پنجشنبه ۲۳ شهریور ۱۳۹۱ - ۰۹:۰۹
هادی چپردار: ترجمه برای من التذاذ بود نه اشتغال

کتاب «کریشتف کیشلوفسکی»، هفتمین جلد از مجموعه کتاب کوچک کارگردانان، با ترجمه هادی چپردار نویسنده و مترجم هنری و سردبیر این مجموعه، منتشر شد. چپردار به ایبنا گفت که این کتاب، به‌نوعی تکلیف تلفظ درست اسامی عوامل فیلم‌های این کارگردان روشن می‌شود و این متن بسیار نزدیک به متن اصلی است.-

هادی چپردار به خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، گفت: هفتمین عنوان از مجموعه «کتاب کوچک کارگردانان» به کریشتف کیشلوفسکی اختصاص دارد که با ترجمه خود من در انتشارات آوند دانش منتشر شد.

وی افزود: نویسنده این کتاب «مونیکا مارر» است. من در ترجمه این کتاب بسیار وسواس به خرج دادم، به نحوی که ترجمه این اثر و رسیدن به نثری که شایسته باشد، زمان زیادی گرفت، اما به هر حال با خیال راحت توانستم امضای خودم را پای ترجمه این کتاب بگذارم.

چپردار درباره ویژگی‌های ترجمه این کتاب گفت: از نظر ایجاز مطلب و انتقال جزییات لحنی آثار کیشلوفسکی و البته نثر نویسنده کتاب اصلی، متواضعانه روی این ترجمه کمی ادعا دارم! همچنین در این کتاب، با کمک بخش فرهنگی سفارت لهستان در تهران، اسامی لهستانی بازیگران و سایر عوامل فیلم‌های کیشلوفسکی صحیح و دقیق آورده شده است.

چپردار در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا در دیگر کتاب‌های سینمایی ترجمه شده در این موضوع نام فیلم‌های کیشلوفسکی به درستی ترجمه شده یا این‌که خیر، گفت: در ترجمه نام فیلم‌های آخر کیشلوفسکی اتفاق نظر وجود دارد، چون خیلی سرراست هستند، اما تاکنون ترجمه‌های متفاوتی از نام برخی فیلم‌های اول و کوتاه کیشلوفسکی آورده شده. من برای این‌که برگردان درست عنوان این فیلم‌ها را در کتاب بیاورم، اولاً طبق عادت، تا آن‌جا که می‌شد، فیلمی را ندیده نگذاشتم؛ چرا که معمولا ترجمه نام فیلم‌ها بدون دقت در محتوای‌شان شدنی نیست؛ به‌ویژه اگر نام فیلم ایهام داشته باشد. ضمنا با سفارت لهستان در ایران تماس و از آن‌ها مشاوره گرفتم تا تناقضات میان اسم اصلی فیلم و اسم انگلیسی آن برایم روشن شود. ذکر درست اسامی آدم‌ها نیز به‌نظرم اهمیت زیادی دارد. هنوز اسم خود کریشتف کیشلوفسکی را در فارسی «کریستف کیسلوفسکی» نیز می‌‌گویند. به‌هرحال از نظر آکادمیک و نظری این دقت‌ها مهم است و ما همیشه مبنا را نام اصلی شخص می‌گیریم، نه نامی که در کشورهای دیگر به‌ویژه امریکا تلفظ می‌کنند.

چپردار سپس با انتقاد از ترجمه‌های ایرانی، به دیگر ویژگی ترجمه این کتاب اشاره کرد و گفت: بسیاری از مترجمان در ایران عادت دارند که در ترجمه بر حجم متن اضافه کنند، چرا که می‌خواهند مفهوم مطلب را با تعداد کلمات و جملات زیادتری بیان کنند و این به‌نظرم کاری اشتباه است. زبان فارسی گنجایش این را دارد که برای رسیدن فحوای کلام اصلی، واژگان مناسبی را به‌خدمت بگیرید و در این صورت، ‌نیازی نیست که یک جمله یک‌خطی در ترجمه دو خط بشود. من سعی کردم در ترجمه این کتاب این‌گونه عمل کنم، بنابراین در متن ترجمه من تاحدودی تناظر یک به یک با متن اصلی برقرار است، البته باید مواظب بود به دام ترجمه کلمه‌به‌کلمه نیز نیفتیم که بدترین آفت لحن است.

