به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، ششمین نشست ملکوت کلمات خانه هنرمندان به سخنرانی حکمت‌الله ملاصالحی، استاد دانشگاه تهران، احمد آریامنش، استاد خطاطی و مبدع خط‌های سفیر و کرشمه و شعرخوانی غزل تاجبخش اختصاص داشت. 

در ابتدای این نشست ملاصالحی گفت: موضوع سخن ما خلاقیت انسان به مثابه نحوه بودن در جهان است. من برخی از جنبه‌های انسان‌شناختی خلاقیت را بازگو خواهم کرد. این تفکر که خلاقیت انسان محدود به آفرینش آثار هنری می‌شود، دیدگاه کلاسیک است که مطلوب فلسفه و دیگر علوم نیست. 

وی افزود: میرفندرسکی درباره جنبه‌های انسانی خلاقیت رساله‌ای دارد با نام «رساله صناعیه». محتوای رساله نشان می‌دهد که میرفندرسکی مباحث خلاقیت در انسان را بسیار عالی درک کرده است. انسان اساسا موجودی خلاق است و در عرصه خلاقیت تمام وجود او درگیر می‌شود. 

این استاد دانشگاه در ادامه با بیان این نکته که تاریخ با نخستین کنش‌های خلاق انسان در جهان، افتتاح می‌شود، گفت: متفکر برجسته آلمانی مارتین هیدگر اعتقاد داشت که حضور انسان در جهان یک حضور «پوئتیک» است. بسیاری از مترجمان هیدگر در ایران و همچنین بسیاری از معلمان و استادان فلسفه، در کتاب‌ها و مقالات خود، این حضور پوئتیک را به شاعرانه زندگی کردن انسان تعبیر کرده‌اند، در صورتی که این چنین نیست و تمام این ترجمه‌ها در این کتاب‌ها غلط است. 

وی در ادامه در توضیح بیشتر «حضور پوئتیک» از منظر هیدگر، گفت: هیدگر در استفاده از واژه پوئتیک، منظور و مقصود یونانیان از این واژه را در نظر داشت. پوئتیک در نظر یونانیان واجد معانی خلاقیت، آفریدن، ساختن و یا پی‌افکندن بود. بر این اساس حضور پوئتیک انسان یعنی این‌که حضور انسان در جهان یک حضور خلاق است و نه یک حضور شاعرانه! این نکته را عموم مترجمان و شارحان جدید هیدگر در ایران متوجه نشده‌اند. 

ملاصالحی گفت: همچنین بر اساس کتاب خدا باید گفت که انسان در هیچ چیزی جز خلاقیت، با خداوند شبیه نیست. انسان به خلاقیت و ساختن دعوت شده است، چرا که انسان در کنش‌های خلاق محیط خود را می‌آفریند. در رساله صناعیه میرفندرسکی حتی پیامبری هم نوعی از صناعت معرفی شده است؛ چرا که انسان نو و عالم نو با بعثت پیامبران خلق می‌شود. 

این محقق حکمت و فلسفه باستانی در ادامه با اشاره به این‌که کنش‌های خلاقانه سبک‌ها و مکتب‌های فکری و هنری را پدید آورده‌اند، گفت: مکتب‌های هنری صورتی از تفسیر عالم است. انسان به موازات این‌که می‌اندیشد و به بسیاری از مسایل پی می‌برد، می‌میرد، بنابراین نخستین کنش و تلاش او رسیدن به جاودانگی و عبور از این جهان میراست، هنر و آیین برای انسان این جاودانگی را می‌آفریند. انسان تلاش کرد با آفرینش هنری نقطه‌ای باثبات‌تر و جاودانه‌تر ایجاد کند. 

ملاصالحی در ادامه گفت: انسان سعی کرد با هنر و کنش‌های خلاقانه به صورت‌های پایدار برسد، اما این تنها نمایی از زیبایی است. زیبایی پیشاپیش حضور دارد و مقدم بر تمام خلاقیت‌های هنری است. بر این اساس انسان پی می‌برد که ساختن خویش و ساختن درونی بسیار مهم‌تر از ساختن بیرونی است و از این مقوله تعبیر به خلاقیت انفسی می‌شود. 

ملاصالحی در پایان گفت: نتیجه خلاقیت انفسی انسان، زاده شدن انسان متعالی است و از درون این انسان متعالی، هنر متعالی ساخته می‌شود. این انسان متعالی تولد دوم و ثانویه انسان است و مظاهر این تولد ثانویه تولد مسیح از مریم باکره و حالات پیغمبر اسلام در غار حرا است. 

دیگر سخنران این نشست، احمد آریامنش هنرمند خطاط و خوشنویس بود. او گفت: خط نستعلیق را میرعلی تبریزی گردآوری کرد و میرعماد آن‌را صیقل داد. از آن زمان تاکنون پنج قرن طول کشید تا من کرشمه و سفیر را ابداع کردم. 

وی افزود: مدام این سوال در ذهن من بود که چرا در این پنج قرن سکوت بوده و هیچ خطی خلق نشده است؟ به نظر من در گلستان هنر ایران تنوع خط نداریم. 

آریامنش در پایان دو خبر در مورد خط‌های ابداعی اعلام کرد: خط سفیر بر اساس خط‌های ثلث و نسخ عربی خلق و در سال 1385 معرفی شد. اکنون قرآن این خط در حال نگارش است و همچنین تمام کتیبه‌های یک مسجد نیز در بروجرد به خط سفیر نوشته شده که به زودی افتتاح خواهد شد. 

در این برنامه همچنین سعید تهرانی زاده نویسنده کتاب‌های «شیوه دوتار نوازی» و «فرهنگ موسیقی خراسان»، به همراه گروهش به اجرای موسیقی پرداختند. 

ویژه برنامه «ملکوت کلمات» به همت معاونت پژوهشی خانه هنرمندان، از شنبه هفتم مرداد به مدت 10 شب در ایام ماه مبارک رمضان در تالار شهناز خانه هنرمندان ایران برگزار می‌شود.