به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، بهروز ثروتیان متولد 1316 در میاندوآب، نظامی‌شناس، پژوهشگر و فارغ‌التحصیل مقطع دكترای رشته ادبیات از دانشگاه تهران بود. وی ظهر شنبه،هفتم مرداد سالجاری بر اثر ایست قلبی در منزل خود در کرج درگذشت.

گلنار ثروتیان، دختر این پژوهشگر فقید، درباره مراسم چهلمین روز درگذشت بهروز ثروتیان به «ایبنا» گفت: این مراسم پنجشنبه (16 شهریور) از ساعت 16 تا 17 و 30 دقیقه در مسجد حضرت رسول اکرم (ص) واقع در کرج، جهانشهر، خیابان استانداری برگزار می‌شود.

از آثار ثروتیان می‌توان به «تصحيح و شرح آثار نظامی» (6 جلد)، «تصحيح ديوان حافظ»، «شرح ديوان حافظ» (چهار هزار صفحه در چهار جلد)، «فرهنگ اطلاعات نفايس‌الفنون»، «تصحيح جاودان خرد»، «پير طريقت گفت»، «بيان در شعر فارسی»، «روايات گهربار»، «طنز و رمز در الهی‌نامه»، «بازنويسی آثار نظامی برای جوانان» (6 جلد) و «رويای عشق در مثنوی گل و نوروز» اشاره كرد.

علاوه بر این کتاب‌ها، آثار منتشر نشده‌ای از ثروتیان چون «نوبت سوم»، «نیر و تاثیرپذیری از نخل‌بندی سعدی»، «جادو سخن جهان حکیم نظامی»، «تصحح ترجمه قرآن میبدی»، «تاریخ 50 ساله میاندوآب» و «شرح حال فرهاد میرزا معتمد‌الدوله» نیز آماده انتشارند و کارهای نشر آن‌ها از سوی خانواده او و علیرضا قوجه‌زاده، از شاگردان و دوستان ثروتیان، پیگیری می‌شوند.

قوجه‌زاده درباره کتاب‌های آماده انتشار ثروتیان به «ایبنا» گفت: یکی از کتاب‌های آماده انتشار «نوبت سوم» است که به گزینش بخش تفسیر عرفانی «کشف‌الاسرار» میبدی اختصاص دارد.

وی توضیح داد: میبدی در بخش نخست یا نوبت اول «کشف‌الاسرار» ترجمه تحت‌اللفظی قرآن  را ارایه کرده و در نوبت دوم تفسیر قرآن آمده است. نوبت سوم به تفسیر عرفانی قرآن اختصاص دارد. برهمین اساس مرحوم ثروتیان بخش‌های ظریف و لطیف از این تفسیر عرفانی را در کتابی با عنوان «نوبت سوم» گردآوردی کرده است.

این پژوهشگر به تصحیح و انتشار «دیوان نیر شیرازی» به کوشش ثروتیان اشاره کرد و افزود: این تصحیح پنج سال پیش از سوی مرکز چاپ و نشر بین‌الملل به چاپ رسید. دیوان نیر به دو زبان ترکی و فارسی دربرگیرنده اشعار و حماسه‌های عاشورایی است. در حال حاضر این دیوان به چاپ پنجم رسیده است.

وی ادامه داد: استاد ثروتیان ضمن تصحیح و مطالعه این اثر به نکاتی درباره تاثیرپذیری اندیشه و زبان نیر از اندیشه سعدی رسیده بود. برهمین اساس این دستاوردها را در کتابی با عنوان «نیر و تاثیرپذیری از نخل‌بندی سعدی» گردآوری و آماده انتشار کرد.

قوجه‌زاده در ادامه، اشاره‌ای به آثار و پژوهش‌های ثروتیان در زمینه نظامی‌شناسی و تصحیح و تحلیل آثار این شاعر داشت و گفت: به یاد دارم استاد ثروتیان در نقل خاطرات خود از چگونگی تصحیح آثار نظامی گفته بود برای انجام این کار هفت سال در زیرزمین منزلش در تبریز سرگرم تصحیح و مطالعه آثار نظامی بوده‌ است. وی نخستین‌بار در سال 1351 با نگارش مقاله‌ای درباره نظامی، نظامی‌شناسی را در دانشگاه ادبیات تبریز بنیان گذاشت.