این نویسنده کم‌کار حوزه هنر در ادامه گفت: در این ترجمه به جز قسمت‌هایی که به خاطر مسایل فرهنگی در ایران قابل چاپ نبود، در بقیه قسمت‌ها، متن ترجمه با دقت و معادل متن اصلی است. البته قسمت‌هایی نیز به دلیل فضای فیلم‌های کیشلوفسکی، طبعاً کوتاه شد و چند جا هم ناچار به خود اجازه دادم کمی در لحن یا کلمه‌های جمله تعدیل کنم تا یک جمله کلیدی قابل چاپ شود. طبعا در این چند جا، جمله‌ها معادل دقیق جمله‌های انگلیسی نیستند.

چپردار در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا دیگر ترجمه منتشر شده از این کتاب را خوانده یا خیر، گفت: چند سال پیش که آرام و با حصوله زیاد در حال ترجمه این کتاب بودم، دیدم که ترجمه دیگری از این کتاب منتشر شد، اما انتشارات آوند دانش کپی رایت این کتاب‌ها را از ناشر خریده بود و بنا به قانون و اخلاق، حق ترجمه و انتشار این کتاب در ایران با انتشارات آوند دانش است. من از این اتفاق سرخورده شدم و با مشورت با ناشر، مدتی کار را کنار گذاشتم. دو سال بعد وقتی دوباره به کتاب منتشر‌شده و بخش‌هایی که خودم ترجمه کرده بودم نگاه کردم، فکر کردم که می‌شود ترجمه بهتری هم از این کتاب ارایه داد. با ناشر به این نتیجه رسیدیم که کار را از سر بگیرم. خلاصه به دلیل همین وقفه و صدالبته وسواس‌های خودم، اتمام این کار هفت سال طول کشید! به‌هرحال عادت دارم در کارهایی که می‌کنم، از خود کار لذت ببرم و به همین دلیل چنین ترجمه‌ای برای من بیش‌تر فرصتی برای بازبینی فیلم‌ها و غرق شدن در فضای کارهای شاعرانه کیشلوفسکی است تا یک وظیفه شغلی؛ وگرنه با زمانی که من صرف یافتن و انتخاب عکس‌های این کتاب می‌کنم، می‌شود دو کتاب دیگر در همین قطع منتشر کرد. ترجمه و ویرایش برای من التذاذ است نه اشتغال.

چپردار در پایان درباره دیگر کتاب‌های مجموعه کتاب کوچک کارگردانان گفت: کتاب‌های «اورسن ولز»، «مارتین اسکورسیزی» و «هال هارتلی» دیگر کتاب‌های این مجموعه است که به زودی منتشر خواهد شد.

کتاب «کیشلوفسکی» هفتمین جلد از مجموعه «کتاب کوچک کارگردانان» است که با ترجمه هادی چپردار در 180 صفحه و قیمت پنج هزار و 800 تومان در دسترس مخاطبان قرار گرفته است. این مجموعه با نظارت هادی چپردار در انتشارات آوند دانش منتشر می‌شو. تاکنون از این مجموعه، کتاب‌های «استنلی کوبریک»، «وودی آلن»، «آلفرد هیچکاک»، «آندری تارکوفسکی»، «دیوید لینچ» و «برادران کوئن» منتشر شده و در کتابفروشی‌ها موجود است. برخی از کتاب‌ها به چاپ دوم یا بازنگری دوم رسیده‌اند.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط