«امیلیا نرسیسیانس» درباره کتاب «مردم‌شناسی تعلیم و تربیت» به خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، گفت: این کتاب پژوهشی کتابخانه‌ای و میان‌رشته‌ای است که افزون بر مبحث تعلیم و تربیت، جنبه‌های زبان‌شناسی، جامعه‌شناسی تربیتی و ادبیات عامه ارمنی را نیز بررسی می‌کند.

این پژوهشگر افزود: کتاب به وضعیت زبانی جامعه ارامنه عثمانی در قرن‌های 19 و 20 می‌پردازد و چگونگی شکل‌گیری زبان ارمنی‌ها در آن کشور را بررسی کرده است. انسان‌شناسان تعلیم و تربیت، زبان‌شناسان انسان‌شناختی و جامعه‌شناسان زبان اعتقاد دارند تغییراتی که در زبان هر ملتی رخ می‌دهد به موقعیت اجتماعی و فرهنگی افرادی که به آن زبان صحبت می‌کنند، ارتباط دارد.

وی با بیان این مطلب که ارامنه در دوره‌های مختلف تاریخی دارای دولت نبودند، ادامه داد: برنامه‌ریزی برای زبان و تعلیم و تربیت نیازمند سیستمی دولتی و کامل است، در حالی‌که روشنفکران ارمنی در آن دوران توانستند بدون داشتن دولت، برنامه استاندارد زبان را نوشته و علاوه‌بر آن افراد را به سوادآموزی و یادگیری آن ترغیب کنند.

نویسنده کتاب «انسان، نشانه و فرهنگ» با اشاره به وضعیت ارامنه در دولت عثمانی توضیح داد: ارامنه جامعه عثمانی، کشاورز بودند و زبان آن‌ها از همان دوران به دو شاخه بزرگ ارمنی شرقی و غربی تقسیم می‌شد. شاخه دیگر زبان ارمنی که زبان نوشتاری آن نیز به‌شمار می‌رفت، «گِرابار» نام داشت.

نرسیسیانس افزود: گرابار زبان دشواری بود و به‌دلیل این‌که زبان طبقه حاکم بود، معمولا مردم عادی آن را درک نمی‌کردند و از سوی دیگر آموزش آن تنها برای طبقات بالای جامعه فراهم بود. به‌همین دلیل زبان «آشخارهابار» که زبان عام بود، کم‌کم جایگزین آن شد. این کتاب به بررسی روند شکل‌گیری زبان ارمنی در آن دوره می‌پردازد.

این مدرس دانشگاه درباره مخاطب کتاب گفت: «مردم‌شناسی تعلیم و تربیت» علاوه بر مخاطب مردم‌شناس، برای تاریخ‌نگاری ارامنه نیز موثر است. به‌ویژه برای ارمنیان ارمنستان و ارمنیان ایران که به‌زبان ارمنی شرقی صحبت می‌کنند، جالب‌توجه خواهد بود.

کتاب «مردم‌شناسی تعلیم و تربیت» در هفت فصل به رابطه بین تفاوت‌ها در گونه‌های زبان‌های گفتاری و نوشتاری زبان ارمنی می‌پردازد. همچنین ویژگی‌های به‌وجود آمدن گرایش زبانی آشخارهابار و تاکید روشنفکران ارمنی برای استفاده آن در امر تعلیم و تربیت را بررسی کرده است.

عنوان برخی از فصل‌های کتاب «زبان توده‌ها»، «زبان و هویت»، «ویژگی‌های ظهور زبان جدید آشخارهابار»، «ابزار تحقیق تاریخی»، «دیدگاه‌های زبانشناسی ـ اجتماعی»، «زبان عامیانه و آموزش»، «پیشینه تاریخی»، «تقسیم ارمنستان»، «تحولات اجتماعی و تاثیر آن بر زبان» و «جنبش ارامنه در امپراطوری عثمانی» نام دارند.

امیلیا نرسیسیانس، متولد 1332، دارای دکترای جامعه‌شناسی تعلیم و تربیت از دانشگاه «سنتری» آمریکا و استادیار انسان‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران است. «انسان، نشانه و فرهنگ»، «مردم‌شناسی جنسیت» و «مباحثی در دوزبانگی از دیدگاه علوم اجتماعی» نام کتاب‌های دیگر نرسیسیانس است.

چاپ نخست کتاب «مردم‌شناسی تعلیم و تربیت» به‌پژوهش و نگارش امیلیا نرسیسیانس در 243 صفحه، شمارگان یک‌هزار و 100 نسخه و بهای هشت‌هزار تومان از سوی نشر افکار راهی بازار کتاب‌های مردم‌شناسی و فرهنگ عامه شد.