به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، مجموعه حاضر در برگیرنده چهارده مقاله در باب نظریه‌های ادبی و زبان‌شناختی سراج‌الدین علی‌خان آرزو (1099-1169ق)، ملقب به استعداد خان است.

وی در اغلب زمینه‌های ادبی اعم از نقد ادبی، زبان‌شناسی، فرهنگ‌نویسی، شرح‌نویسی و جز این‌ها تالیفاتی دارد که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از «فرهنگ سراج‌اللغه» و دفتر دوم آن با عنوان «چراغ هدایت» یا «سراج الاصطلاح»، «نوادر الالفاظ» یا «تصحیح غرایب اللغات» یا «تحقیق در لغات هندی»، «زواید الفواید در نوادر مصادر و مشتقات آن‌ها در زبان فارسی»، «تنبیه‌الغافلین و «احقاق الحق»  در نقد اشعار حزین لاهیجی، «داد سخن»، «سراج منیر» در زمینه نقد ادبی، «سراج وهاج در نقد و تفسیر شرح منظوم چهار منتقد و ادیب بر بیتی از حافظ»، «نقد بر دیوان حاکم لاهوری»، «مثمر در باب مسایل زبان‌شناختی»، «عطیه کبری در علم بیان»، «موهبت عظمی در فن معانی»، «خیابان گلستان» در شرح گلستان سعدی، «شکوفه‌زار» در شرح نیمه نخست اسکندرنامه نظامی، «شرح قصاید عرفی»، «شرح گل کشتی میرنجات»، «تذکره مجمع النفایس» و دیوان اشعار.

به گفته مولف در مقدمه کتاب، مقاله‌های این مجموعه در طی 6 سال اخیر در مجله‌هایی چون آینه میراث، کتاب ماه ادبیات، گزارش میراث، مجموعه مزدک‌نامه و میراث بهارستان چاپ شده‌اند و دو مقاله نیز برای نخستین بار در کتاب حاضر منتشر می‌شوند.

عنوان مقاله‌های مندرج در این مجموعه عبارتند از «احوال و آثار آرزو»، «زبان، مسایل زبانی و مسایل تاریخی زبان فارسی از نگاه آرزو»، «سنت تحقیقات واج‌شناسی در تاریخ زبان و ادبیات فارسی»، «خان آرزو و زبان‌شناسی تطبیقی و تاریخی»، «دیدگاه‌های آواشناختی سراج‌الدین علی‌خان آرزو بر اساس رساله مثمر»، «مقوله ساخت و صورت در نزد منتقدان شبه‌قاره»، «تصحیح و تنقیح متن به سبک و سیاق سراج‌الدین علی‌خان آرزو»، «نظریه دریافت از سراج‌الدین علی‌خان آرزوی اکبرآبادی تا هانس روبریاس آلمانی»، «زوایدالفواید»، «عطیه کبری و موهبت عظمی»، «نامه حزین به آرزو» (متضمن شرح 24 بیت از اشعار خاقانی شروانی) و «مدخل آرزو در دانشنامه جهان اسلام».

کتاب «بر خوان آرزو» (گفتارهایی در زمینه نظریه‌های ادبی و زبان‌شناختی سراج‌الدین علی‌خان آرزو)، نوشته مهدی رحیم‌پور، پژوهشگر گروه دانشنامه زبان و ادب فارسی در شبه‌قاره فرهنگستان زبان و ادب فارسی است که از سوی انتشارات مجمع ذخائر اسلامی در 290 صفحه، شمارگان هزار نسخه و به بهای 14 هزار تومان منتشر شده است.