به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب «تاریخ تحلیلی سینمای جهان از 1895 تا 1995»، زیر نظر جفری ناول-اسمیت به سرانجام رسیده است. 

اين كتاب به مناسبت صدمين سال اختراع سينما، توسط دانشگاه اكسفورد به چاپ رسيده و طی آن تاريخ سينما ذيل سه دوره نقد و تحليل شده است: سينمای صامت (1930ـ1895)، سينمای ناطق (1960ـ1930) و سينمای مدرن (1995ـ1960).

در بخش نخست اتفاقات منجر به ظهور سینما و همچنین رخدادهای سال‌های نخستین آن مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد و اسناد و شواهد تاریخی معرفی می‌شود. «سینما در سال‌های آغازین»، «ظهور هالیوود»، «سینمای صامت آمریکا و دیگر کشورها» از فصل‌های این بخش هستند.

در بخش دوم ظهور صدا و مباحثی چون چگونگی شکل‌گیری سینمای ژانر و فیلمسازی در استودیو و فیلم‌های مستند بررسی می‌شود. در بخش سوم نیز سینمای مدرن و سینما در دوران ظهور تلویزیون از مباحث اصلی است.

همچنین در جای جای کتاب و در سیر روال تاریخی سینما، در هر دوره شخصیت‌های مهم معرفی و بخشی از زندگی سینمایی آنها بازگو می‌شود. دیوید وارک گریفیث، چارلی چاپلین، ویلیام اس. هارت، ژیگا ورتوف، سرگی آیزنشتین، لویی فویاد و مکس لندر از هنرمندان دوره نخستین و ژاک تاتی، گرگ تولند، پیر پائولو پازولینی، فدریکو فلینی، آلفرد هیچکاک برخی از هنرمندان دوره‌های بعدی هستند که در این کتاب به طور کامل و همراه با فیلمشناسی معرفی می‌شوند.

مترجمان این کتاب علاالدین طباطبایی، علی عامری، محمد گذرآبادی، فرزان سجودی، امید نیک فرجام، روبرت صافاریان، شهراد تجزیه‌چی، کامبیز کاهه، حمیدرضا منتظری، سعید خاموش و عده ای دیگر بودند. چاپ نخست این کتاب زمستان 1377 در 990 صفحه و با قیمت پنج هزار و 500 تومان منتشر شد.

گذرآبادی یکی از مترجمان این کتاب به خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، گفت: با وجودی‌که «تاریخ تحلیلی سینما» کتاب مناسب و مرجعی است، اما چاپ آن مدت‌هاست  تمام شده و در بازار موجود نیست.

وی افزود: در سال‌های اخیر ناشر این کتاب یعنی واحد انتشارات «بنیاد سینمایی فارابی» با فراز و نشیب‌های بسیاری روبه‌رو بود و در بازار کتاب حضور بسیار کم رنگی داشت،به نحوی که به هیچ عنوان دیده نمی‌شد، اما اکنون با تغییر مدیریت به روزهای آینده امیدوار است.

این مترجم پرکار حوزه سینما در ادامه با اشاره به این‌که باید در چاپ تازه این کتاب نکاتی را اعمال کرد، گفت: به نظرم اگر قرار است این کتاب تجدید چاپ شود باید هم‌راستا با کتاب زبان اصلی باشد، چرا که سال‌ها از انتشار آن می‌گذرد و در اروپا هم سال به سال و در هر ویرایش جدید، مطالب جالبتر و بیشتری به کتاب اضافه می‌شود. بر این اساس و با وجودی‌که این کتاب، یک کتاب تاریخی است، قاعدتا تا اکنون حجم بسیاری از مطالب به آن اضافه شده است که در چاپ جدید فارسی هم باید به آن اضافه شود.

در سال‌های اخیر، کتاب‌های نایاب حوزه‌های تئاتر و سینما عموما در بازار کتاب صفوی در حوالی میدان انقلاب قابل یافتن است، اما جست‌وجوی خبرنگار «ایبنا» برای یافتن «تاریخ تحلیلی سینما» در این بازار به نتیجه نرسید. محمود.خ یکی از کتابفروشان این بازار، به خبرنگار «ایبنا» گفت: تاکنون دانشجویان بسیاری برای خرید این کتاب به من رجوع می‌کنند، اما این کتاب دیگر در بازارهای غیر رسمی هم یافت نمی‌شود، حجم کتاب هم به گونه‌ای نیست که بتوان آن‌را افست کرد یا از صفحات آن کپی گرفت.

مجید عبداللهی، دانشجوی رشته دستیاری کارگردانی سینما، دانشگاه علمی کاربردی گفت: من کتاب «تاریخ تحلیلی سینما» را دارم و به طور کامل آن‌را خوانده‌ام. به نظرم شیوه تحلیل نویسندگان مقالات این کتاب بسیار جالب است و می‌تواند برای تحلیل فیلم هم بسیار مفید باشد.

عبداللهی گفت: البته کتاب‌های تازه‌تر و به روزتری در موضوع تاریخ سینما چون کتاب «تاریخ سینما» نوشته دیوید بوردول و کریستین تامسون با ترجمه روبرت صافاریان منتشر شده است، اما به هر حال شیوه نگارش و تحلیل هر کتابی با هم تفاوت دارد و به هیچ عنوان نمی‌توان اعتقاد داشت که مثلا کتاب تاریخ سینمای بوردول و تامسون جای کتاب تاریخ تحلیلی سینما را می‌گیرد. هر دو سر جای خود مهم هستند. 

چاپ نخست کتاب تاریخ سینمای دیوید بوردول و کریستین تامسون در سال 1383 وارد کتابفروشی‌ها شد و سال 1390 نیز چاپ چهارم آن در شمارگان هزار و 200 نسخه و به بهای 35 هزار و 800 تومان در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت. 

تماس‌های خبرنگار ایبنا با ناشر «تاریخ تحلیلی سینما» برای پیگیری چاپ جدید این کتاب به نتیجه خاص منجر نشد.