به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، کمیسیون ملی یونسکو در چارچوب اساسنامه مصوب و همگام با اهداف تعیین شده، موظف به اطلاع‌رسانی مستمر و به موقع از برنامه‌ها وطرح‌های یونسکو، توصیه‌ها، بیانیه‌ها و کنوانسیون‌های بین‌المللی در زمینه‌های فعالیت یونسکو به افراد حقیقی و حقوقی است.

اين کمیسیون پس از پذیرش عضویت ایران در یونسکو، با تصویب مجلس شورای ملی وقت، در سال 1327 تشکیل شد.
 
کمیسیون ملی یونسکو در ایران برای تعیین اهداف، شرح وظایف و ارکان خود، اساسنامه‌ای را در 13 ماده تنظیم کرد. این اساسنامه پس از پیروزی انقلاب اسلامی مورد تجدید نظر قرار گرفت و اساسنامه اصلاحی در 17 ماده و چهار تبصره پس از تایید شورای عالی کمیسیون ملی،از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و آموزش عالی به هیات دولت تقدیم شد و در جلسه 29 شهریور 1366 به تصویب رسید.

همزمان با تشکیل کمیسیون ملی یونسکو، کتابخانه و مرکز اسناد جایگاه ویژه ای در برنامه‌های اطلاع رسانی این کمیسیون داشته است. بخش اصلی کتابخانه کمیسیون ملی شامل مجموعه‌ای از اسناد و انتشارات سازمان در زمینه‌های آموزش، علوم طبیعی، انسانی، فرهنگ، ارتباطات و اطلاعات است که به طور عمده به زبان های انگلیسی و فرانسه عرضه می‌شود و می‌توان آن را کتابخانه‌ای تخصصی در بخش‌های گوناگون فعالیت یونسکو دانست.

بخش انتشارات یونسکو به طور مداوم به چاپ کتاب‌های کاربردی در زمینه‌های کاری سازمان می‌پردازد، کتابخانه و مرکز اسناد کمیسیون ملی با دریافت، طبقه‌بندی موضوعی و کدگذاری آن‌ها، زمینه را برای استفاده بهتر مراجعان فراهم می سازد.

نشریات علمی و پژوهشی ادواری یونسکو مانند مجله بین المللی علوم اجتماعی، طبیعت و منابع، پیام یونسکو، میراث جهانی و موزه بخش های دیگری از منابع اطلاعاتی کتابخانه و مرکز اسناد را تشکیل می‌دهند.

بیشترین مخاطبان و مراجعان به این کتابخانه پژوهشگران، استادان، دانشجویان علاقه مند به جنبه های کاری و تخصصی یونسکو هستند.

کارشناسان سازمان ها و دستگاه های اجرایی نیز برای آشنایی و کاربرد ملاک‌ها و دیدگاه های یونسکو برای تدوین و ارزیابی سیاست گذاری های آموزشی، علمی، اجتماعی و فرهنگی به این کتابخانه مراجعه می کنند.

کتابخانه‌ای با چهار هزار جلد کتاب تخصصی لاتین و فارسی

سمانه امیر‌نکویی، مسوول کتابخانه و مرکز اسناد کمیسیون ملی یونسکو در ایران گفت: همزمان با تاسیس کمیسیون ملی یونسکو در ایران، این کتابخانه شکل گرفت و اکنون بیش از چهار هزار جلد و سه هزار و 800 عنوان کتاب، به زبان لاتین و فارسی در این کتابخانه وجود دارند.

وی با اشاره به این‌که 90 درصد کتاب‌هایی این کتابخانه به زبان‌های اصلی و فقط 10 درصد کتاب‌ها فارسی هستند، عنوان کرد: منابع این کتابخانه از سوی یونسکو و موسسه‌های زیرمجموعه این نهاد، منتشر و ارسال می‌شوند.

امیر‌نکویی با بیان این‌که کمیسیون ملی یونسکو در ایران دارای بخش انتشارات است، عنوان کرد: انتشارات کمیسیون ملی یونسکو با نظارت این نهاد، کتاب‌های حوزه کاری این سازمان را در ایران به عنوان نماینده یونسکو، منتشر می‌کند.

نکویی با بیان این‌که کتاب‌های این کتابخانه به زبان‌های انگلیسی،  اسپانيايي، پرتغلي، روسي، عربي و چینی است، اظهار کرد:در صورت به حد نصاب رسیدن کشور‌هایی که به یک زبان مشترک و یا نزدیک به هم صحبت می‌کنند و عضو سازمان جهانی یونسکو هستند، کتاب‌های این سازمان به زبان‌ آن‌ کشور‌‌ها، چاپ و ترجمه می‌شود.

