عبدالرضا كوهمال جهرمي، شاعري كه در بخش پژوهش دومين جشنواره شعر انقلاب رتبه دوم را به دست آورده است، گفت: در شعر جوان انقلاب به حجم قابل توجهی از آثار دست یافتهایم و اکنون زمان آن فرا رسیده است که با توجه به آزمون و خطاهای صورت گرفته، ابعاد پژوهشی این شاخه شعری مطرح و آثار مکتوب كاربردي براي شاعران جوان منتشر شوند.-
اين شاعر درباره جایگاه پژوهش در شعر انقلاب گفت: با گذشت بیش از سه دهه از پیروزی انقلاب، میتوانیم اشعار سروده شده را به ويژه در بخش شعر جوان مورد آسیبشناسی قرار دهيم و به تفکیک نیازهای ادبی جامعه امروز بپردازیم. بنده در اين پژوهش به شعر جوان به عنوان يكي از محصولات ادبي كه در بستر انقلاب رشد كرد، پرداختهام.
وي كه در پژوهش خود به شعر جوان به عنوان یک گونه ادبي نگريسته، افزود: شعر انقلاب فقط به اشعاری كه با موضوع انقلاب سروده ميشوند، اختصاص ندارد و ميتوان اشعار آزاد، آیینی و دفاع مقدس را هم در اين گروه شعري مورد بررسي قرار داد.
جهرمی كه معتقد است انقلاب باعث ايجاد سبكي نو در شعر جوان جامعه امروز شد، افزود: با توجه به پيشينه ادبي جامعه ميتوان اين ادعا را داشت كه امروز با سبك جديدي رو بهرو هستيم كه مشخصههای اصلی آن، نزديك بودن به زندگی مردم، عینی و قابل لمس بودناند و رویکردی برگرفته از شعر نیمایی دارد.
وي ادامه داد: شاعر جوان انقلاب، از یک جهانبینی در اشعار خود سخن به ميان ميآورد. اين شاعران تجربهاي از انقلاب اسلامی ايران و هشت سال دفاعمقدس ندارند، ولي بر اساس درك خود از فضاي جامعه به جنبههای عملی و عینی آنها در زندگی اجتماعي اشاره ميكنند.
اين محقق، اشعار عاشقانه را هم زير مجموعهاي از شعر انقلاب و دفاعمقدس دانست و افزود: پژوهش «واقعگرايي و جزیينگري در غزل جوان انقلاب» نشان داد كه نمیتوانیم شعر انقلاب را ويژه اشعاری بدانيم که فقط به تاريخ يا سالهاي پس از انقلاب میپردازد. زيرا نسل امروز توانسته گونه جدیدی از شعر را ابداع کند. این اتفاق در جامعه ما رخ داده و حال نیازمند بررسی ابعاد مختلف آن هستیم.
وي ادامه داد: در اشعار عاشقانه شاعران جوان که برگرفته از زندگی امروز است میتوان تأثیر انقلاب و دفاع مقدس را لمس کرد. زیرا آنها در فضای حماسه نفس کشیدهاند. به عنوان برشهایی مانند «باروت چشمهایش ولی نم کشیده بود» يا «اسمش بهار بود/ ولی موج انفجار/ پروانههای روسریاش را پرانده بود» در قالب شعر آزاد سروده شدهاند، اما ميتوان تاثیر روحيه حماسي را در آنها ديد.
كوهمال جهرمي با اشاره به اشعار آیینی به عنوان زير مجموعهای از شعر انقلاب توضيح داد: اين نوع شعر در گذشته صرفاً به سوگ ائمه اطهار(ع) یا عاشورا میپرداخت. اما در شعر آیینی امروز تصویر جدید و ناگفتههایی از شعر انقلاب مطرح میشوند كه به گفته برخی کارشناسان در طول تاریخ دیده نشدهاند.
وی كه شعر را تصویر و برداشتی از زندگی ميداند، معتقد است: نمیتوان شعر نسل امروز را در قالب نمادهای قدیمی انقلاب دنبال کرد. زيرا شاعران قدیمی اشعار خود را با تكيه بر آرمانها میسرودند و بیشتر به جنبههای انتزاعی تكيه دارند و گاهی برای مخاطب امروز قابل درک نیستند.
جهرمی با تاكيد بر اين كه پژوهش يكي از ضرروتهاي جامعه امروز ادبي كشور، براي بررسي ضعفها، آسيبها و برجسته كردن نقاط قوت شعر انقلاب است، افزود: در شعر جوان به حجم قابل توجهی از آثار دست یافتهایم و اکنون زمان آن فرا رسیده که با توجه به آزمون و خطاهای صورت گرفته، ابعاد پژوهشی این شاخه شعری مطرح و آثار مکتوب كاربردي براي شاعران جوان منتشر شوند.
اين شاعر ادامه داد: رسیدن به این جایگاه نیازمند پژوهش است، مسألهای که جایگاه آن در ادبیات ما خالی است. اگر به پیشخان کتابفروشیها گذري داشته باشيم، میبینیم که کمتر کتاب پژوهشی با موضوع شعر انقلاب یا نقد اشعار انقلابی منتشر شده است.
وی درباره چرایی کمرنگ شدن حضور اساتید پیشکسوت شعر برای بررسی آثار شاعران جوان در قالب پژوهش گفت: نميدانم، باید علت را پیدا کرد. استادان توانای ما در انجمنهای ادبی فعال، در طول دو دهه گذشته ریز به ریز کلمهها و واژهها را در اشعار آنالیز کردهاند اما دست به قلم نشدهاند. شاید علت این اتفاق به دلیل نبود حمایت از آثار پژوهشی باشد زیرا وقتی کتابی با موضوع نقد آثار و اشعار ادبی مینویسیم کمتر ناشری پیدا میشود که آن را منتشر کند.
كوهمال جهرمي با تاكيد بر اين كه ملاکها و معیارهای خاص سرودن شاعران جوان طبقهبندی نشدهاند، افزود: شاعران پیشکسوت وظیفه جهتدهی شاعران جوان را برعهده دارند. ما در گذشته به آثار شاعران پيشكسوت نگاه میکردیم و سمت و سوی کار خود را در واژهها، کلمات و شناخت سبکها از آنها ميگرفتيم ولي شناخت شعر امروز برای شاعر جوان مانند داستان فیلشناسی درشعر مولانا شده است.
اين شاعر افزود: در این بین حوزه هنری و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که متولی جشنوارهها و کنگرههای ادبیاند باید نتایج عملکرد خود را به مقوله نقد بسپارند. گاهی جشنوارههای شعر فضای خوبی برای تبادل افکار میان شاعران و مولفان بودهاند، اما جشنوارههای امروز مسیرهای دیگری را طی میکنند. اگر اسامی شاعران برگزیده جشنوارههای مختلف ادبی را در طول 10 سال گذشته بررسی کنید، تکرار اسامی نشان میدهد که این نوع جشنوارهها دچار چه وضعیتی شدهاند.
اختتامیه دومین جشنواره سراسری شعر انقلاب 22 آبان 91 به همت مرکز آفرینشهای ادبی حوزه هنری برگزار شد.
نظر شما