به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، این همایش صبح امروز(16 تیر ماه) در سالن آمفی تئاتر فرهنگسرای شفق با حضور مدیران کتابخانه‌ها و کتابداران کتابخانه‌های عمومی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران برگزار شد.

دكتر محسن حاجی زین‌العابدینی، عضو هیات علمی مركز اطلاعات و مدارك علمی كشاورزی، سخنران اصلی این همایش بود. او با پخش فیلم‌های کوتاه مرتبط با خلاقیت و نوآوری و تصاویری از آخرین دستاوردهای حضور تکنولوژی در خدمات کتابداری و اطلاع‌رسانی ‌کوشید مخاطبان جلسه را با پویایی و نشاط خاصی با خود همراه سازد.

وی با تاکید بر این‌که «همیشه برای انجام کارها راه بهتری وجود دارد که باید با تفکر به آن دست یابیم» مطالب خود را آغاز کرد. وی با پخش فیلم‌های کوتاهی از «عینک گوگل» و «عینک نوکیا» فناوری‌های نوینی را به کتابداران شهرداری تهران معرفی کرد که تا چند سال قبل رویای بشر بود و اکنون در قالب فناوری‌های جدید قابل استفاده‌ است و از کتابداران خواست تا به جایگاه کتابخانه‌ها و کتابداران تا 10 سال دیگر فکر و پاسخ‌هایشان را تا پایان جلسه بیان کنند.

کارشناس کتابداری و اطلاع‌رسانی معتقد بود: داشتن چنین نگرشی موجب دوری از رکود و ساکن ماندن کتابداری و نقش کتابداران و رشد تفکر انتقادی و خلاق می‌شود.

وی با اشاره به جمله‌ای از «رالف شا» یکی از نظریه‌پردازان حوزه کتابداری گفت: هرگاه کتابخانه‌ای نتواند خدمات لازم را به مراجعان خود ارایه دهد، بقیه کار او را انجام می‌دهند. متاسفانه کتابخانه‌های آن‌گونه که شایسته است، نتوانستند متناسب با فرایندهای روز دنیا تغییرات لازم را در خود ایجاد کنند، همین امر موجب شد ابزارها یا رسانه‌های دیگری بخشی از خدمات کتابخانه‌ها را به انجام رسانند. از این میان می‌توان به «google books» و فروشگاه کتاب آمازون اشاره کرد که با رشد روزافزون به جایگاه بالایی دست یافته‌اند. تمامی این مسایل این نکته را به کتابداران یادآوری می‌کند که اگر کاربرد درستی نداشته باشیم، در دنیای کنونی حذف خواهیم شد.

حاجی زین‌العابدینی درباره لزوم تغییر در فرایند خدمات‌رسانی کتابخانه‌ای و ارتقای دانش کتابداران عنوان کرد: متاسفانه به داشته‌های خود عادت کرده‌ایم در حالی که برای داشتن خلاقیت و نوآوری باید به این مساله بیندیشیم که «همه چیز باید تغییر کند» چرا که خلاقیت یعنی «خلاف جهت رود شنا کردن».

وی افزود: ما به عنوان یک کتابدار نمی‌توانیم بگوییم در رویدادهای جهانی یا حتی مسایل کشورمان بی‌تاثیر هستیم، آن هم در حالی که در کتابخانه‌ یعنی مرکز تفکر و اندیشه فعالیت داریم. ایجاد تغییر نیازمند داشتن ایده‌های برتر است که با افزایش دانش و داشتن مطالعه میسر می‌شود.

عضو هیات علمی مركز اطلاعات و مدارك علمی كشاورزی با طرح سوالاتی مانند این که «با توجه به پیشرفت تکنولوژی برای مطالعه راحت‌تر چه کارهایی می‌توان انجام داد؟»، «آیا راه‌های بهتری برای امانت‌دادن و نگهداری از کتاب‌ها وجود دارد؟» و «آیا جایگزینی برای کتاب وجود دارد؟» از کتابدارن و مدیر کتابخانه‌های حاضر در جلسه خواست نسبت به این مسایل تفکر انتقادی و خلاق داشته باشند.

