پاسخ به این پرسش عنوان كرد: نمي‌توان گفت كه همه ورزشكاران اهل مطالعه نيستند، با اين‌كه موانعي مانند تمرينات طولاني و فشرده در اردوها، قدري مانع از مطالعه مي‌شود اما در طول روز برای انجام کارهای گوناگون فرصت داریم و با آوردن بهانه، فقط‌ نخواندن کتاب را توجیه می‌کنیم. به نظر من، همه ورزشكاران حتي‌حرفه‌اي‌ها هم براي مطالعه وقت دارند.

شاهورديان نيز در پاسخ به این پرسش که «آيا از ميزان توليد كتاب مي‌توان نتيجه گرفت كه ورزشكاران كتاب مي‌خوانند يا خير؟» گفت: به اعتقاد من، ورزشكاران با مربي خودشان در ارتباطند و از مربي الگو مي‌گيرند. بنابراين، اگر مربي نسبت به تهیه و خواندن کتاب علاقه نشان دهد، ورزشكار هم از او تبعيت مي‌كند. متاسفانه اكنون وضعيت به صورتي است كه اگر يك ورزشكار کتابی را متناسب با نیازها و علاقه خود تهيه كند و نظر مربی را درباره آن جویا شود، مربي آن ورزشکار را به خواندن کتاب تشويق نمي‌كند و مي‌گويد همه اين‌ها را در طول تمرين به او خواهد گفت. به اين دليل، اكنون ورزشكاران ما ترجيح مي‌دهند تا فقط به يادگيري مطالب محدود مربيانشان اكتفا كنند و در نتيجه، از مطالعه كردن پرهيز مي‌كنند.

مهدي صادقي نيز با بیان این‌که ورزشکاران بدنساز در میان سایر ورزشکاران، بيش از همه اهل مطالعه‌اند، اظهار کرد: مخاطبان کتاب‌های ورزشي را چند گروه تشکیل می‌دهند. نخست؛ دانشجويان رشته تربيت‌بدني كه كتاب‌هاي ورزشي، بخشي از واحدهاي درسي‌شان به‌شمار می‌آیند. دوم؛ ورزشكاران آماتور و حرفه‌اي كه اغلب حرفه‌اي‌ها کمتر از آماتورها كتاب مي‌خوانند و گروه سوم؛ مخاطبان عام كه با هدف علاقه‌مندي به سلامتي و تندرستي، كتاب‌هاي ورزشي را مي‌خوانند و گاهي اوقات ورزش هم می‌کنند.

در ادامه، نکیسا، در این‌باره بیان کرد: يك ورزشكار بدنساز براي حجيم‌تر کردن عضلات بدنش بیشتر به کتاب توجه دارد تا بداند عضلاتش چگونه همراه با فعاليت‌هاي فيزيكي و استفاده از مواد پروتینی عضلاني‌تر مي‌شود. در حقيقت، او به نياز علمي خودش پي‌برده، اما ساير ورزشكاران كمتر به چنين نيازي پي‌مي‌برند.

سپس سعيدي با بيان اين‌كه اطلاع‌رساني در حوزه كتاب بسيار ضعيف است و اغلب ورزشكاران به خواندن كتاب‌هاي ترجمه تشويق مي‌شوند، اين پرسش را مطرح كرد كه «چرا ورزشكاران و صاحبان قلم در حوزه ورزش، كتاب نمي‌نويسند؟» نكيسا نيز با اشاره به این‌که براي نوشتن كتاب بايد چارچوب‌هايي را رعايت كرد و اگر اهالي ورزش دست به قلم شوند، بايد از شرايط خاصي پيروي كنند و گاهي امكان‌پذير نيست، گفت: مسوولان و مدیران باید برای دست به قلم شدن اهالی ورزش زمینه‌‌های مناسب را فراهم کنند. متاسفانه گاهي ديده شده كه يك ورزشكار ملي براي كسب علم در دانشگاه بايد پول بدهد. پس چگونه مي‌توان از او انتظار انجام فعاليت علمي و فرهنگي داشت!؟

وي ادامه داد: ورزشكارانی که مطالعه می‌کنند، اغلب كتاب‌هایي در حوزه‌های تاريخي و رمان می‌خوانند و نسبت به كتاب‌هاي پزشكي- ورزشي بی‌توجه‌اند. این ورزشکاران اگر در حين بازي آسيب ببينند، دارای اطلاعات بسیار سطحی‌‌اند که در حد یک ورزشکار حرفه‌ای نیست تا به كمك آن‌ها بيايد. به نظر من، ورزشکاران بايد بکوشند تا براي كتاب خواندن و تحصيل، زماني را تعیین کنند زيرا روزي عمر ورزشی آن‌ها به پايان خواهد رسید.

