رییس شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم انسانی در افتتاحیه بخش «دانشهای قرآن بنیان» بیست و یکمین نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم گفت: اگر در نسبت میان علوم طبیعی و قرآن اختلاف نظر باشد، در نسبت میان علوم انسانی و قرآن اختلاف نظری نیست، زیرا قرآن کتاب هدایت انسان است و علوم انسانی در جامعه اسلامی نمیتواند بنیانی مغایر با قرآن داشته باشد. بنابراین، قرآنبنیان بودن علوم انسانی جزو بدیهیات جامعه اسلامی است و در واقع، قرآن شناسنامه معنوی و فکری امت اسلامی است.-
رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در این مراسم بیان کرد: تا انسانشناسی اسلامی نداشته باشیم، نمیتوانیم علوم انسانی اسلامی داشته باشیم. تفاوت علوم انسانی ما با علوم انسانی غرب در انسانشناسی ما است و انسانشناسی اسلامی مفتخر از قرآن باید بهصورت روزافزون ادامه یابد. این کار باید در سطوح گوناگون و به زبانهای مختلف عرضه و بهصورت یک فرهنگ درآید.
وی در ادامه با بیان اینکه تعریف سعادت انسان، تابعی از تعریف خود انسان است، افزود: اگر انسان در یک جهانبینی اسلامی-معنوی تعریف شود، نوع سعادتش هم متفاوت خواهد بود. به یقین انسانشناسی ما با انسانشناسی غرب متفاوت است. اگر در تعریف یک موضوع اختلاف نظر وجود داشته باشد، قطعا در درک غایت و مقصود آن هم اختلاف نظر ایجاد خواهد شد.
حداد عادل در تشریح اهمیت تحول در علوم انسانی عنوان کرد: اگر نتوانیم علوم انسانی موجود در دانشگاهها را که متاثر از علوم انسانی غرب است متحول کنیم، انقلاب اسلامی ما هم ناقص است، زیرا نمیتوانیم مدعی انقلاب اسلامی و فرهنگ اسلامی باشیم، در حالیکه در دانشگاههای ما همه رشتههای علوم انسانی دست بهسوی تمدن دیگری دراز کردهاند و موفقیت خود را در تشبه به آنها میدانند.
رییس شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم انسانی درباره نحوه تشکیل این شورا گفت: تحول در علوم انسانی از ابتدای انقلاب در انقلاب فرهنگی مطرح بود اما با همه تلاشهای حوزه و دانشگاه مقصود اصلی حاصل نشد. تا اینکه مقام معظم رهبری در رمضان 88 در دیدار سالانه با استادان دانشگاهها بر علوم اسلامی انسانی و تحول در علوم انسانی تاکید ویژه کردند و شورای عالی انقلاب فرهنگی با این مطالبه رهبری، فعالیت خود را تقویت کرد و «شورای تحول و ارتقای علوم انسانی» زیر نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شد.
رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ادامه بیان کرد: این شورا تاکنون بیش از 70 جلسه را برگزار کرده است و همچنین حدود 20 نفر متخصص از موسساتی در تهران و قم، رییس دانشگاه علامه طباطبایی، رییس دانشگاه تهران، معاون وزارت علوم و تحقیقات و فناوری و نماینده دانشگاه آزاد اسلامی عضو این شورایند.
وی در تشریح نتایج مصوبات این شورا از سال 88 تاکنون اظهار کرد: شورا اصول و راهکارهایی را برای خود تدوین و به تصویب رساند. از جمله این مصوبات این است که توسعه جدید و دادن مجوز تازه به برخی رشتههای خاص علوم انسانی متوقف شد و با بررسیها به این نتیجه رسیدیم که باید برخی رشتههای انسانی به برخی دیگر اولویت یابند، زیرا در بسیاری موارد رشتههای علوم انسانی بیرویه و بدون توجه به بازار کار و نیاز جامعه ایجاد و رشد میکردند و در نتیجه، این کار از سوی شورا متوقف شد.
حداد عادل در ادامه اسلامیسازی علوم انسانی، بومیسازی، روزآمدسازی و کارآمدسازی را ضوابط شورا برای تصویب برنامههای جدید عنوان کرد و گفت: از کارگروههای شورا خواستیم در چهار میدان تنظیم مبانی علوم و برنامهها و سرفصلهای درسی و آموزشی، تربیت استاد، رسیدگی کمی و کیفی به وضعیت دانشجوها و همچنین نظارت بر پایاننامهها و مجلات پژوهشی کارش را آغاز کنند.
رییس شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم انسانی ارتباط تنگاتنگ با مدیریت دولت و نظام در کار آموزش عالی را جزو اصول کار شورا دانست و عنوان کرد: شورا باید یک چشمش به مبانی نظری تحول و یک چشمش به فعالیتهای وزارت علوم باشد. با بررسی و آسیبشناسی متوجه شدیم علت اینکه در این سالهای پس از انقلاب با وجود نیتهای صادق و فعالیتهای جزیرهای هنوز دانشگاهها تحول چندانی در زمینه علوم انسانی نداشتهاند، این است که وزارت علوم، دانشگاهها، گروهها علمی و موسسات هر یک کار خود را میکردند.