حاجی زین‌العابدینی گفت: خلاقیت از جایی آغاز می‌شود که به هر چیزی که موجودیت دارد، شک کنیم تا به نتایج بهتری دست یابیم، ایجاد تغییر در ذهن ما به عنوان کتابدار، قطعا در کتابخانه‌ها نیز تغییراتی ایجاد می‌کند.

وی در ادامه از حاضران نشست خواست اختراعات جدیدی که در حوزه کتابداری رخ‌داده‌اند، نام ببرند و آن‌ها علاوه بر ربات کتابدار، «کتاب‌بر الکترونیکی» و خودپرداز کتاب را یاد کردند در ادامه فیلم کوتاهی از کتاب‌بر الکترونیکی در کتابخانه‌های بزرگ دنیا پخش شد.

سخنران نشست در پاسخ به این سوال که «جایگاه کتابداران با توسعه تکنولوژی‌های بشری چه خواهد شد؟ آیا آن‌ها تا چند سال دیگر باید به دنبال حرفه دیگری باشند؟» گفت: کتابداران باید بدانند که مراجعان کتابخانه‌ها نیز مانند کتابخوان‌های 100 سال پیش نیستند و علاوه بر رفتار، رویکرد و نگرششان، نیازهای مطالعاتی آن‌ها نیز تغییر می‌کند. در چنین شرایطی کتابدارن در مواجهه با نیازهای آن‌ها علاوه بر پاسخگویی می‌توانند «اخلاق کاربری» جدیدی ایجاد کنند. به عنوان مثال به مراجعان کتابخانه یادآور شوند که کتاب مورد نیاز آن‌ها فایل صوتی هم دارد، یا این که آن‌ها چگونه می‌توانند نسخه‌ای از کتاب را دانلود کنند یا در چه سایتی اطلاعات بیشتری نظیر معرفی، نقد یا بررسی همان اثر وجود دارد که مراجعان می‌توانند از آن بهره‌مند شوند.

حاجی زین‌العابدینی افزود: کتابدارن باید بدانند اکنون کارکردهای کتابخانه‌ها تغییر کرده و ما نیازمند ارایه سرویس‌های از راه دور هستیم. کتابخانه‌های دیجیتالی یکی از این خدمات‌ محسوب می‌شوند.

وی در ادامه به کتابداران گفت: لازم نیست نگران جایگاه حرفه‌ای خود باشید. تنها زمانی باید ترسید که دانش و جسارت لازم را برای تغییر یا همگامی با تغییرات نداشته باشید. فرد یا سازمانی که نتواند خود را با علم روز تطبیق دهد، از دور خارج می‌شود. سواد اطلاعاتی که در اینجا مهم تلقی می‌شود، یعنی توانایی دور ریختن افکار قدیمی و جای دادن تفکرات جدید و تنها افرادی که ذهن‌های جوان دارند، قادرند این تحولات را بپذیرند. برای این منظور کتابدارن نیازمند تامین سلامت جسم و روح خود هستند.

عضو هیات علمی مركز اطلاعات و مدارك علمی كشاورزی ادامه داد: بسیاری از مواقع نیازی نیست ما کلیشه‌ای فکر کنیم یا این‌گونه تصور کنیم که باید شکل و اندازه‌ای شبیه دیگران داشته باشیم، انسان‌ها متفاوت از یکدیگر آفریده شده‌اند و همین تفاوت‌هاست که زیبایی و رشد را پدید می‌آورد.

وی در ادامه سخنانش درباره لزوم حفظ سلامتی جسمی و روحی کتابدارن که خدمتی به خود و مراجعان کتابخانه است، گفت: باید به یاد داشته باشیم که مطالعه تا زمانی که به آرامش و سعادت بشر سود می‌رساند، مفید است. در این مسیر آگاهی از شیوه‌های صحیح مطالعه و به‌کارگیری آن‌ها اهمیت فراوانی دارد.

در این نشست مجموعه‌ای فرهنگی به حاضران اهدا شد که علاوه بر کتاب «خلاقیت و نوآوری در کتابخانه‌های عمومی» دو شماره از فصلنامه علمی پژوهشی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور را هم دربر داشت.

هشتمین همايش «جایگاه خلاقیت در ارایه خدمات کتابخانه‌های عمومی» صبح امروز (16 تیر ماه) با حضور جمعی از مدیران و کتابداران کتابخانه‌های عمومی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در فرهنگسرای شفق برگزار شد.