به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، این اثر حاصل تقریرات دروس اجتهاد و تقلید مرحوم آیت‌الله حاج شیخ حسین حلّی است که به همت مرحوم علامه آیت‌الله حاج سیدمحمدحسین حسینی طهرانی به رشته تحریر درآمده است. این درس‌ها 59 سال پیش، حدود سال 1375 هجری قمری، در حوزه علمیه نجف اشرف بیان شده‌اند.

محتوای رساله اجتهاد و تقلید علامه آیت‌الله سیدمحمدحسین حسینی طهرانی از چهار بخش مقدمه مترجم، مباحث اجتهاد، مباحث تقلید و خاتمه مترجم به رشته تحریر درآمده است و مخاطبان این اثر در نخستین بخش اثر با مطالبی درباره شمه‌ای از احوال آیت‌الله حاج شیخ حسین حلّی، شمه‌ای از احوال علامه طهرانی و حضور علامه در درس‌های مرحوم علامه حاج شیخ حسین حلّی آشنا می‌شوند.

تعاریف اجتهاد از دیدگاه علمای اصول، وجوب اجتهاد ، حجیت فتوا و حکم مجتهد،‌ تجزّی در اجتهاد، مبادی اجتهاد، و تبدّل رای مجتهد، فصل‌های شش‌گانه بخش مباحث اجتهاد این اثر ماندگار به شمار می‌آیند.

در بخش مباحث تقلید پنج فصل به معنای لغوی و اصطلاحی تقلید، وجوب یا عدم وجوب تقلید، تقلید از اعلم، تقلید از میت از ابتدائأ و بقائأ و اموری که تقلید در آن‌ها واجب است وجود دارند.

در آخرین بخش رساله اجتهاد و تقلید علامه آیت‌الله سیدمحمدحسین حسینی طهرانی، مترجم درباره شاخص‌های اجتهاد و استنباط و شاخص‌های مرجعیت و زعامت سخن گفته است. در این بخش مطالبی با عنوان‌ شاخص‌هایی در زمینه توجه به عواقب و تبعات احکام و فتاوای صادره، ‌وضوح و صراحت فتوا، اطلاع بر تاریخ اسلام و چهارده معصوم(ع)، تحقیق و تدقیق در مبانی فلسفه و عرفان اسلامی،‌ توجه به اختلاف نفوس در پذیرش و تلقی احکام، دارا بودن نور باطن و کیاست و زیرکی،‌ اقتدار و قوت در تصمیم‌گیری،‌ تبعیت در اراده و مشیت و تقدیر الهی و وصول به ملکه قدسی و طهارت نفس و سرّ و قلب ارایه شده‌اند.

در بخشی از این رساله نوشته شده است: «اجتهاد به معنای تحصیل احکام عقلا واجب است برای همه افراد مکلفین؛ و به معنای نظر در کتاب و سنت و احکام، بدون خلاف و شبهه جائز است، بلکه او نیز واجب است به وجوب کفائی؛ زیرا پیش از این روشن شد که استدلال بر حکم شرعی بر جمیع مکلفین واجب است عقلا، زیرا عمل مکلف بدون استدلال در مقام امتثال حجیت ندارد و مکلف در مقام عمل به یک حجت قاطعه تمسک باشد و بتواند بدان استدلال نماید.»

از گذشته سنت تقریرنویسی در حوزه‌های علمیه باعث ماندگاری آثار مجتهدان و عالمان و همچنین موجب تثبیت علمی طلاب علوم دینی می‌شده است. نسخه اصلی این اثر به زبان عربی تالیف شده که آیت‌الله حسینی طهرانی (فرزند علامه طهرانی) برای بهره‌مندی بیشتر معارف‌جویان، آن را به فارسی برگردانده است. البته برای مراجعه و استفاده محققان علوم اسلامی، متن عربی آن هم در بخش پایانی کتاب آورده شده است.

رساله اجتهاد و تقلید با شمارگان سه هزار نسخه، در 672 صفحه، به بهای 155 هزار ریال روانه بازار نشر شده است. 

مرحوم آیت‌الله حاج شیخ حسین حلی از علما و مجتهدان نجف و از شاگردان شاخص مرحوم نایینی بوده است. مرحوم علامه حسینی طهرانی هم از عرفا و مجتهدان معاصر به شمار می‌آید که تالیفاتی زیادی از وی به یادگار مانده است.

این اثر در بیست یکمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن‌کریم در بخش نشر مکتوب، راهروی چهار، غرفه انتشارات مکتب وحی ارایه شده است. بیست و یکمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم به مدت یک ماه در مصلای بزرگ امام خمینی(ره) تهران برپاست. این نمایشگاه از ساعت 17 تا 24 دایر است.