وی افزود: سعی ما همواره این بوده است که طرفین موضوع را به هم نزدیک کنیم و تا حد ممکن تصمیمات را روی مبانی درست و شیوههای اصولی اتخاذ کنیم. این کار باید یک فرایند دایمی باشد. ما نمیتوانیم طی دو یا سه سال این مبانی را متحول کنیم.
رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ادامه سخنانش اظهار کرد: در راستای پیشبرد این پروسه، موضوع تحول علوم انسانی به شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد تشکیل پژوهشگاه «مطالعات راهبردی تحول علوم انسانی» را ارایه کردیم که امیدواریم با گرفتن مصوبه شورا و جلب امکانات بیشتر، قدری موفقتر عمل کنیم.
حداد عادل در پایان یادآور شد: مشکلات مادی و مالی کشور روی کار ما هم تاثیر گذاشته است ولی ما نباید دست روی دست بگذاریم و باید با مدیریت درست نگذاریم کار در این شرایط متوقف شود.
در این آیین همچنین حجتالاسلام والمسلمین سیدمهدی تقوی، مدیر بخش «دانشهای قرآن بنیان»، عنوان کرد: بحث تحول علوم انسانی در یک تشبیه، هسته این نمایشگاه و دیگر بخشها شاخ و برگاند. برای راهاندازی این بخش با 40 موسسه، نهاد و سازمان مکاتبه کردیم تا ببینیم موانع راه کدام است، آسیبها چیستاند و در نهایت راهکارها کدامند و چه باید کرد.
مدیر بخش «دانشهای قرآن بنیان» افزود: مدیریت این بخش با سازمان فعالیتهای قرآنی دانشگاهیان کشور جهاد دانشگاهی است و پتانسیل خوب جهاد در تمام دانشگاهها، زمینه انجام این کار بود. در واقع، این سازمان برای سرمایهگذاری در پنج سال آینده خود مسوولیت این بخش را پذیرفته است.
تقوی آسیبشناسی روند پیشرفت مطالبات مقام معظم رهبری را مهمترین رسالت این بخش دانست و گفت: آسیبشناسی مطالبات رهبری و اینکه چرا آنطور که باید و شاید این مطالبات تا امروز پیشرفت نکردهاند، اصلیترین دغدغه ماست. یکی از موانع وارد نشدن جوانان نخبه در این عرصه است.
وی در پایان بیان کرد: گفتمانسازی در این زمینه در داخل دانشگاهها و با حضور نخبگان باید انجام شود. نقشه راه را باید یافت و در اختیار مسوولان این حوزه قرار داد و در کنار آن باید از ظرفیتهای گسترده جهاد دانشگاهی هم استفاده بهینه شود.
دکتر لاله افتخاری، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی هم در این مراسم با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری مبنی بر جایگاه علوم انسانی در تمدنسازی، عنوان کرد: رهبر فرزانه انقلاب در سالهای اخیر بر این جایگاه ویژه علوم انسانی و تولید معرفت اسلامی تاکید داشتهاند و بهترین منبع برای تولید معرفت، قرآن کریم است. قرآن شفای دردها و فرقان است.
رییس فراکسیون قرآن و عترت مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: پس از انقلاب در بحث آموزش، قرائت، حفظ، تفسیر و تدبر و تجوید قرآن کریم گامهای بسیاری برداشته شده و این امر بهویژه در گردش و چرخش جدی در نگرشهای دانشگاهی و پژوهشگاهی نمایان است.
این نماینده مجلس یادآور شد: نیاز است در علوم انسانی تحول داشته باشیم و در تمام زمینههای علمی نگاه خود را قرآن بنیان کنیم. در نیل به این هدف مجلس، شورای عالی انقلاب فرهنگی، جهاد دانشگاهی، سازمان تبلیغات اسلامی و تمامی موسسات و نهادهای مربوطه باید شریک باشند و فعال و هدفمند گام بردارند.
در انتهای این مراسم از عبدالله اسدی، مدیر بخش «تحول علوم انسانی» و دکتر علیرضا طالبپور، مدیر بخش «اعجاز علمی قرآن» از بخشهای بیستمین دوره نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم تجلیل شد.
افتتاحیه بخش «دانشهای قرآن بنیان» از ساعت 19 سهشنبه (18 تیرماه) در سالن شماره دو همایشهای نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم واقع در طبقه همکف شبستان برگزار شد.
بیست و یکمین نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم از شنبه (15 تیرماه) در مصلای بزرگ امام خمینی (ره) در حال برگزاری است. این نمایشگاه به مدت یک ماه از ساعت 17 تا 24 میزبان بازدیدکنندگان خواهد بود.
نظر شما