وی اظهار کرد: تصحیح و توضیح «مخزن‌الاسرار»، «لیلی و مجنون»، «خسرو شیرین»، «شرف‌نامه»، «هفت‌پیکر» و «اقبال‌نامه» به ترتیب در سال‌های 1363، 1364، 1366،1368، 1377 و 1379 از سوی نشر توس منتشر شده‌اند. در سال 1386 نیز دوباره این 6 دفتر به نشر امیرکبیر سپرده شدند که تا امروز به چاپ سوم رسیده‌اند.

این مصحح افزود: علاوه بر این آثار، در سال 1376 تحلیل مختصری از آثار نظامی با عنوان «اندیشه‌های نظامی» از سوی نشر آیدین در تبریز، گزیده‌ای از مخزن‌الاسرار با عنوان «سایه خورشید سواران» و در سال 1369 «آیینه غیب نظامی‌ گنجه‌ای در مثنوی مخزن‌الاسرار» از سوی انتشارات دانشگاه آزاد، از مرحوم ثروتیان به چاپ رسیده اند.

وی از کتاب دیگری درباره نظامی خبر داد و گفت: مرحوم ثروتیان تحلیل جامع و کاملی از تمامی آثار نظامی را در کتابی با عنوان «جادو سخن جهان حکیم نظامی» ارایه کرده است که در زمان حیات ایشان برای بررسی به نشر امیرکبیر سپرده شد. این کتاب بازگو کننده اندیشه، افکار و آرای نظامی است، البته هنوز قراردادی برای چاپ این اثر با نشر امیرکبیر منعقد نشده است.

قوجه‌زاده در ادامه به تصحیح ترجمه قرآن میبدی از سوی ثروتیان اشاره و توضيح داد: این تصحیح به متن ترجمه 12 جلدی میبدی از قرآن اختصاص دارد و اکنون نیز تصحیح این ترجمه در دو جلد آماده انتشار است.

وی درباره یکی از کارهای ناتمام ثروتیان گفت: استاد ثروتیان تصحیح و توضیح رباعیات خیام را در دست انجام داشت. این کار به پایان رسیده بود، اما یک هفته پیش از فوت ایشان چند نسخه دیگر از رباعیات خیام را براساس نسخه‌های خطی یا چاپ‌های سنگی به ایشان داده بودم تا این نسخه‌ها را نیز بررسی کنند که احتمالا این‌کار ناتمام مانده است.

این پژوهشگر ادامه داد: یکی دیگر از کارهای منتشر نشده و آماده انتشار مرحوم ثروتیان ساده و کوتاه‌نویسی «المعجم فی معاییر اشعار العجم» نوشته شمس قیس رازی است. این کتاب به علم عروض، قافیه و نقد شعر اختصاص دارد. استاد ثروتیان این اثر را به زبانی ساده بازنویسی و علاوه بر این اشکالات متن را نیز مشخص کرده بود.

وی افزود: این کتاب در دست انتشارات مهتاب است و در مراسم درگذشت استاد ثروتیان از سوی ناشر اعلام شد که به زودی حروفچینی و منتشر خواهد شد.

قوجه‌زاده اظهار کرد: همچنین دو کتاب «تاریخ 50 ساله میاندوآب» و «شرح حال فرهاد میرزا معتمد‌الدوله» و بازنگری دوباره «شرح غزلیات حافظ» در چهار جلد آماده انتشار است.

وی توضیح داد: چاپ نخست «شرح غزلیات حافظ» در سال 1380 از سوی نشر پویندگان و چاپ دوم آن در سال 1387 از سوی نشر نگاه منتشر شد. همچنین تصحیح «دیوان حافظ» براساس 15 نسخه خطی و چاپی نیز از سوی مرکز چاپ و نشر بین‌الملل در سال 1390 منتشر شد و اکنون به چاپ سوم رسیده است. پیشنهاد چاپ بازنگری مجدد «شرح چهار جلدی غزلیات حافظ» نیز از سوی همین انتشارات مطرح شده است.

قوجه‌زاده در پایان گفت: تمامی این آثار آماده انتشارند و به دنبال ناشر مناسبی برای چاپ آن‌ها هستیم.