وی با بیان این‌که شش زبان بین‌‌المللی برای چاپ کتاب‌های یونسکو در جهان وجود دارند، اظهار کرد: زبان‌های مذکور پرکاربردترین کتاب‌های منتشر شده در یونسکو هستند اما زبان انگلیسی غالب است.

مسوول کتابخانه و مرکز اسناد کمیسیون ملی یونسکو با اشاره به برپایی کنفرانس‌های چهارساله مجمع عمومی کشور‌‌های عضو یونسکو گفت: هر چهارسال یک‌بار کشور‌های عضو یونسکو در سالن کنفرانس عمومی این سازمان حاضر می‌شوند و اولویت‌های برنامه‌های چهار ساله را مشخص می‌کنند.

وی افزود: هر دو سال یکبار مصوبه‌های این کنفرانس‌های عمومی بررسی می‌شود تا مشخص شود این مصوبه‌ها تا چه اندازه جنبه اجرایی و کاربردی در کشور‌ها پیدا کردند.

امیر نکویی درباره مخاطبان و عناوین آثار مکتوب این کتابخانه گفت: بیشتر مراجعان این کتابخانه دانشجویان، پژوهشگران خصوصی و محققان سازمان دولتی هستند و پنج حوزه فرهنگ، آموزش، علوم اجتماعی، طبیعی، ارتباطات، موضوع‌های مشخص کتاب‌های این کتابخانه هستند.

وی درباره استفاده تخصصی محققانی که مسلط به زبان‌ کتاب‌های ارایه شده در این کتابخانه نیستند، عنوان کرد: متاسفانه یکی از مشکلات مراجعان به این کتابخانه بر خلاف تخصصی بودن، مسلط نبودن مخاطبان به زبان‌های بین‌المللی است و ما از طریق ارایه اصل منبع و استفاده از فن ترجمه از سوی مخاطبان و یا ارایه منبع فارسی به آنان، این مشکل را حل کردیم.

نکویی با بیان این‌که چاپ کتاب از سوی انتشارات یونسکو و ارایه این کتاب‌ها در این کتابخانه یک امتیاز برای آثار مکتوب محسوب می‌شود، عنوان کرد: انتشارات یونسکو کتاب‌های چاپ شده خود را فقط برای دفاتر و نمایندگی این سازمان در کشور‌های گوناگون ارسال می‌کند.

وی با بیان این‌که روند و زمان مشخصی برای ارسال کتاب از سوی دفتر اصلی یونسکو در ایران و این کتابخانه وجود ندارد، عنوان کرد: ارسال کتاب‌‌ها بستگی به تعداد گزارش‌هایی دارد که برای یونسکو ارسال می‌شود.

مسوول کتابخانه و مرکز اسناد کمیسیون ملی یونسکو افزود: به عنوان مثال ممکن است که در طول یک ماه پنج عنوان و در یک ماه فقط یک عنوان کتاب ارسال شود.

نکویی با اشاره به این که هشت سال پیش سازمان یونسکو کتاب‌های چاپی خود را مستقیم از دفتر مرکزی خود در پاریس ارسال می‌کرد، عنوان کرد: با توجه به هزینه‌بر بودن انتشار این کتاب‌ها و ارسال آن برای کشور‌های گوناگون، اکنون انتشارات کشور‌های دیگر مانند پنگوئن و آکسفورد کتاب‌های یونسکو را منتشر می‌کنند.

وی همچنین از ارسال کتاب‌های نویسندگان ایرانی برای سازمان جهانی یونسکو خبر داد و اظهار کرد: کتاب نویسندگان ایرانی به طور مستقيم به انتشارات يونسكو ارسال سپرده مي شود و درصورت تایید،این‌کتاب‌ها با نشان یونسکو منتشر می‌شوند.

نکویی درباره عضویت در این کتابخانه گفت: عضویت ثبت شده در این کتابخانه وجود ندارد و افراد با ارایه کارت ملی بدون نیاز به معرفی‌نامه، می‌توانند از این کتابخانه استفاده کنند.

وی با اشاره به استفاده مخاطبان از سایت اصلی یونسکو و استفاده از کتاب‌های این سایت گفت: کتابخانه ملی یونسکو اکنون بخش دیجیتال ندارد اما سایت اصلی این سازمان دارای کتاب‌های الکترونیکی است که مخاطبان می‌‌توانند از آن بهره بگیرند. 

علاقه‌مندان می‌توانند برای كسب اطلاعات بیشتر به نشانی سایت یونسکو www.unesco.orgمراجعه کنند.