یکشنبه ۳ دی ۱۳۹۱ - ۱۵:۰۲
بررسي پیوندهای هنر و سیاست در «بدن تکه تکه شده»

کتاب «بدن تکه تکه شده؛ قطعه به مثابه استعاره‌ای از مدرنیته» نوشته «لیندا ناکلین» و ترجمه مجید اخگر که به تازگی از سوی انتشارت حرفه هنرمند منتشر شده، در واقع متن پیاده شده یکی از سخنرانی‌های این پژوهشگر در موضوع بازنمایی بصری قطعات بدن و بدن تکه تکه شده در نقاشی‌های قرن نوزدهمی است.-

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، لیندا ناکلین نویسنده این کتاب، منتقد و مورخ هنر، دارای کرسی استادی هنر مدرن «لیلا اچسون والاس» در انستیتوی هنرهای زیبا دانشگاه نیویورک آمریکا است. او تالیفات بسیاری دارد که از میان آن‌ها می‌توان به «زنان، هنر، قدرت و مقالات دیگر» انتشار در سال 1989، «سیاست‌شناسی تصویر» منتشر شده در سال 1991 و «بازنمایی زنان» منتشر شده در سال 1999، اشاره کرد. 

شهرت ناکلین بیش از هر چیز به پیشگامی او در نقد فمینیستی تاریخ هنر باز می‌گردد. این محقق و پژوهشگر برجسته همچنین در زمینه گسترش مطالعات تاریخ اجتماعی هنر نیز فعالیت‌های بسیاری داشته است. 

«بدن تکه تکه شده؛ قطعه به مثابه استعاره‌ای از مدرنیته» در اصل متن پیاده شده یکی از سخنرانی‌های ناکلین است. او در این متن با ارایه چشم‌اندازی کلی از تاریخ قرن نوزدهم، دلالت‌های مختلف بازنمایی بصری قطعات بدن و بدن قطعه قطعه شده را در هنر این دوره ردیابی می‌کند. 

با نزدیک شدن به اواخر قرن هیجدهم، به تدریج نوعی حس اضطراب و بحران در آثار نویسندگان و هنرمندان اروپایی با گذشته با شکوهی که از دوره باستان تا آن زمان تداوم یافته بود پدیدار شد. هنرمندان در برابر عظمت دستاوردهای با شکوه دوران باستان احساس ناتوانی می‌کردند و این احساس به زودی در بازنمایی‌های هنری آنان انعکاس پیدا کرد. 

تصویرهای نیمه تمام، برش‌ها، قطعه قطعه سازی‌ها، ویرانی قطعه عضوها همه حاکی از احساس نوستالژی در این دسته آثار برای تمامیتی از دست رفته‌اند. ناکلین در این کتاب با مشاهده بازنمایی‌های تکه تکه و تب‌واره فیگور انسان در آثار هنرمندان – از «جان هنری فوسلی»، هنرمند نقاش قرن هجده، تا پست امپرسیونیست‌ها و پس از آن‌ها - این تحولات را ردیابی می‌کند. 

به نظر می‌رسد ردیابی‌های ناکلین به مدلول‌هایی چون بدن، به عنوان واکنشی سیاسی و روانی، جنسی در قبال انقلاب فرانسه و نا آرامی‌های سیاسی به طور کلی، یا به عنوان نشانه‌ای از جلوه‌های فرّار و کیفیت شتاب‌زده تجربه مدرن و به عنوان نشان مشخص واقع‌گرایی شاخه خاصی از تولید هنری میانه قرن نوزدهم به حساب می‌آید.

تحلیل ناکلین از پیکره‌های بعضا تکه تکه و اندام‌های انسانی ترسیم شده توسط هنرمندان و بازخوانی این پیکره‌ها با مسایل سیاسی و تئوری‌های جامعه‌شناختی، یک ایده بسیار مهم و در عین حال جذاب در نقد هنر است. مساله‌ای که جای خالی‌اش امروزه در نظام‌های نقد هنری در ایران بسیار احساس می‌شود. 

در هنرهای تجسمی معاصر ایران چه بسیارند آثاری که با این قبیل موضوعات  روی بوم نقاشی یا با پیکره‌ها و تندیس‌ها خلق می‌شوند. در حالی که نبودن یک روش تحلیل و بررسی قاعده‌مند این آثار را از سنگ محک نقد محروم می‌کند. 

زبان ترجمه این کتاب نیز زبانی ساده و گویا است. این مساله در کنار حجم کم مطالب و ارایه محتوا همراه با مثال‌های تصویری بسیار از این کتاب منبع کاملی برای دانشجویان رشته‌های مختلف هنر ساخته است. این موضوع با توجه به این نکته که اغلب کتاب‌های ترجمه‌ای در زمینه تئوری‌های هنری در ایران حجیمند و زبان ثقیل دارند، بیش از پیش به چشم می‌آید. 

بیشتر مطالب کتاب با مثال‌هایی از آثار ادگار دگا، ونسان ونگوگ، پل سزان، جیمز گیلاری، تئودور ژریکو، دومینیک ویوان دنون، گوستاو کایبوت، کلود مونه، کامیل پیسارو، ادوارد مانه، پل رنوار، اونوره دومیه و چند هنرمند دیگر، همراه شده است. البته این تصاویر به صورت سیاه و سفید درج شده و شاید یکی از نواقص کتاب همین مساله باشد. 

چاپ دوم کتاب «بدن تکه تکه شده؛ قطعه به مثابه استعاره‌ای از مدرنیته» با شمارگان دو هزار جلد، 80 صفحه و بهای دو هزار و 700 تومان از سوی انتشارات حرفه هنرمند منتشر شد. 

چاپ نخست این کتاب در سال 1385 روانه کتابفروشی‌ها شده بود.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها