به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مراسم دومین «جایزه دوسالانه کتاب معماری و شهرسازی دکتر منوچهر مزینی» چهارشنبه (4 اردیبهشت‌ماه) همزمان با 24‌ آوریل، روز جهانی کتاب با حضور استادان، پژوهشگران، نویسندگان، مولفان، مترجمان و علاقه‌مندان به این حوزه در تالار فرخی یزدی باغ‌موزه قصر برگزار شد.

در آغاز این مراسم حسین ذبیحی، پژوهشگر حوزه شهرسازی و معماری با ارایه زندگینامه‌ای از زنده‌یاد منوچهر مزینی گفت: کتاب‌ها و مقاله‌های بسیاری در حوزه‌های معماری و شهرسازی از مزینی به یادگار مانده است. وی همچنین بنیانگذار گروه دکترای شهرسازی و معماری در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات است؛ مکانی که کتابخانه وی اکنون در آن‌جا نگهداری می‌شود.

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: کتاب‌هایی مانند «از زمان و معماری»، «مدیریت شهری و روستایی در ایران»،‌ «ساختار مدیریت شهری در ایران»، «شهر در ورای دو بُعد»، «مطالعه کالبد شهر تهران از نظر بصری و زیبایی‌شناسی» و «مطالعه فرا دوبُعدی بزرگراه رسالت تهران» از منابع اصلی تدریس در دانشگاه‌های ایران در این حوزه‌ها به‌شمار می‌روند.

این پژوهشگر شهرسازی و معماری بیان کرد: کتاب «تاریخ هنر و معماری شهر تهران» از آثار مزینی، هم‌اکنون زیر چاپ رفته است. وی ترجمه‌ها و مقاله‌های بسیاری نیز داشت که می‌توان به ترجمه کتاب «فضا، زمان و معماری» نوشته «زیگفرید گیدیون» و «سیمای شهر» اثر «کوین لینچ» اشاره کرد. مزینی نظریه‌ای ارایه کرده بود که کامل‌کننده نظریه لینچ به‌شمار می‌رفت.

سپس شهلا اعزازی، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه علامه‌طباطبایی به‌مناسبت روز جهانی کتاب درباره کتاب و کتابخوانی در ایران سخن گفت. وی اظهار کرد: در سال‌های اخیر آمارهای متفاوتی از سرانه کتابخوانی ایرانیان اعلام شده است که متاسفانه هیچ‌کدام قابل استناد نیستند. آمارگیری به آن‌چه سنجش می‌شود بستگی دارد.

این مترجم و پژوهشگر با اشاره به آمار موجود در وبگاه همشهری آنلاین، گفت: از سال 90، عنوان کتاب‌ها از 35هزار به 60هزار افزایش پیدا کرده است. این تعداد کتاب را سه‌هزار ناشر تهرانی و شهرستانی منتشر می‌کنند که بیش از 40 درصد از کتاب‌ها چاپ نخست و 56 درصد تجدیدچاپ به‌شمار می‌روند.

اعزازی ادامه داد: 20 درصد از کتاب‌ها (نزدیک به هفت‌هزار عنوان) در حوزه دین و پس از آن کتاب‌های ادبیات به‌ویژه رمان‌های عامه‌پسند در درجه بعدی قرار دارند. حوزه علوم اجتماعی با دوهزار عنوان کتاب منتشر شده و پس از آن کتاب‌های گروه هنر با یک‌هزار و 13 عنوان بیشترین درصدهای انتشار کتاب را به‌خود اختصاص داده‌اند. همچنین کتاب‌های عامه‌پسند روانشناسی و مانند آن نیز از پرفروش‌ترین کتاب‌ها به‌شمار می‌روند. در این آمار، رشد نویسنده‌های زن، پنج‌برابر نویسندگان مرد بوده است و خوانندگان کتاب‌های عامه‌پسند را نیز ساکنان شهرهای کوچک، پادگان‌ها، خوابگاه‌های دانشجویان و دختران جوان تشکیل  می‌دهند.

استاد دانشگاه علامه‌طباطبایی افزود: هزینه‌های بالا، ممیزی، کتابسازی، در دسترس نبودن برخی منابع، نبودن محتوای مناسب و مفید در کتاب‌ها، همچنین پایین بودن سرانه مطالعه را باید از مسایلی دانست که انتشار و مطالعه کتاب در ایران را دشوار کرده است.

وی در پایان با اشاره به نکته‌های مثبت وضعیت کتاب در جامعه بیان کرد: حضور زنان در عرصه نویسندگی و ایجاد شیوه‌ای جدید در نوشتن درباره زندگی خانوادگی از مسایل مهم جامعه نشر به‌شمار می‌رود. از سوی دیگر جامعه به موضوع‌های مهم به‌ویژه در حوزه‌های علوم اجتماعی روی آورده است، همچنین عمده‌ترین کتاب‌ها به تاریخ شفاهی دوران قاجار اختصاص دارد که این نشان از نگاهی جدید به تاریخ از درون جامعه است. باید امیدوار بود که با بهبود روند پیشرفت‌های فناوری و استفاده از فضای مجازی در انتشار کتاب‌ها و مقاله‌ها، روند مطالعه و سرانه آن در ایران روزبه‌روز افزایش یابد.

اسماعیل جنتی، نویسنده، شاعر و مجری مراسم «جایزه دوسالانه کتاب معماری و شهرسازی دکتر منوچهر مزینی» نیز گفت: کتاب‌های ترجمه این روزها از تالیف پیشی گرفتند و بیشتر منتشر می‌شوند و کتاب‌های تخصصی را نیز تنها برخی ناشران به‌چاپ می‌رسانند.

وی افزود: برای بهبود وضعیت سرانه مطالعه در کشور باید از کودکان و مدارس شروع کرد. حتی باید درسی با عنوان کتابخوانی در مدرسه‌ها ایجاد شود تا کودکان به مطالعه تشویق شوند. چنین افرادی معتاد به مطالعه می‌شوند و آگاهی در جامعه بالا خواهد رفت.

سید علیرضا قهاری، رییس انجمن مفاخر معماری ایران، سخنران بعدی مراسم بود، وی ضمن اعلام آماری از کتاب‌های ارسالی به دبیرخانه این جایزه گفت: 162 اثر به دبیرخانه فرستاده شد که در این مرحله 74 اثر انتخاب و به مرحله بعدی راه یافتند. از این میان 32 اثر تالیف و ترجمه در حوزه‌ها و گرایش‌های معماری و شهرسازی برگزیده و از سوی هیات داوران شایسته لوح ویژه، لوح افتحار، لوح برتر، تندیس سیمین و زرین شدند. همچنین هفت نهاد ناشر نیز لوح سپاس دریافت کردند.