به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست نقد و بررسی کتاب «گردشگری شهری» با حضور محمدتقی رهنمایی، مولف کتاب و استاد بازنشسته جغرافیای دانشگاه تهران، سید احمد محیط طباطبایی، کارشناس امور فرهنگی، رییس کمیته ملی موزه‌های ایران (ICOM) و منتقد و با دبیری شادی معرفتی، دوشنبه (۱۴ آبان) در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب برگزار شد.
در این نشست، رهنمایی با اشاره به مطالب و فهرست‌بندی کتاب اظهار کرد: ایران یکی از ۱۰ کشور باستانی و تاریخی دنیاست این مساله باعث شده تا یکی از مقاصد گردشگری فرهنگی و تاریخی به‌شمار آید. همان‌گونه که یونان یکی از مقاصد گردشگری تاریخی و باستانی به‌شمار می‌آید، ایران نیز روی دیگر این سکه محسوب می‌شود. این درحالی است که معمولا مقصدهای گردشگری تفریحی‌اند.
وی گفت: مقایسه آمارها از سال ۱۳۷۵تا ۱۳۸۵نشان می‌دهد تعداد نقاط شهری به عدد یک‌هزار و ۱۸ برسد که ۴۰۴ نقطه شهری در این دوره ۱۰ ساله به شهرهای ایران افزوده شده‌اند، یعنی در هر ۹ روز شاهد افزوده شدن یک شهر جدید به تقسیمات کشوری بوده‌ایم.
نویسنده کتاب «گردشگری شهری» با اشاره به هفت فصل کتاب ادامه داد: فصل نخست «درآمدی بر موضوع‌شناسی شهر و گردشگری» نام دارد و برای آگاهی دادن به شهرداران، شوراهای شهر و دهیاران است که به شکلی با مسایل شهری گره خورده‌اند. متاسفانه در طرح جامع شهری، سرفصلی برای گردشگری شهری پیش‌بینی نشده است، بنابراین دست‌اندرکاران این حوزه باید راهکارهایی برای این مساله بیندیشند.
وی ادامه داد: در فصل دوم به ماهیت دوگانه شهر پرداخته می‌شود. شهر جایی است که تمدن از آن شکل می‌گیرد، فصل مشترک و نقطه اصطکاک جامعه میهمان و جامعه میزبان است که دارای سرمایه‌های فرهنگی ـ اجتماعی و محل تبادل فرهنگ میان این دو جامعه به‌شمار می‌آید.
استاد بازنشسته جغرافیا دانشگاه تهران توضیح داد: تهران پایتخت ایران و منطقه ۱۲ تهران نیز قلب تپنده و شاهرگ حیاتی این شهر است و باید این منطقه را پایتخت تهران بدانیم. این پایتخت آشفته تهران با داشتن ساختمان‌های قدیمی به‌عنوان بخشی از حافظه فرهنگی تهران در یک‌صد سال گذشته به‌شمار می‌رود اما متاسفانه با تغییر کاربری این ساختمان‌ها، آن‌ها را به مخروبه تبدیل کرده‌اند.
رهنمایی بیان کرد: میادین شهری در دیگر کشورها جزیی از جاذبه‌های توریستی و بخشی از تاریخ و هویت شهرند اما در ایران میدان‌ها محل تجمع کارگران روزمزد، دستفروش‌ها و بازکننده ترافیک شهر به‌شمار می‌آیند و این خراشی است بر چهره هویتی و فرهنگی شهر. در خیابان‌های شهر گفتمان خرید و فروش در جریان است. شما کافی است به میدان انقلاب تهران بروید تا از معنای افق شهری به‌هم ریخته آگاه شوید. همچنین ورودی‌ها و خروجی‌های هر شهر که به‌عنوان یک منظر شهری از اهمیت خاصی برخوردارند در ایران با مشاغل پرسروصدا و آلوده‌کننده اشغال شده‌اند و این باعث بدمنظر شدن چهره شهر در آغاز ورود به آن است که تاثیر روانی منفی بر میهمان یا میزبان شهر می‌گذارد.
این نویسنده و پژوهشگر گفت: در بخش‌های بعدی کتاب نیز اقدامات اجرایی در طراحی شهرها و آسیب‌شناسی گردشگری شهری بررسی می‌شود. در فصل آخر کتاب نیز به گردشگری شهری در ایران پرداخته شده است.
در ادامه نشست محیط طباطبایی با اشاره به خالی بودن جای چنین کتاب‌هایی در حوزه شناخت گردشگری، اظهار کرد: ایران به‌عنوان خاستگاه شهر و شهرنشینی به‌شمار می‌آید اما متاسفانه امروزه معیار طبقه‌بندی شهر کمی شده است و نه کیفی. هر نقطه‌ای که جمعیت آن به پنج هزار نفر برسد به شهر مبدل می‌شود و این مساله مشکلات بسیاری به‌وجود می‌آورد.
این کارشناس امور فرهنگی ادامه داد: روزگار اشکانیان دوره شکوفایی شهرنشینی در ایران بوده است که این شهرها به‌دلیل گستردش تجارت و پدید آمدن راه‌ها ایجاد شدند. افزایش ارتباطات در دوره‌های مختلف و پس از آن فرستادن دانشجو به دیگر مناطق سبب افزایش رفت‌وآمد و در نهایت پدید آمدن مساله گردشگری شد.
این منتقد توضیح داد: توسعه پایدار امر مهمی در جهان امروز است اما در ایران با ایجاد شهرهای جدید بیش از ۶۰ هزار نقطه زیستی نابود می‌شود. آسیب‌هایی که شهرسازی جدید به‌وجود آورده تنها شامل این مساله نیست بلکه درهم‌ریختگی طبقاتی و تداخل آن‌ها در جامعه شهری ایران، بروز مشکلاتی مانند تضادهای فرهنگی و اجتماعی، همچنین کمرنگ شدن فرهنگ شهروندی را نیز دامن می‌زند.
وی افزود: جهان صنعتی امروز به فکر مدیریت اوقات فراغت برای شهروندی است که در طول شبانه‌روز هشت ساعت فراغت دارد اما جامعه ایرانی که فراغت و کارش با هم درآمیخته نیاز به برنامه‌ریزی متفاوتی از دیگر کشورهای دنیا دارد.
دبیر جلسه نیز در ابتدای نشست درباره کتاب گفت: «گردشگری شهری» کاری تالیفی به‌شمار می‌آید، موضوع کتاب بحث جدیدی در دنیا نیست اما در ایران به این مساله به تازگی توجه شده است. شهرسازی و شهرک‌سازی استانداردهایی دارد که باید به آن‌ها توجه کرد تا یک محیط مناسب و متعادل برای زندگی انسان فراهم آید. سربرآوردن شهرها در ایران امری بسیار ساده شده که از هیچ قانونی پیروی نمی‌کند.
در پایان این نشست نیز کارشناسان به پرسش‌های مطرح شده پاسخ دادند.
دوشنبه ۱۵ آبان ۱۳۹۱ - ۱۰:۴۱
نظر شما