دبير جلسه با اشاره به اين‌كه نكيسا در كشورهاي مختلفي فوتبال بازي كرده، نظرش را درباره تاثیر مطالعات علمی بر عملکرد ورزشی ورزشکاران ساير كشورها پرسيد و نكيسا پاسخ داد: اغلب كشورهاي موفق در ورزش، از گروه‌هاي آناليزور و روانشناس برخوردارند. بازيكنان يك هفته قبل از رفتن به زمين مسابقه از روحيات، خلق و خوي و شیوه هر یک از بازيكنان حريف مطلع مي‌شوند. اين گروه‌ها اطلاعات لازم را به ورزشكاران اترايه مي‌كنند و آن‌ها را به مطالعه فرامي‌خوانند، اما متاسفانه در فوتبال ايران چنين چيزي حاكم نيست. اصلا مربي كتاب نمي‌خواند تا به ورزشكار توصيه كند كه وقتي را براي مطالعه درنظر بگيرد.

شاهورديان، مدير مسوول نشر علم و حركت نيز در ادامه اين بحث گفت: يك بازيكن براي اين‌كه سلامتی خودش را حفظ كند، بايد كتاب بخواند اما كسي نيست كه او را راهنمايي كند تا با کمترین بها، سلامتي خودش را تامين كند. در حقيقت، فرهنگ ما فرهنگ شفاهي است، نه فرهنگ مطالعه.

وي با اشاره به پایین بودن تعداد شمارگان کتاب‌هاي ورزشی گفت: يك رشته ورزشي مانند فوتبال، 60 ميليون نفر علاقه‌مند دارد كه يك درصد از آنها يعني 600 هزار نفر بايد كتابخوان باشند، در حالي كه معدل شمارگان كتاب‌هاي ورزشي تنها 1000 نسخه است و تعدادی از اين 1000 نسخه كتاب در انبار ناشران باقي مي‌ماند.

سپس، صادقي از ارايه پيشنهاد ناشران ورزشي به وزارت ورزش و جوانان براي قرار دادن کتاب در سبد جوایز ورزشکاران سخن گفت و اظهار كرد: پيش از تبديل سازمان تربيت بدني به وزارت ورزش و جوانان، پيشنهادي را مبني بر قرار گرفتن كتاب در سبد جوايز ورزشكاران به اين سازمان ارایه داديم، اما پس از تغییر سازمان تربیت بدنی به وزارت ورزش و جوانان به ما گفته شد كه بايد اين طرح را دوباره به جريان بياندازيم. اجرای اين طرح علاوه بر ارتقاي سطح علمي و فرهنگي اهالي ورزش، كمك به سزايي به نويسندگان ورزشي می‌کند.

در ادامه نشست، سعيدي با بيان اين‌كه بسياري از ورزشكاران براي مسابقه به شهر‌ها و كشورهاي ديگر سفر مي‌كنند و در در طول سفر كتاب نمي‌خوانند، از دروزاه‌بان سابق تيم ملي پرسيد: «آيا شما در بازي‌هاي خارج از خانه خود كتابي برای مطالعه همراه داشته‌اید يا نمونه‌اي از مطالعه ورزشكاران در طول سفرهاي طولاني‌مدت را ديده‌ايد؟»

نكيسا نيز در پاسخ گفت: در دوران ورزش حرفه‌اي هرگز كسي را مشغول مطالعه نديدم، اما خودم هميشه در طول سفر با هواپيما يا اتوبوس، كتاب‌هایی را به ‌ويژه با موضوع زبان‌ انگلیسی همراه داشتم و مطالعه مي‌كردم چون مي‌دانستم كه در آينده هنگامي كه به عنوان لژيونر به فوتبال خارج مي‌روم، به آن نياز خواهم داشت.

وي ادامه داد: باشگاه‌هاي ورزشي ما كه اغلب عنوان فرهنگي ـ ورزشي را هم يدك مي‌كشند، يك كتابخانه‌ با پنج يا شش كتاب‌ محدود هم ندارند، زيرا مديران باشگاه‌ها به سختي بودجه به دست مي‌آورند و ترجيح مي‌دهند نتيجه‌گرا باشند تا فرهنگ‌گرا. آن‌ها معمولا مي‌گويند، فوتبال كشور ما فوتبالي غيرتي است و اگر ورزشكاري بخواهد در اين عرصه تداوم داشته باشد، بايد نظر مربي را مبني بر غيرتي بازي كردن اطاعت كند. به نظر من، بهتر است مربي بگويد اگر مي‌خواهيد در عرصه قهرماني تداوم و همين‌طور درآمد داشته باشيد، بايد علم بياموزيد و كتاب بخوانيد و مسايل مربوط به سلامتي خود مانند زمان مناسب خوابيدن و تمرين كردن را رعايت كنيد. زمان حرف‌هاي كليشه‌اي مانند تعصبي ورزش كردن گذشته است و اكنون علم و دانش حرف اول و آخر را مي‌زند.

سپس دبير جلسه، در دسترس نبودن كتاب را يكي از موانعی خواند كه بر سر راه مطالعه ورزشكاران وجود دارد و در این‌باره نظر ناشر كتاب‌هاي ورزشي ـ تخصصي را پرسيد. مدیر مسوول نشر بامداد كتاب در پاسخ اظهاركرد: توزيع، یکی از مسایل مهم در تولید كتاب‌ها به‌شمار می‌آید. كتابفروش‌ها در شهرستان‌ها و روستاهاي كشور اغلب مجبورند كتاب‌هاي مناسب ذائقه ساکنان شهرشان را تهيه كنند و بنابراين، كتابي را به ناشر سفارش مي‌دهند كه راحت به فروش برسد، در حالي كه بايد جامعه را به نيازش در حوزه علم ورزش آگاه كرد. 
 
وي با اشاره به بهاي کم‌ كتاب‌ ورزشي نسبت به اسباب و وسايل ورزشي ادامه داد: ما براي توزیع بيشتر كتاب دست به ابتكاري زديم و از صاحبان فروشگاه‌هاي لوازم ورزشي و پوشاك خواستيم تا کتاب‌های ورزشی را در کنار سایر کالاهای خود قرار دهند، اما مسوولان فروشگاه ترجيح دادند كه مثلا يك راكت و توپ را به جاي كتاب به فروش برسانند زيرا برايشان سود بسيار بيشتري دارد، در حالي كه ما حاضر شديم حتي 30 درصد از قيمت كتاب را هم به آن‌ها تخفيف بدهيم.

دبير جلسه سپس تكثير غيرقانوني كتاب‌هاي تخصصي ورزشي را در عرصه‌های دانشگاهی براي ناشران و نويسندگان و مترجمان اين حوزه مشكل‌آفرين خواند و اين پرسش را طرح كرد كه «چرا جامعه كتابخوان ما به اين سو حركت مي‌كند؟ آيا آنان به زحمات و هزينه‌هاي انجام شده براي توليد، چاپ و توزيع كتاب توجهي ندارند؟» صادقي در پاسخ گفت: افرادی كه تكثير غيرقانوني كتاب را انجام مي‌دهند، از جنبه عرفي و شرعي كاري خلاف را مرتكب مي‌شوند و بر بازار كتاب و نشر نيز تاثیر منفی می‌گذارند. من نمي‌دانم كه چه مسوولي بايد جلو اين كار را بگيرد اما از اين فرصت استفاده مي‌كنم و از مسوولان دانشگاهي و استادان مي‌خواهم تا جلو اين كار غيرقانوني را بگيرند. 

بيست و پنجمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران تا 23 ارديبهشت  در مصلاي امام خميني (ره) برپاست.